ΑΠΕ: καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής ή κερδοσκοπία και ανεπανόρθωτη ζημιά στη φύση;
Προς όλους τους Βουλευτές και πολίτες της χώρας
Σε λίγες μέρες έρχεται στη Βουλή για συζήτηση το ν/σ «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής». Στη διαβούλευση οι περιβαλλοντικές οργανώσεις της χώρας διατύπωσαν σοβαρές και τεκμηριωμένες αντιρρήσεις σε ό,τι αφορά την εγκατάσταση ανεμογεννητριών (στο εξής α/γ) σεπεριοχές προστασίας της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς. Έθεσαν ακόμη ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα και την πραγματική συμβολή της τεχνολογίας των α/γ στην ενίσχυση του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Παρατηρήσεις των περιβαλλοντικών οργανώσεων
Μερικά από τα σημεία των παρατηρήσεων-αντιρρήσεων των περιβαλλοντικών οργανώσεων είναι:
- Έχει αποδειχθεί τεχνικά ότι οι α/γ, όπως και οι υπόλοιπες Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), αποτελούν, σε εθνικό επίπεδο, συμπληρωματικές μορφές παραγωγής ενέργειας οι οποίες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να καλύψουν τις σημερινές ανάγκες σε ενέργεια. Δεν μπορούν δηλ. να μας απαλλάξουν από τις ρυπογόνες ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες. Όσο αυξάνει η συμμετοχή τους απαιτούν την κατασκευή πρόσθετων συμβατικών σταθμών για εφεδρεία, των οποίων η παράλληλη υπολειτουργία κοστίζει οικονομικά και περιβαλλοντικά. Επίσης προκαλούν ανισορροπία στο σύστημα διανομής απαιτώντας πολυδάπανα συμπληρωματικά δίκτυα και αυτοματισμούς που τα πληρώνει ο φορολογούμενος. Η αιολική ενέργεια, είναι από τη φύση της απρόβλεπτη και αυξομειούμενη και δεν αποθηκεύεται.
- O στόχος του 20% (ή του 40%) δεν συγκεκριμενοποιείται αριθμητικά, δεν μεταφράζεται, δηλαδή, σε συγκεκριμένο αριθμό MW και MWh, ώστε να μπορέσει κάποιος να τον αξιολογήσει και να τον κρίνει. Για να γίνει κάτι τέτοιο, είναι απαραίτητη μια αξιόπιστη εκτίμηση των ενεργειακών αναγκών και η τεκμηριωμένη σύνθεση του ενεργειακού μείγματος. Αυτό, αποτελεί ουσιώδη συνιστώσα οιασδήποτε μορφής ενεργειακού σχεδιασμού, πόσω μάλλον μακροχρόνιου ενεργειακού σχεδιασμού που παρόλο ότι έχει νομοθετικά προβλεφθεί από το 1999 (ν. 2773), εξακολουθεί να μην υφίσταται.
- Αν συνυπολογιστούν η ενέργεια που καταναλώνεται για την κατασκευή και εγκατάστασή των ανεμογεννητριών, η ανάγκη πρόσθετων εφεδρικών συμβατικών σταθμών, καθώς και το γεγονός ότι η παραγόμενη ισχύς είναι το 30% της εγκατεστημένης, η προβλεπόμενη συμβολή τους στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου μειώνεται σημαντικά.
- Η παρέμβαση σε δάση και δασικές εκτάσεις και η εκχώρηση δημόσιων αγαθών (νερό, ορεινά ποτάμια και δάση) σε ιδιωτικές εταιρείες έρχεται σε σύγκρουση με το Σύνταγμα.
- H λογική εξίσωσης των μεγάλων έργων ΑΠΕ με έργα Εθνικού συμφέροντος, εξίσωση η οποία θα έχει ως τελικό αποτέλεσμα τη νομιμοφανή παράκαμψη-παραβίαση της ήδη ελλιπούς νομοθεσίας προστασίας του περιβάλλοντος και των ήδη εγκεκριμένων (2003) Χωροταξικών Περιφερειακών Σχεδίων, καθίσταται άτοπη.
- Το νομοσχέδιο υπονομεύει τη προστασία της βιοποικιλότητας της χώρας, που είναι εξίσου σημαντικός εθνικός στόχος και υποχρέωση.
- Καταστρατηγείται οποιαδήποτε έννοια φέρουσας ικανότητας των νησιών.
- Παραβιάζονται οι βασικές αρχές της δημοκρατίας, της συνθήκης του Αarhus, καθώς και της Οδηγίας 2003/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, εφόσον οι ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών δεν λαμβάνονται υπόψη στη λήψη σημαντικών αποφάσεων που τις αφορούν άμεσα, προωθώντας έτσι αδιαφανείς διαδικασίες υπέρ των ιδιωτικών συμφερόντων.
ΑΠΕ και προστασία της φύσης
Παρόλα αυτά η κυβέρνηση επιχειρεί να παρουσιάσει μια τεχνολογία πεπερασμένης δυνατότητας ως πανάκεια χωρίς ούτε καν να έχει εξασφαλίσει πώς θα λυθούν τα τεχνικά ζητήματα της μεταφοράς ενέργειας και με τι κόστος. Η υπουργός Περιβάλλοντος μιλάει για μεγάλη αιολική διείσδυση με σεβασμό στο περιβάλλον, πράγμα που έρχεται σε αντίφαση με την πρόθεση του ν/σ να αφήσει ελεύθερη την εγκατάσταση α/γ σε όλες τις προστατευόμενες περιοχές. Η εγκατάσταση αιολικών σταθμών σε περιοχές προστασίας της φύσης δεν συνάδει με το χαρακτήρα αυτών των περιοχών γεγονός που έχει επισημανθεί σε επίπεδο ΕΕ (βλ. έκθεση του Ευρωπαϊκού Παρατηρητηρίου Περιβάλλοντος, 2009). Οι μέχρι σήμερα εγκαταστάσεις μεγάλης ισχύος αιολικών σταθμών στη χώρα μας αποδεικνύουν ότι το περιβάλλον υφίσταται σοβαρές επεμβάσεις και στο τέλος υποβαθμίζεται.
Είμαστε τοπικές οργανώσεις με μέλη πληθώρας επιστημονικών ειδικοτήτων (μηχανικοί, οικονομολόγοι, αρχιτέκτονες, περιβαλλοντολόγοι, βιολόγοι, νομικοί, κα.) των υποψήφιων περιοχών προς εγκατάσταση μεγάλων αιολικών πάρκων. Γνωρίζοντας καλά τις περιοχές μας, αλλά και μελετώντας διαρκώς τη διεθνή βιβλιογραφία του θέματος, διαβεβαιώνουμε ότι η χωροθέτηση εκατοντάδων α/γ θα έχει τραγικές συνέπειες για ολόκληρη τη χώρα. Η Ελλάδα έχει έναν και μόνο ανεκτίμητο πλούτο: το φυσικό τοπίο της και την πολιτιστική κληρονομιά της. Αυτά στηρίζουν κατ’εξοχήν την ταυτότητά μας, την ποιότητα ζωής μας και την οικονομία μας μέσω του τουρισμού. Το προτεινόμενο ν/σ «Επιτάχυνσης της ανάπτυξης των ΑΠΕ…..» στρέφεται εναντίον των τελευταίων παρθένων βουνών και νησιών μας που θα πάθουν ανεπανόρθωτη ζημιά με βιομηχανικού τύπου επεμβάσεις και υποδομές (π.χ διανοίξεις δρόμων, νέα δίκτυα μεταφοράς, μετακινήσεις όγκων χώματος και εκχερσώσεις γης, τόνοι τσιμέντου). Η πρόσφατη προειδοποίηση του Επιτρόπου Περιβάλλοντος προς τη χώρα μας να προφυλάξει τις περιοχές Νatura 2000 ήρθε στην κατάλληλη στιγμή προτού η χώρα μας δώσει το χαριστικό χτύπημα στην ελληνική φύση με το εν λόγω νομοσχέδιο για τις ΑΠΕ.
Ολοκληρωμένος Ενεργειακός Σχεδιασμός
Υπάρχουν εναλλακτικοί τρόποι εξοικονόμησης και παραγωγής περισσότερο «καθαρής» ενέργειας για τους οποίους η κυβέρνηση δεν δείχνει ούτε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ούτε ιδιαίτερη διάθεση για υποστήριξη (μέσα από κίνητρα, επιδοτήσεις κλπ). Θεωρούμε ότι η ηλεκτρική ενέργεια αποτελεί δημόσιο αγαθό. Η σημερινή κυβέρνηση, όπως όλες οι προηγούμενες δε δείχνει καμιά πρόθεση διαμόρφωσης Ολοκληρωμένου Εθνικού Στρατηγικού Ενεργειακού Σχεδιασμού(ανάλυση των πραγματικών αναγκών, ποσοτικοποίηση των στόχων, προτεραιότητες, συστήματα ελέγχου, μετρούμενα αποτελέσματα, μηχανισμοί επαλήθευσης και διόρθωσης κλπ).
Εξοικονόμηση ενέργειας
Γιατί άραγε δεν έχουμε εθνικό σχέδιο εξοικονόμησης ενέργειας; Ακόμη και οι πολιτικές εξοικονόμησης που προωθούνται κρίνονται από πλήθος περιβαλλοντικών οργανώσεων κατώτερες των περιστάσεων. Γιατί η ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων προχωράει με τόσο αργά και δειλά βήματα; Για παράδειγμα θα ήταν προτιμότερο, στα πλαίσια της, έστω και υποτυπώδους, προσπάθειας εθνικού συντονισμού στον ενεργειακό τομέα, να δοθεί προτεραιότητα στη βιοκλιματική αναβάθμιση των κτιρίων αντί να πριμοδοτείται η κατασκευή μεγάλων αιολικών πάρκων. Αυτό θα προσέφερε απασχόληση, οικονομικά οφέλη και πολύ μεγαλύτερη μείωση εκπομπών CO2 σε σύγκριση με την εισαγόμενη και αταίριαστη για τη χώρα μας τεχνολογία των τεράστιων α/γ (μια α/γ ισχύος 3 MW έχει ύψος περίπου 150 μέτρων).
Αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας
Γιατί δεν ενισχύονται οι μικροί παραγωγοί ΑΠΕ και οι οικιακοί καταναλωτές να παράγουν οι ίδιοι την ενέργεια που χρειάζονται; Θα ήταν οικονομικά και περιβαλλοντικά συμφέρον η ενέργεια να παράγεται, κατά το δυνατόν, εκεί που καταναλώνεται (αποκεντρωμένο σύστημα) γλιτώνοντας τις απώλειες και το τεράστιο κόστος των δικτύων μεταφοράς της όπως για παράδειγμα τα πανάκριβα έργα διασύνδεσης με το νησιώτικο χώρο.
Είναι τυχαίο ότι τα μεγαλοστελέχη των αιολικών εταιρειών έχουν κατακτήσει τα καίρια πόστα των δημοσίων και κρατικών υπηρεσιών που προωθούν και αποφασίζουν τις επενδύσεις στα αιολικά πάρκα; Είναι γνωστό ότι το αιολικό λόμπυ καρπώνεται τη μερίδα του λέοντος, πρώτα, από τις επιδοτήσεις εγκατάστασηςκαι στη συνέχεια από τα μετέπειτα κέρδη, μέσω της εξασφαλισμένης υψηλής τιμής πώλησης της παραγόμενης ενέργειας. Γιατί άραγε δεν ισχύει το ίδιο για τους επενδυτές και παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας μέσω φωτοβολταϊκών πάρκων (βλ. επιστολή ΣΕΦ).
Χωροταξικός σχεδιασμός
Είναι απολύτως αναγκαίο να συνταχθεί και να προωθηθεί, με βάση τα ήδη εγκεκριμένα Περιφερειακά Χωροταξικά Σχέδια, ένα υπεύθυνο και πραγματικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού ανάπτυξης των ΑΠΕ, ως αναπόσπαστο μέρος ενός Ολοκληρωμένου Εθνικού Ενεργειακού Σχεδιασμού, που σε συνδυασμό με ένα Μοντέλο Χωρικής Ανάπτυξης του κάθε Δήμου, με ειδικό μέλημα τον καθορισμό χρήσεων γης, θα προστατεύει τα χαρακτηριστικά και τις αξίες του κάθε τόπου σε όλους τους τομείς: παραγωγική περιοχή (αγροτικές καλλιέργειες, κτηνοτροφία), βιοποικιλότητα, τοπίο, μνημεία, πολιτιστικό και ανθρωπογενές περιβάλλον.
Είμαστε ευαισθητοποιημένοι και σφαιρικά ενημερωμένοι πολίτες που νοιαζόμαστε για την τύχη του τόπου μας. Δεν στρεφόμαστε εναντίον των ΑΠΕ, αλλά κατά της σχεδιαζόμενης εφαρμογής τους με καταστροφικά έργα μεγάλης κλίμακας. Επαναλαμβάνουμε: με το προτεινόμενο ν/σ εξασφαλίζεται η δυνατότητα χωροθέτησης αιολικών και φωτοβολταϊκών πάρκων σε περιοχές φυσικού κάλλους και στην αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Πρέπει επιτέλους να καταλάβουν όλοι ότι η Ελλάδα δεν είναι πεδιάδα. Είναι ορεινή χώρα και κάθε σπιθαμή καλλιεργήσιμης γης είναι σημαντική και απαραίτητη ως έχει. Tα βουνά επίσης, ειδικά στα νησιά, αποτελούν πολύτιμα καταφύγια για την χλωρίδα και την πανίδα αφού η γεωγραφική κάλυψη των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων αγγίζει υψηλότατα ποσοστά. Η χωροθέτηση αιολικών πάρκων θα πρέπει να ξεκινήσει από μηδενική βάση.
Το ίδιο ισχύει και για τις εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών πάρκων. Σήμερα προωθείται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων παντού, σε κλίμα μηδαμινής ουσιαστικής διαβούλευσης, σοβαρών ελλείψεων στην προστασία του πολιτιστικού πλούτου, του τοπίου, της παραγωγής και των ανθρώπων και, ιδιαίτερα, απουσίας συνυπολογισμού των επιπτώσεων που αυτά θα προκαλέσουν αθροιστικά στον τόπο μας από το σύνολο των μεμονωμένων άναρχων έργων που αδειοδοτούνται. Είναι απαραίτητο να ανακληθούν άμεσα όλες οι αποφάσεις ή άδειες που έχουν χορηγηθεί και οδηγούν στην ποσοτικά και χωρικά απρογραμμάτιστη εγκατάσταση φωτοβολταϊκών πάρκων, μέχρι την ολοκλήρωση του σχετικού ενεργειακού σχεδιασμού.
Πως ορίζονται οι ΑΠΕ
Παρομοίως θεωρούμε απαράδεκτο να κατατάσσονται και να εντάσσονται στις ΑΠΕ υδροηλεκτρικά φράγματα ισχύος μέχρι 100 MW. Υπενθυμίζουμε ότι μέχρι το 1999 (ν. 2244/1994), μικρά υδροηλεκτρικά (ΑΠΕ) θεωρούνταν τα υδροηλεκτρικά μέχρι 5 ΜW. Με το ν. 2773/1999 το όριο διπλασιάστηκε στα 10 MW, που είναι σήμερα και το ευρέως αποδεκτό όριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκή Ένωση Μικρών Υδροηλεκτρικών: ESHA), ενώ εμμέσως στον ν. 3468/2006 το όριο ανέβηκε στα 15 MW. Ενδεικτικά, στην Ιταλία το όριο είναι 3 MW, στη Γαλλία 8 ΜW, στην Αγγλία 5 MW, στις Ισπανία - Βέλγιο 10 MW και στις ΗΠΑ 30 MW. Σύμφωνα με την Διεθνή Επιτροπή Μεγάλων Φραγμάτων (ICOLD) ένα φράγμα θεωρείται ως μικρό όταν το ύψος του είναι μικρότερο από τα 15 μέτρα. Αντί να επανέλθουμε στα 5-10 MW φτάσαμε, παγκόσμια πρωτοτυπία, στα 100 MW.
Διαδικασία αδειοδότησης
Διαφωνούμε πλήρως με την προτεινόμενη διαδικασία αδειοδότησης σύμφωνα με την οποία η Άδεια Παραγωγής προηγείται της Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων και της χωροθέτησης του έργου. Οι εγκρίσεις βασικών φάσεων της εγκατάστασης θα πρέπει να συνοδεύονται από διαφανείς διαδικασίες, αξιόπιστη πληροφόρηση και δημόσια διαβούλευση κυρίως με τις τοπικές κοινωνίες.
Επικαιροποίηση του νομοσχεδίου και του Χωροταξικού ΑΠΕ
Δεδομένου ότι στα μέσα Φεβρουαρίου 2010 η Βουλή προχώρησε στην κύρωση της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για το Τοπίο που εκκρεμούσε από τον Οκτώβρη του 2000, θεωρούμε ότι πολλές και βασικές προτάσεις-επιλογές που προωθεί το παρόν νομοσχέδιο καθώς και το ήδη εγκεκριμένο Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ θα πρέπει να αναθεωρηθούν ριζικά.
Κάλεσμα
Καλούμε όλους τους βουλευτές να ενημερωθούν προτού ψηφίσουν το ν/σ Επιτάχυνσης της ανάπτυξης των ΑΠΕ χρησιμοποιώντας και το πλούσιο υλικό που συσσωρεύτηκε κατά την περίοδο διαβούλευσης του εν λόγω νομοσχεδίου.
Καλούμε όλους τους πολίτες να επαγρυπνούν γιατί το προτεινόμενο ν/σ, το οποίο με πρόσχημα τις κλιματικές αλλαγές, προωθεί ως «περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα υψίστης σημασίας για τη χώρα» το «ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά παντού», θα αλώσει ό,τι έχει μείνει όρθιο στην ελληνική φύση, χωρίς να δίνει ουσιαστική και σε βάθος χρόνου απάντηση στην αναγκαιότητα μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Μείωση που μπορεί να επιτευχθεί μόνο με στρατηγικό ενεργειακό σχεδιασμό και όχι με μεμονωμένες και αποσπασματικές πράξεις και δράσεις.
Υπογραφές οργανώσεων:
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου