Β. Βιλιάρδος-Οι σύγχρονοι ολιγάρχες

http://www.analyst.gr/2014/01/07/5563/2/

Οι σύγχρονοι ολιγάρχες

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΙΛΙΑΡΔΟΣ 

Η ελίτ χρησιμοποίησε την κρίση του 2007 για να εντείνει ακόμη περισσότερο τις εισοδηματικές ανισότητες προς όφελος της – με γνωστό επενδυτή να έχει πει πρόσφατα ότι, η τάξη του κέρδισε τελικά, στην εικοσαετή πάλη που διεξάγεται με τις υπόλοιπες

()

“Η φιλοσοφία του Κόμματος, του μοναδικού αλάθητου μηχανισμού, αρνιόταν σιωπηρά όχι μόνο την εγκυρότητα της εμπειρίας, αλλά και την ύπαρξη της εξωτερικής πραγματικότητας. Η «αίρεση των αιρέσεων», η οποία έπρεπε να τιμωρείται παραδειγματικά, ήταν ο κοινός νους. Το φοβερό δεν ήταν ότι θα σε σκότωναν, αν σκεφτόσουν διαφορετικά από αυτά που σου επέβαλλαν, αλλά ότι θα μπορούσαν να έχουν δίκιο.

Γιατί, σε τελευταία ανάλυση, πως ξέρουμε ότι δύο και δύο κάνουν τέσσερα; Ή ότι ισχύει ο νόμος της βαρύτητας; Ή ότι το παρελθόν είναι αμετάβλητο; Αν το παρελθόν και ο εξωτερικός κόσμος υπάρχουν μόνο στο νου και αν ο νους μπορεί να ελέγχεται και να καθοδηγείται, τότε τι γίνεται; Από την άλλη πλευρά, όποια χώρα ελέγχει το παρελθόν, δεν ελέγχει το μέλλον; Και όποια χώρα έχει την ισχύ να ελέγχει το παρόν, δεν ελέγχει το παρελθόν;” (Ο μεγάλος αδελφός, E.A.Blair με παρεμβάσεις).   

 .

Άρθρο 

Είμαστε αντιμέτωποι με έναν «πολιτικό ρατσισμό», ο οποίος επικρατεί κυρίως στην Ευρώπη, καθώς επίσης με έναν «οικονομικό ρατσισμό» στις Η.Π.Α. – όπου οι ομοιότητες με το 1928, με την εποχή δηλαδή πριν από την κατάρρευση του συστήματος, είναι τρομακτικές.

Ειδικότερα, στην Ευρώπη, ιδίως στην Ελλάδα, οι ιδιοκτήτες των περισσοτέρων περιουσιακών στοιχείων είναι ορισμένοι διεφθαρμένοι «πολιτικοί ολιγάρχες» – καθώς επίσης οι «διαπλεκόμενοι» μαζί τους «κρατικοδίαιτοι» επιχειρηματίες, οι οποίοι τους στηρίζουν στηριζόμενοι.

Αρκεί να μελετήσει κανείς προσεκτικά τα περιουσιακά στοιχεία αρκετών πολιτικών, μοιρασμένα συνήθως στο συγγενικό τους περιβάλλον, για να κατανοήσει το μέγεθος του προβλήματος – πόσο μάλλον όταν ακόμη και ένας ανόητος καταλαβαίνει ότι, περιουσίες αυτού του ύψους δεν μπορεί να έχουν δημιουργηθεί από τους μισθούς τους.

Την ίδια στιγμή, με μία απίστευτη προπαγάνδα που θα ζήλευε ακόμη και ο Γκέμπελς, με ένα απύθμενο θράσος καλύτερα, οι διεφθαρμένοι αυτοί πολιτικοί, φοροφυγάδες στο σύνολο τους, κατηγορούν τους Πολίτες των χωρών τους για φοροδιαφυγή – υιοθετώντας παράλληλα μία εντελώς καταστροφική πολιτική λιτότητας, επιβάλλοντας συνεχώς χαμηλότερους μισθούς, περιορισμό των κοινωνικών παροχών, καθώς επίσης εγκληματικές αυξήσεις φόρων, σε επίπεδο «κομμουνιστικής» δήμευσης της ιδιωτικής περιουσίας. Το αποτέλεσμα είναι φυσικά η ραγδαία αύξηση της φτώχειας, η οποία φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί:

.

Εισοδήματα κάτω από το όριο της φτώχιας

.

Το πλέον παράδοξο όμως όλων είναι η δουλική υποταγή των Πολιτών, η αμαχητί παράδοση της ελευθερίας, της σκέψης και της ιδιοκτησίας τους, σε αυτούς τους «πολιτικούς ολιγάρχες» - πολλοί εκ των οποίων διαθέτουν ένα εξοργιστικά χαμηλό γνωστικό και πνευματικό επίπεδο, μία ανικανότητα και μία ανεπάρκεια, άνευ προηγουμένου στη  Ιστορία.

Από την άλλη πλευρά παρατηρείται στις Η.Π.Α. ένα παράδοξο με την πρώτη ματιά γεγονός, το οποίο χαρακτηρίζει την εξέλιξη της αμερικανικής κοινωνίας τα τελευταία σαράντα χρόνια. Αναλυτικότερα, η πρόοδος είναι τεράστια όσον αφορά την καταπολέμηση των ανισοτήτων που οφείλονται στην εθνική καταγωγή, στο φύλο, στις σεξουαλικές προτιμήσεις κοκ. – ενώ, ταυτόχρονα, οι οικονομικές ανισότητες έχουν αυξηθεί σε δυσθεώρητα επίπεδα.

Με άλλα λόγια, όταν ο ρατσισμός και οι «φυλετικές διακρίσεις» που αφορούν τους νέγρους, τους ισπανόφωνους, τις γυναίκες ή τους ομοφυλόφιλοι έχουν μειωθεί σημαντικά, η απόσταση μεταξύ φτωχών και πλουσίων αυξάνεται συνεχώς – γεγονός που σημαίνει ότι, ο «οικονομικός ρατσισμός» έχει φτάσει σε ένα ύψος που είναι αδύνατον να «υπερπηδηθεί» ειρηνικά.

Σύμφωνα τώρα με μία έρευνα, για την οποία έδωσε εντολή η «American Political Science Association», ο εξειδικευμένος σύνδεσμος των πολιτικών επιστημόνων της χώρας, έχουμε τον παρακάτω Πίνακα:

 .

Μέσο εισόδημα	1970	2012
90% του πληθυσμού	33.000	30.000
10% του πληθυσμού	137.000	244.000
1% του πληθυσμού	340.000	1.021.000
0,1% του πληθυσμού	844.000	4.661.000
0,01% του πληθυσμού*	2.290.000	21.570.000

* 13,000 οικογένειες το 1970, 16.068 οικογένειες το 2012

Πηγή: E. Saez (Γάλλος οικονομολόγος του Barkley).

Πίνακας: Β. Βιλιάρδος

 .

Με βάση τον πίνακα, ενώ το 1970 το μέσο εισόδημα του πλουσιότερου 10% του πληθυσμού ήταν τετραπλάσιο του αντίστοιχου που αφορούσε το 90%, σήμερα είναι οκταπλάσιο. Το εισόδημα του πλουσιότεροι 1% είναι 33 φορές υψηλότερο, ενώ του 0,1% αυξήθηκε από 28πλάσιο το 1970 στο 165απλάσιο – με αυτό του 0,01% να έχει διαμορφωθεί από 76πλάσιο σε 720πλάσιο.

Δεν έχει λοιπόν αυξηθεί μόνο η διαφορά μεταξύ του 10% του πληθυσμού και του 90%, αλλά και εντός του πλουσιότερου 10%. Με απλούστερα λόγια, δεν κερδίζουν πολύ περισσότερα μόνο οι πλούσιοι συγκριτικά με τους εύπορους, αλλά και οι υπερβολικά πλούσιοι απέναντι στους πολύ πλούσιους – γεγονός που οφείλεται κυρίως στο ότι, τα χρήματα παράγουν χρήματα, μέσω των τόκων και των επενδύσεων, ενώ όσο περισσότερα είναι, τόσο πιο πολλά παράγουν.

Περαιτέρω, για πρώτη φορά μετά το 1917 το 10% του πληθυσμού εισπράττει περισσότερο από το 50% του συνολικού ΑΕΠ των Η.Π.Α. – ενώ το 0,01% περίπου το 4,5% του ΑΕΠ. Προφανώς λοιπόν έχουμε το 99,9% του πληθυσμού εναντίον του 0,1% – μία ανισότητα η οποία παρατηρήθηκε στις Η.Π.Α. τελευταία το 1928, λίγο πριν από την κατάρρευση των χρηματιστηρίων και τη Μεγάλη Ύφεση που ακολούθησε.

Η αλλαγή αυτού του γεγονότος, η καταπολέμηση καλύτερα της συγκεκριμένης παθογένειας του καπιταλισμού, έγινε εφικτή μόνο με την κήρυξη του 2^ου παγκοσμίου Πολέμου – ενώ διήρκεσε από το 1940 έως το 1980, με την πρώτη «αλλαγή παραδείγματος» να εμφανίζεται μετά το 1970, εντεινόμενη την εποχή της που «κατέλαβε την εξουσία» ο νεοφιλελευθερισμός (Reagan, Thatcher).

Ειδικότερα, από το 1946 έως το 1963, ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής για εισοδήματα που ξεπερνούσαν τα (σημερινά) 2,5 εκ. $ ήταν 91% – ενώ μέχρι την προεδρία του R. Reagan διατηρήθηκε στο 70% (προφανώς αναφερόμαστε σε φορολογία εισοδημάτων και όχι ακίνητης περιουσίας ή καταθέσεων, όπου πρόκειται για δημεύσεις).

Σήμερα όμως, οι υπερβολικά πλούσιοι ουσιαστικά δεν φορολογούνται – αφού έχουν τη δυνατότητα να φοροαποφεύγουν νόμιμα, με διάφορους τρόπους. Ο ανώτατος δε φορολογικός συντελεστής του 36,9% επιβάλλεται από ένα σχετικά χαμηλό ύψος εισοδημάτων – της τάξης των 400.000 $. Όπως είπε ο W.Buffett, η γραμματέας του, με μισθό μερικών δεκάδων χιλιάδων δολαρίων, πληρώνει υψηλότερους φόρους, σχετικά με τον ίδιο – τα ετήσια εισοδήματα του οποίου είναι μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια.

Συνεχίζοντας, υπάρχουν δύο ακόμη σημεία, όσον αφορά τις εισοδηματικές ανισότητες, τα οποία θα έπρεπε να αναφέρει κανείς. Το πρώτο είναι η παγκοσμιοποίηση, η οποία είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των πραγματικών αμοιβών των εργαζομένων με μέση ειδίκευση – για λόγους ανταγωνιστικότητας, με τις αναπτυσσόμενες οικονομίες, με κυριότερο συνήγορο στην Ευρώπη τη Γερμανία.

Το δεύτερο είναι η εκρηκτική αύξηση των αμοιβών των ανώτατων διοικητικών στελεχών των επιχειρήσεων. Το 1970 ένας διευθύνων σύμβουλος (CEO) κέρδιζε 39 φορές περισσότερα από το μέσο εργαζόμενο – το 1999 κέρδιζε 1.045 φορές περισσότερα, ενώ σήμερα 1.100 φορές (48,6 εκ. $ ετήσια, κατά μέσον όρο).

Συνεχίζοντας, η ύφεση του 2007, ειδικότερα η κατάρρευση των χρηματιστηρίων, έπληξε καίρια τους πλουσίους – αφού το πλουσιότερο 1% έχασε μεταξύ των ετών 2007 και 2009 το 36,3% του εισοδήματος του. Εν τούτοις, μετά την ανάκαμψη που ακολούθησε, κατάφερε να μηδενίσει τις ζημίες του – ενώ το 99% έχασε το 11,6% των εισοδημάτων του, καταφέρνοντας στη συνέχεια να καλύψει μόλις το 0,4% των ζημιών του.

Η αιτία είναι κυρίως η ανάληψη της εξουσίας από τις κεντρικές τράπεζες – οι οποίες, ιδίως στις Η.Π.Α., πλημμυρίζοντας το σύστημα με ρευστότητα που όμως δεν κατευθύνθηκε στην πραγματική οικονομία, συνέβαλλαν στην αναδιανομή των εισοδημάτων προς όφελος των υπερβολικά πλουσίων.

Αυτή τη στιγμή βέβαια οι αγορές μετοχών των Η.Π.Α. είναι εξαιρετικά υπερτιμημένες, συγκριτικά με τον υπόλοιπο πλανήτη – γεγονός που συμπεραίνεται εύκολα από το γράφημα που ακολουθεί, στην πρώτη κάτω στήλη του οποίου έχουμε το συνολικό δείκτη, στη δεύτερη την τιμή προς κέρδη, στην τρίτη τη λογιστική αξία, στην τέταρτη την τιμή προς το cash flow και στην πέμπτη το ποσοστό μερισμάτων (στη συνέχεια οι μέσοι δεκαετείς δείκτες).

.

(*Πατήστε στο διάγραμμα για μεγέθυνση)

.

Εκτός αυτού, υπάρχουν φούσκες σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του συστήματος – κυρίως στα «κρυπτό-νομίσματα» (διαδικτυακά, κρυπτογραφημένα νομίσματα, με ηλεκτρονικούς κωδικούς), όπως το Bitcoin, το Litecoin και πολλά άλλα.

Τα νομίσματα αυτά, επειδή δεν αναφέρονται στην οικονομία ενός κράτους, αλλά σε τίποτα, θυμίζουν τη «φούσκα της τουλίπας» στην Ολλανδία – την πρώτη ιστορικά, το 1635 (κάθε βολβός τουλίπας κόστιζε στο ζενίθ της φούσκας 2.500 φιορίνια, όταν ο ετήσιος μισθός ενός εξειδικευμένου εργαζόμενου ήταν περίπου 150 φιορίνια – ο κάθε βολβός λοιπόν πάνω από 200.000 € σε σημερινές τιμές).

Στο διάγραμμα που ακολουθεί φαίνονται οι διακυμάνσεις του γνωστότερου διαδικτυακού νομίσματος – το οποίο εκτινάχθηκε ξανά στα ύψη, όταν η Zynga, η γνωστή εταιρεία «ιντερνετικών» παιχνιδιών, ανακοίνωσε πως θα το δοκιμάσει στις συναλλαγές της.

.

.

Ουσιαστικά λοιπόν η ελίτ χρησιμοποίησε την κρίση του 2007 για να εντείνει ακόμη περισσότερο τις εισοδηματικές ανισότητες προς όφελος της – με τον W.Buffett να λέει τα εξής το 2011: «Ο πόλεμος των τάξεων μαίνεται στις Η.Π.Α. τα τελευταία είκοσι χρόνια – η δική μου όμως τάξη κέρδισε τελικά».

Ολοκληρώνοντας, είναι αυτονόητο το ότι, οι εισοδηματικές ανισότητες επιδρούν σε μεγάλο βαθμό στη λειτουργία της πολιτικής, «διαστρεβλώνοντας» τη δημοκρατία. Αρκεί να αναφέρει κανείς την κίνηση «Tea Party», η οποία χρηματοδοτείται και εκπαιδεύεται από τους αδελφούς Koch, οι οποίοι διαθέτουν περιουσία της τάξης των 98 δις $ – όσο περίπου το 40% του ΑΕΠ της Ελλάδας.

Για να διατηρηθούν βέβαια οι εισοδηματικές ανισότητες και να παραμείνει κυρίαρχη η τάξη του W.Buffett, χωρίς να προκληθούν μεγάλες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις, θα πρέπει να γίνεται όλο και πιο αστυνομικό, συνεχώς πιο φασιστικό το κράτος – γεγονός που διαπιστώνεται ήδη στις Η.Π.Α., αλλά και στην Ευρώπη, όπου μάλλον προηγείται η Γερμανία και ακολουθεί η Ισπανία.

Βασίλης Βιλιάρδος, για το Analyst.gr