Σταυρου Λυγερου-Οι «Αγανακτισμένοι» σηματοδοτούν την αρχή του τέλους

Οι «Αγανακτισμένοι» σηματοδοτούν την αρχή του τέλους

Του Σταυρου Λυγερου
Προ Μνημονίου, οι κινητοποιήσεις των εργαζομένων ήταν ένα είδος άτυπης διαπραγμάτευσης με την εκάστοτε κυβέρνηση, που προσέδιδε ευστάθεια στην κοινωνική ισορροπία. Οταν έγινε σαφές ότι η χώρα βρίσκεται στο χείλος της χρεοκοπίας και ετέθη υπό διεθνή οικονομικό έλεγχο, οι κινητοποιήσεις εκφυλίσθηκαν σε μάχες οπισθοφυλακών. Η υπεράσπιση των κεκτημένων φάνταζε μάταιη. Υπό τον πέλεκυ της χρεοκοπίας, τα νοικοκυριά συσσώρευαν τη δυσαρέσκεια και την απαισιοδοξία τους, προσπαθώντας να επιβιώσουν στο νέο δυσμενές περιβάλλον. Φοβούνταν για τους μισθούς, τις συντάξεις και τις καταθέσεις τους και ήλπιζαν ότι η επώδυνη πολιτική του Μνημονίου θα οδηγούσε σε υπέρβαση της κρίσης.
Οσο διαψεύδεται η ελπίδα τόσο εξουδετερώνεται ο φόβος. Οσο εκτοξεύεται η ανεργία και κλιμακώνεται η καταστροφή μικρομεσαίων επιχειρήσεων τόσο συσσωρεύεται η απόγνωση. Και όσο συσσωρεύεται η απόγνωση τόσο μετατρέπεται σε οργή. Η κοινωνική δυναμική, άλλωστε, δεν μπορούσε να ανασχεθεί για πολύ από το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός θέτει διλήμματα που επιδέχονται μονοσήμαντη απάντηση, όπως το μπαγιάτικο «Μνημόνιο ή χρεοκοπία» και το υπό διαμόρφωση «Μεσοπρόθεσμο ή επιστροφή στη δραχμή».
Οι μαζικές συγκεντρώσεις των «Αγανακτισμένων» σε όλες σχεδόν τις μεγάλες ελληνικές πόλεις είναι μία νέα παράμετρος στη συνάρτηση των πολιτικών εξελίξεων. Πρόκειται για νέο φαινόμενο, που στη μορφή μιμείται την πρωτοβουλία των Ισπανών νέων, αλλά στην πραγματικότητα τροφοδοτείται από το εν εξελίξει ντόπιο οικονομικο-κοινωνικό κραχ. Το κίνημα είναι αυθόρμητο, ιδεολογικά ποικιλόχρωμο και πολιτικά α-δέσποτο. Η ανθρωπογεωγραφία και τα σύμβολά του είναι πολύ διαφορετικά από τα αντίστοιχα των παραδοσιακών διαδηλώσεων. Σ’ αυτό δεν κυριαρχούν τα μπλοκ και οι «επαγγελματίες» αριστεροί διαδηλωτές, αλλά άνθρωποι χωρίς θητεία σε διαδηλώσεις. Αντί για πανό και κόκκινες σημαίες βλέπεις ελληνικές σημαίες και ακούς τον εθνικό ύμνο. Ταυτοχρόνως, εντυπωσιάζει η οξύτητα των συνθημάτων, που κινούνται πέραν του «πολιτικά ορθού» και έχουν βασικά ηθική - καταγγελτική χροιά. Με τα παραδοσιακά κριτήρια, το κίνημα των «Αγανακτισμένων» μοιάζει απολίτικο. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι βαθιά και με πρωτόγνωρο τρόπο πολιτικό. Πηγάζει από τα σπλάχνα της κοινωνίας και απηχεί τη διέγερση της σιωπηλής πλειοψηφίας, που βλέπει ότι απειλούνται οι στοιχειώδεις σταθερές του βίου. Ο τρόπος που αποδομείται ο πρωθυπουργός ουσιαστικά σηματοδοτεί την αρχή του τέλους για την παρούσα κυβέρνηση.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_178_27/05/2011_443624

Οι κραδασμοί της αγανάκτησης

Οι κραδασμοί της αγανάκτησης

Tου Νικου Γ. Ξυδακη
Η κάθοδος των αδέσποτων αγανακτισμένων στην πλατεία Συντάγματος και σε άλλες πλατείες ανά την επικράτεια, πρωτοφανής για την εγχώρια πολιτική παράδοση των κομματικών - συνδικαλιστικών αθροίσεων, συγχρονισμένη με τα διεθνή δρώμενα των τελευταίων μηνών, συμβαίνει σε μια εξαιρετικά κρίσιμη στιγμή για τη χώρα. Η χώρα απειλείται από τους δανειστές - εταίρους της: να μην καταβληθεί η πέμπτη δόση του Μνημονίου και να μπει σε τροχιά χρεοκοπίας. Ακόμη και αν καταβληθεί η δόση, η χώρα βρίσκεται πλέον σε εξαιρετικά δυσμενή θέση. Το πρόβλημα χρέους έχει μεταβληθεί σε σφοδρή πολιτική κρίση, με την παραπαίουσα κυβέρνηση να έχει απολέσει όχι μόνο τη νομιμοποίηση και την ανοχή στο εσωτερικό, αλλά και την στοιχειώδη αξιοπιστία της έναντι των ξένων συνομιλητών. Ουδείς γνωρίζει τι έχει διαμειφθεί στο παρασκήνιο του διαρρεύσαντος 18μήνου της κρίσης, τι ετέθη στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την οικονομική διάσωση, με ποια όπλα και ποια επιχειρήματα αγωνίστηκαν ο πρωθυπουργός και ο υπουργός Οικονομικών. Αυτό που γνωρίζουμε όμως από την φανερή ατζέντα αρκεί: είναι αυτό που βιώνουμε, είναι το αποτέλεσμα της εφαρμοσθείσας πολιτικής, η ήττα. Και η εντεινόμενη καταστροφή κοινωνικών στρωμάτων.
Αυτή η επίγνωση της καταστροφής αρκεί για να ξεσηκώσει το έως χθες υπνώττον πλήθος και να το οδηγήσει στις πλατείες, σε μια καινοφανή επίδειξη μηδενικής ανοχής προς την κυβέρνηση και το τρέχον πολιτικό σύστημα. Δεν είναι ποσοτική η διαφορά από τις διαδηλώσεις του παρελθόντος έτους· είναι ποιοτική. Οι αγανακτισμένοι δεν ανταποκρίνονται σε κομματικό ή συνδικαλιστικό κάλεσμα, δεν υπακούνε σε καμιά εξωτερική δομή, δεν είναι βίαιοι σωματικά, αλλά ο λόγος τους είναι καταλυτικός. Τα συνθήματα, οργίλα, άγρια, ωμά, κατεδαφίζουν τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση, αμφισβητούν τους κοινοβουλευτικούς άνδρες και το κουρασμένο πολιτικό σύστημα της Μεταπολίτευσης.
Τα γεγονότα σωρεύονται με ραγδαίο ρυθμό και διαμορφώνουν πλέον μια σύνθετη δομή, ένα πλέγμα παράλληλων, ταυτόχρονων δράσεων, οι οποίες αλληλοεπηρεάζονται και αλληλοεπιταχύνονται. Οι αγανακτισμένοι δεν μπορούν ασφαλώς να αποκρυσταλλώσουν συμπαγή πολιτικό λόγο άμεσα.
Παράγουν όμως ανεξελέγκτους κραδασμούς σε ένα σύστημα ήδη ασταθές, κλονισμένο: μια ετοιμόρροπη κυβέρνηση μπορεί να πέσει με ένα σπρώξιμο.
Δυστυχώς η πολιτική κρίση δεν είναι μόνη της – ποτέ δεν είναι. Επιστέφει τη δεινή οικονομική κρίση και την εν εξελίξει κοινωνική κρίση. Η ιστορική συγκυρία προκύπτει όχι απλώς ως άθροισμα των κρίσεων, αλλά ως συνάρτηση με πολλές μεταβλητές και ελάχιστες σταθερές. Οι νεότεροι αγανακτισμένοι βαφτίζονται στις πλατείες σε μια οδυνηρή τελετή πολιτικής ενηλικίωσης· οι μεγαλύτεροι είτε θα μείνουν γραπωμένοι στον παλιό βολικό τους κόσμο είτε θα κινηθούν να φτιάξουν έναν καλύτερο. Ολοι θα θυμούνται τις πυκνές μέρες αυτού του μεταμνημονιακού Μάη.
http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_184_27/05/2011_443550