Β. Βιλιάρδος-Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΜΑΦΙΑ

Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ Η ΜΑΦΙΑ: Αν και το θέμα αφορά την Ιταλία έχουμε την άποψη ότι, η τοκογλυφία ανθεί και στη χώρα μας – ενώ το μερίδιο της θα αυξάνεται, όσο διαρκεί η κρίση, οδηγώντας πολλές επιχειρήσεις στη χρεοκοπία.

“Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσες επιχειρήσεις υποφέρουν σήμερα από το «όνειδος» της τοκογλυφίας – κυρίως στην Καλαβρία. Κανένας δεν μιλάει ανοιχτά, αφού η σιωπή είναι μέρος της κουλτούρας μας. Αναγκάσθηκα να καταθέσω στην αστυνομία, επειδή διαπίστωσα ότι μου απέμεναν δύο μόνο επιλογές: να μιλήσω ή να αυτοκτονήσω” (A.Anile, ασφαλιστής).

Ο μεγάλος κερδισμένος της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους δεν είναι μόνο η Γερμανία (άρθρο μας) - η οποία δανείζεται με το χαμηλότερο επιτόκιο της ιστορίας της, ενώ απειλεί πολλές χώρες με τη μετατροπή τους σε τευτονικό προτεκτοράτο. Σύμφωνα με την SOS Impresa, τμήμα ενός εμπορικού συλλόγου της Ιταλίας, χάρη στην οικονομική κρίση ανθεί ένας παράλληλος τομέας της χρηματοπιστωτικής οικονομίας: η τοκογλυφία (εδώ εννοείται η παράνομη και όχι αυτή των τραπεζών, η οποία όμως χαρακτηρίζεται από μάλλον υψηλότερα επιτόκια – αφού για τα ποσά που δανείζουν οι τράπεζες τοποθετούν ως εγγύηση μόνο το 2%, δημιουργώντας τα υπόλοιπα από το πουθενά, ενώ οι τοκογλύφοι προσφέρουν τουλάχιστον πραγματικά χρήματα).

Μεταξύ των ετών 2008 και 2011 έκλεισαν περίπου 190.000 μικρομεσαίες ιταλικές επιχειρήσεις (από +16% το 2008 στο +46% σήμερα), κάτω από το βάρος της υπερχρέωσης ή/και των τοκογλυφικών δανείων – ενώ υπολογίζεται ότι, 200.000 επί πλέον ευρίσκονται ήδη στα δίχτυα των τοκογλύφων, ο αριθμός των οποίων σχεδόν διπλασιάστηκε (από 25.000 τοκογλύφους το 2008 στους 40.000 σήμερα). Η διαδικασία είναι η εξής:

Λόγω των αυξανομένων αναταραχών στις χρηματαγορές, οι τράπεζες περιορίζουν τα δάνεια τους στις επιχειρήσεις, οι οποίες είναι ταυτόχρονα αντιμέτωπες με τη μείωση του τζίρου και της κερδοφορίας τους. Ξαφνικά λοιπόν πολλές εταιρείες δεν έχουν χρήματα, για να πληρώσουν τους προμηθευτές τους – με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν να χρεοκοπήσουν. «Παραδοσιακά» τώρα, τη στιγμή αυτή αποφασίζουν να απευθυνθούν σε τοκογλύφους – είτε σε τοπικούς, είτε σε «αφανείς επιχειρήσεις» παροχής ανάλογων υπηρεσιών.   

Στα πλαίσια αυτά το οργανωμένο έγκλημα, η μαφία δηλαδή, αντιλαμβανόμενη την ευκαιρία και διαθέτοντας πρακτικά ανεξάντλητη ρευστότητα, ανέλαβε την παράνομη χρηματοδότηση – με αποτέλεσμα σήμερα να αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πηγή εσόδων της (16 δις € ετήσια, όταν η συνολική αγορά της τοκογλυφίας στην Ιταλία υπολογίζεται στα 100 δις €).

Παρά το ότι λοιπόν στο παρελθόν η τοκογλυφία θεωρούταν από τη μαφία ως «αναξιοπρεπής δραστηριότητα», το διπλό πλεονέκτημα που προσφέρει (αύξηση των χρημάτων με τη βοήθεια των τόκων, είσοδος στους κύκλους της υψηλής τραπεζικής αγοράς), σε συνδυασμό με την ήπια αντιμετώπιση της από την ιταλική Δικαιοσύνη («πλημμέλημα», «παρεκτροπή» κυρίων), λειτούργησαν θετικά στην υιοθέτηση της.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το μερίδιο της μαφίας στην τοκογλυφία αυξήθηκε κατά 52% τα τελευταία τρία χρόνια – όπου η «οργάνωση» μεταλλάχθηκε σε μία εταιρεία συμμετοχών (Holding). Άτομα υψηλής κοινωνικής αποδοχής, όπως λογιστές, συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, ασφαλιστές και τραπεζίτες προτείνουν, στο όνομα της, τον «ανεπίσημο» δανεισμό – φυσικά με τοκογλυφικά επιτόκια.

Για παράδειγμα, όταν ένας επιχειρηματίας βρεθεί ξαφνικά αντιμέτωπος με την άρνηση της τράπεζας να ανανεώσει το δάνειο του, συζητεί συνήθως το «θέμα» στο στενό περιβάλλον του. Τη στιγμή εκείνη ο λογιστής του, ο δικηγόρος του ή ο υπάλληλος της τράπεζας, η οποία του αρνήθηκε το δάνειο, του προτείνουν μία «ομάδα ανθρώπων», οι οποίοι θα του έλυναν άμεσα το πρόβλημα – φυσικά με υψηλότερους τόκους, αλλά για μία περιορισμένη χρονική περίοδο (δήθεν), έως ότου «αναβιώσει» η αγορά. Ο επιχειρηματίας δέχεται συνήθως, οπότε πέφτει στην παγίδα – από την οποία σχεδόν ποτέ δεν βγαίνει.    

Αν και το θέμα αφορά την Ιταλία έχουμε την άποψη ότι, η τοκογλυφία ανθεί και στη χώρα μας – ενώ το μερίδιο της θα αυξάνεται, όσο διαρκεί η κρίση, οδηγώντας πολλές επιχειρήσεις στη χρεοκοπία. Δυστυχώς το πρόβλημα θα συνεχίσει, αφού η απροθυμία των τραπεζών να δανείσουν την πραγματική οικονομία, θα επιδεινώνεται, όσο διαρκεί η κρίση.

Εάν δε διαπιστώσει κανείς ότι, μόνο οι «καθιερωμένες» Οικονομίες διεθνώς δανείσθηκαν 10,4 τρις $ το 2011 (10,5 τρις $ πρέπει να δανειστούν το 2012), ουσιαστικά για την ανακύκλωση των χρεών τους, καθώς επίσης για την κάλυψη των ελλειμμάτων τους, ενώ τόσο ο ευρωπαϊκός μηχανισμός (EFSF), όσο και το ΔΝΤ δεν διαθέτουν αρκετά κεφάλαια, τα οποία να εξασφαλίζουν την επιβίωση κρατών και τραπεζών, θα συμπεράνει ότι έρχονται ιδανικές εποχές για τους τοκογλύφους – ειδικά για το οργανωμένο έγκλημα.       

Αθήνα, 16. Ιανουαρίου 2012