Coca Cola & Pepsi: Σκληρός ανταγωνισμός αλλά και σοβαρά προβλήματα στην μητρική τους αγορά – η περίπτωση διχλωροφαινόλης σε προϊόντα της Coca-Cola Τρία Έψιλον.

Coca Cola & Pepsi: Σκληρός ανταγωνισμός αλλά και σοβαρά προβλήματα στην μητρική τους αγορά – η περίπτωση διχλωροφαινόλης σε προϊόντα της Coca-Cola Τρία Έψιλον.

  

Μπορεί οι παγκόσμιοι «κολοσσοί» Coca-Cola και Pepsi να συγκρούονται μεταξύ τους με σφοδρότητα στο πεδίο του ανταγωνισμού των προϊόντων τους σε ολόκληρο τον κόσμο, αντιμετωπίζουν όμως ένα κοινό, αλλά πολύ σοβαρό πρόβλημα στην Πολιτεία της Καλιφόρνια. Το πρόβλημα αυτό τους υποχρεώνει να προβούν σε άμεση αλλαγή της σύνθεσης των δημοφιλέστερων προϊόντων τους για να μην υποχρεωθούν να βάλουν «Προειδοποιητικό μήνυμα – Warning» επάνω στα προϊόντα τους – όπως ακριβώς γίνεται με τα πακέτα των τσιγάρων!

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά: Η Coca-Cola, η μεγαλύτερη εταιρία αναψυκτικών του κόσμου, δημιουργήθηκε το 1886 από τον John Pemberton ένα φαρμακοποιό της Atlanta ο οποίος δεν μπορούσε να φανταστεί, ούτε και έζησε για να δεί την απίστευτη πορεία του προϊόντος που δημιούργησε σε ολόκληρο τον κόσμο (Αναλυτικά η ιστορία της Coca Cola στο άρθρο μας 4ης Ιουνίου 2010 The Coca-Cola Company: Υπερασπίζεται την παγκόσμια ηγεμονία της στον τομέα των αναψυκτικών).

Με την σειρά της η PepsiCo, αποτελεί  το «αντίπαλο δέος», ένα παγκόσμιο γίγαντα με μια ιστορία που ξεκινάει 12 χρόνια μετά την δημιουργία του μεγάλου της ανταγωνιστή, το 1898, από ένα άλλο φαρμακοποιό: τον Caleb Bradham. Στις μέρες μας, τα συνολικά έσοδα της PepsiCo, η οποία εμπλούτησε σταδιακά τις δραστηριότητες της και με άλλα εκτός αναψυκτικών προϊόντα, ξεπερνούν τα 60 δις $ με δραστηριότητες σε όλες τις ηπείρους του πλανήτη και 285.000 εργαζόμενους.

Σύμφωνα με δημοσίευμα (τεύχος Απριλίου 2012) του Estiator, του μεγαλύτερου κλαδικού περιοδικού της ομογένειας των Ηνωμένων Πολιτειών (το οποίο συνεχίζει την μεγάλη καμπάνια με το σύνθημα «Αγοράζουμε Ελληνικά» που χρησιμοποίησε πρώτο), η πολιτεία της Καλιφόρνια έχει θεσπίσει από το 1986 μια «σκληρή» νομοθεσία που προστετεύει τον καταναλωτή από προϊόντα που περιέχουν χημικά τα οποία θεωρούνται υπεύθυνα για καρκινογενέσεις, παραμορφώσεις του εμβρύου ή στειρότητα. Ο νόμος που ψηφίστηκε το 1986 υποχρεώνει τις εταιρίες που χρησιμοποιούν στην σύνθεση των προιόντων τους χημικά που έχουν τις ιδιότητες αυτές «να ενημερώνουν τον καταναλωτή για τον κίνδυνο» που ενδεχομένως διατρέχει. 

Το θέμα που αφορά άμεσα τους δύο παγκόσμιους γίγαντες, Coca-Cola και PepsiCo, δημιουργήθηκε όταν η Ένωση Καταναλωτών «Center for Science in the Public Interest» ολοκλήρωσε τον Μάρτιο του 2012 μια μελέτη σύμφωνα με την οποία ένα κουτάκι Coca-Cola ή Pepsi περιέχει από 103 έως 153 μικρογραμμάρια 4 Μ, δηλαδή της χρωστικής «καραμελέ» ουσίας που λέγεται μεθυλιμιδαζόλη 4 (4 methylimidazone) - 1 μικρογραμμάριο αντιστοιχεί σε ένα εκατομμυριοστό του γραμμαρίου. Η νομοθεσία όμως της πολιτείας της Καλιφόρνια ορίζει το ανώτατο όριο ανα καταναλώμενο προϊόν για την ουσία αυτή μόλις 29 μικρογραμμάρια!

Ολόκληρο το κείμενο της σχετικής ανακοίνωσης του «Center for Science in the Public Interest» με τίτλο Ammoniated "Caramel Coloring" Contaminated with 4-methylimidazole με ημερομηνία 5 Μαρτίου 2012 βρίσκεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://www.cspinet.org/new/201203051.html .

Η χρωστική «καραμελέ» ουσία μεθυλιμιδαζόλη 4 απορρέει από την μίξη του θειούχου άλατος με αμμανιακό, ενώ η περιοδική απορρόφηση της χρωστικής αυτής ουσίας σε μεγάλη δόση από πειραματόζωα, προκαλεί καρκίνο.

Σαν συνέπεια όλων αυτών, οι δύο παγκόσμιοι γίγαντες αφ΄ενός μεν επέμειναν στο γεγονός ότι «τα προϊόντα τους δεν αντιπροσωπεύουν κανένα κίνδυνο για την παγκόσμια υγεία», αφ΄ετέρου δε υποχρεώθηκαν να τροποποιήσουν την «συνταγή» τους - τουλάχιστον στην πολιτεία της Καλιφόρνια.

Εξ άλλου, ειδικότερα στην Ελλάδα, ο ένας από τους δύο γίγαντες (Coca-Cola) δέχεται σφοδρή επίθεση από την ιστοσελίδα και την εβδομαδιαία εφημερίδα «Πρώτο Θέμα», διάσημο –μεταξύ άλλων- για την δημόσια αντιπαράθεση των δημιουργών του Μάκη Τριανταφυλλόπουλου και Θέμου Αναστασιάδη με αποκαλύψεις για τον όμορφο, αγγελικά πλασμένο κόσμο των media που κυριολεκτικά σοκάρουν.

Το «Πρώτο Θέμα» (υπο τον έλεγχο πλέον του Θέμου Αναστασιάδη – γνωστού και ως «κομιστή» του περίφημου DVD που προκάλεσε το σκάνδαλο Ζαχόπουλου / Τζέκου) περιλαμβάνει στην ειδησεογραφία του, σε τακτά διαστήματα, σκάνδαλα, αποκαλύψεις και διάφορες κατηγορίες κατά δημόσιων προσώπων, μεταξύ των οποίων:

(α) Κατά της σημερινής Προέδρου της Δημοκρατικής Συμμαχίας Ντόρας Μπακογιάννη για αποδοχή «δώρων» από τον αλήστου μνήμης Χριστοφοράκο της Siemens. Η ίδια η Ντόρα Μπακογιάννη κατηγορεί τις διωκτικές αρχές της χώρας για «ανεξήγητη αδράνεια» στην διερεύνηση των σκανδάλων που αποδίδονται στον Θέμο Αναστασιάδη (όπως η προέλευση 4 εκατομμυρίων Ευρώ που μεταφέρθηκαν σε μαύρες σακούλες τον Ιούλιο του 2007 σε Αθηναικό υποκατάστημα ξένης τράπεζας και βρέθηκαν στον τραπεζικό του λογαριασμό το 2008, μαζί με συμπληρωματικό ποσό σε επιταγή offshore εταιρίας, ή η σύλληψή του στις 29/10/2007, με αφορμή ένα αναίμακτο αυτοκινητιστικό ατύχημα, στα Γαλλοελβετικά σύνορα με «φορτίο» 1,3 εκατομμυρίων Ευρώ που μόλις είχε «αποσυρθεί» από Ελβετική τράπεζα σε επιταγές)

(β) Κατά του Υπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Παπακωνσταντίνου για ανέγερση (χωρίς άδεια, σε δασική έκταση) εξοχικής κατοικίας της μητέρας του ζητώντας μάλιστα και την αποπομπή του από την Κυβέρνηση. Στην απάντησή του (17/7/2011) ο Υπουργός αναφέρει μεταξύ άλλων και τα εξής «αινιγματικά»: «Η περίοδος που το δικαίωμα της ελευθερίας του τύπου ήταν εργαλείο εκφοβισμού, εκβιασμού, εξυπηρέτησης προσωπικών συμφερόντων, έχει περάσει!»

 

Μέσα λοιπόν σε αυτό το αγγελικό τοπίο, με πληθώρα δημοσιευμάτων της εφημερίδας «Πρώτο Θέμα», η Coca-Cola - 3 Έψιλον «κατηγορείται» ότι μας «πότησε» με αναψυκτικά που είχαν ζιζανιοκτόνο. Μια μικρή μόνο «γεύση» από τα δημοσιεύματα, μας δίνει η ανάρτηση (10 Απριλίου 2012) της ιστοσελίδας της  εφημερίδας «Πρώτο θέμα»:

«Η κοινή γνώμη έχει μείνει άναυδη αλλά και – ταυτόχρονα – στο σκοτάδι σχετικά με το διατροφικό σκάνδαλο που έχει ως επίκεντρο τη διακίνηση ζιζανιοκτόνου μέσα από περίπου 100.000 φιάλες Coca Cola και Sprite, το οποίο ανέδειξε την Κυριακή το Πρώτο Θέμα. Η εταιρεία ούτε χτες έδωσε απαντήσεις σε φορείς όπως ο ΕΦΕΤ για την περιεκτικότητα των επιβλαβών ουσιών ενώ δεν υπάρχει ενημέρωση ούτε και για τους τόπους διακίνησης των φιαλών και, άρα, της κατανάλωσης από ανυποψίαστους πολίτες.

Η επίμαχη χημική ουσία διχλωροφαινόλη, η οποία, σύμφωνα με ειδικούς, εάν καταναλωθεί σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει ανεπάρκεια πολλών οργάνων του ανθρώπινου σώματος καθώς είναι τοξική -και μάλιστα χρησιμοποιείται στα ζιζανιοκτόνα-, είναι άγνωστο πώς αναμίχθηκε με το παραγόμενο προϊόν της εταιρείας στο εργοστάσιο του Ηρακλείου Κρήτης».

Μια ακόμα «γεύση» από το τελευταίο δημοσίευμα (15/4/2012) με τίτλο «Τελικά ήπιαμε 100.000 κουτιά Coca-Cola με ζιζανιοκτόνο» όπως αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της εβδομαδιαίας εφημερίδας την Κυριακή του Πάσχα:

«Διαστάσεις χιονοστιβάδας, με ανεξέλεγκτες συνέπειες για την ποιότητα αλλά και την αξιοπιστία της εταιρείας Coca-Cola 3E, λαμβάνουν οι αποκαλύψεις του «ΘΕΜΑτος» αναφορικά με τα 816.000 κουτιά / φιάλες Coca-Cola και Sprite, στα οποία πριν από δύο μήνες εντοπίστηκε η χημική ουσία διχλωροφαινόλη, η οποία ως γνωστόν χρησιμοποιείται για την παραγωγή ζιζανιοκτόνων.

Ενώ η προϊσταμένη της Εισαγγελίας Πρωτοδικών κυρία Ελένη Ράικου τη Μεγάλη Τρίτη έδωσε εντολή για έρευνα τυχόν ευθυνών της εταιρείας, σήμερα αποκαλύπτουμε πως έναν μήνα πριν η Coca-Cola 3E είχε διαμηνύσει στον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) και τις αρμόδιες υπηρεσίες του πως ποσοστό 10,5% της αλλοιωμένης παρτίδας αναψυκτικών τελικά καταναλώθηκε και δεν βρέθηκε από την εταιρεία! Πρόκειται για ένα εφιαλτικό σκηνικό, που ανοίγει την κερκόπορτα διεκδίκησης αποζημιώσεων από θιγμένους πολίτες που κατανάλωσαν τα συγκεκριμένα αναψυκτικά και το οποίο αποδεικνύει με τρόπο περίτρανο το δημοσίευμα του «ΘΕΜΑτος» την προηγούμενη εβδομάδα, βάσει του οποίου 100.000 κουτιά / φιάλες δεν έχουν συγκεντρωθεί από τη βιομηχανία, άρα κυκλοφορούσαν ανεξέλεγκτα στην αγορά. Ειδικότερα, σε σχετικό έγγραφό της η εταιρεία αναφέρει πως «ποσοστό 10,5% των αναψυκτικών δεν έχει βρεθεί ή έχει καταναλωθεί, λόγω του ότι βρισκόταν σε μικρά σημεία πώλησης».

Θέση στο θέμα είχε πάρει ο ΕΦΕΤ πριν καν η εφημερίδα δημοσιεύσει τις καταγγελίες, το ίδιο και η Coca-Cola - 3 Έψιλον.  Συγκεκριμένα, ο ΕΦΕΤ με Δελτίο Τύπου (21 Φεβρουαρίου 2012) και τίτλο «Προληπτική ανάκληση ανθρακούχων αναψυκτικών της Coca – Cola Τρία Έψιλον» αναφέρει τα εξής:

«Ο Ε.Φ.Ε.Τ., στο πλαίσιο εφαρμογής της κοινοτικής νομοθεσίας, ενημερώθηκε σήμερα Τρίτη 21 Φεβρουαρίου, από την ελληνική εταιρεία «Coca – Cola Ελληνική Εταιρία Εμφιαλώσεως Α.Ε. / Coca – Cola Τρία Έψιλον» σχετικά με τη διακίνηση ανθρακούχων αναψυκτικών, με την εμπορική επωνυμία «Coca – Cola» και «Sprite», τα οποία, από αναφορές παραπόνων καταναλωτών, παρουσίασαν απόκλιση από τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και συγκεκριμένα εμφάνισαν δυσάρεστη οσμή και γεύση. Η εμφάνιση της συγκεκριμένης δυσάρεστης οσμής και γεύσης αποδόθηκε από την εταιρεία, σε συνέχεια εργαστηριακών δοκιμών, στην παρουσία των χημικών ουσιών 2,4 διχλωροφαινόλης και 2,6 διχλωροφαινόλης. Σύμφωνα με την επιχείρηση, τα προϊόντα «Coca – Cola» και «Sprite», τα οποία εμφάνισαν τα ανωτέρω ευρήματα, παράγονται στο εργοστάσιο της επιχείρησης «Coca – Cola Τρία Έψιλον» στο Ηράκλειο Κρήτης και έχουν διακινηθεί στην ελληνική αγορά. Ο Ε.Φ.Ε.Τ απαίτησε την άμεση ανάκληση / απόσυρση των συγκεκριμένων παραγομένων προϊόντων, οι παρτίδες των οποίων δίνονται κάτωθι, ενώ παράλληλα έχουν δρομολογηθεί σχετικοί έλεγχοι σε όλες τις παραγωγικές μονάδες της εταιρείας «Coca – Cola Ελληνική Εταιρία Εμφιαλώσεως Α.Ε. / Coca – Cola Τρία Έψιλον». Συγκεκριμένα, η ανάκληση / απόσυρση αφορά στα κάτωθι προϊόντα :

α) Ανθρακούχο αναψυκτικό «Coca – Cola», σε πλαστική συσκευασία των 1,5 L με τις εξής ημερομηνίες λήξης και παραγωγής :

i) Ημερομηνία Λήξης : 14 08 12, Κωδικός Παραγωγής 13Β …* VU

ii) Ημερομηνία Λήξης : 15 08 12, Κωδικός Παραγωγής 14Β …* VU

iii) Ημερομηνία Λήξης : 16 08 12, Κωδικός Παραγωγής 15Β …* VU

β) Ανθρακούχο αναψυκτικό «Sprite», σε πλαστική συσκευασία των 1,5 L με ημερομηνία Λήξης : 15 08 12, Κωδικός Παραγωγής 14Β …* VU   και

γ) Ανθρακούχο αναψυκτικό «Coca – Cola» σε γυάλινη φιάλη των 250 ml με

i) Hμερομηνία Λήξης : 14 08 13, Κωδικός Παραγωγής 13Β …* VT και

ii) Hμερομηνία Λήξης : 15 08 13, Κωδικός Παραγωγής 14Β …* VT

* Σημείωση: Ο αστερίσκος που εμφανίζεται στον Κωδικό Παραγωγής δηλώνει την ώρα παραγωγής

Καλούνται οι καταναλωτές, οι οποίοι έχουν προμηθευτεί τα ανωτέρω προϊόντα, να μην τα καταναλώσουν. Ο πρόεδρος του Ε.Φ.Ε.Τ., Γιάννης Μίχας, σε δηλώσεις του, ανέφερε ότι : «Οι προσπάθειες για την προστασία του καταναλωτή είναι συνεχείς. Η νομοθεσία εφαρμόζεται προς κάθε κατεύθυνση χωρίς καμία εξαίρεση, με μοναδικό στόχο ο πολίτης να αισθάνεται αλλά και να είναι ασφαλής σε ότι αφορά την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνει». «Θα πρέπει να γνωρίζουν όλοι πως ο Ε.Φ.Ε.Τ. και το εξειδικευμένο προσωπικό του, δεν θα σταματήσουν τις προσπάθειες για την προστασία του καταναλωτή απέναντι σε οποιονδήποτε δημιουργεί διατροφικούς κινδύνους» κατέληξε ο κ. Μίχας.

 

Η Coca-Cola - 3 Έψιλον έκανε για το θέμα αυτό 3 ανακοινώσεις: Η πρώτη στις 21 Φεβρουαρίου 2012 (ανακοινώθηκε επίσημα και αναλυτικά η απόσυρση συγκεκριμένων παρτίδων προϊόντων της), η δεύτερη στις 24 Φεβρουαρίου 2012 (με υπενθύμηση της προληπτικής ανάκλησης συγκεκριμένων προϊόντων λόγω μη αποδεκτής γεύσης) και η τελευταία με τίτλο «H Coca-Cola Τρία Έψιλον διαβεβαιώνει το καταναλωτικό κοινό ότι δεν υπήρξε ποτέ ζήτημα δημόσιας υγείας αναφορικά με προϊόντα της» (10 Απριλίου 2012) η οποία αναφέρει τα εξής:

«Σε απάντηση ανακριβoύς δημοσιεύματος που εμφανίστηκε σε έντυπο της Κυριακής, η Coca-Cola Τρία Έψιλον διαβεβαιώνει το καταναλωτικό κοινό ότι δεν υπήρξε ποτέ ζήτημα δημόσιας υγείας αναφορικά με προϊόντα της. Προς αποκατάσταση της αλήθειας η Coca-Cola Τρία Έψιλον επισημαίνει τα εξής: Συγκεκριμένοι κωδικοί προϊόντων της, οι οποίοι δεν πληρούσαν τα αυστηρά εσωτερικά κριτήρια ποιότητας της Coca-Cola Τρία Έψιλον, ανακλήθηκαν προληπτικά το Φεβρουάριο λόγω μη αποδεκτής γεύσης. Οι συγκεκριμένοι κωδικοί προϊόντων δεν ενείχαν οποιοδήποτε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Το γεγονός αυτό έχει επιβεβαιωθεί από εργαστηριακές εξετάσεις από το Γενικό Χημείο του Κράτους, καθώς και πιστοποιημένους διεθνείς και ελληνικούς επιστημονικούς φορείς. Από την πρώτη στιγμή, η Coca-Cola Τρία Έψιλον, με δική της πρωτοβουλία, ενημέρωσε σχετικά και συνεργάστηκε πλήρως με τον αρμόδιο κρατικό φορέα ΕΦΕΤ για την απόσυρση των συγκεκριμένων κωδικών προϊόντων από τους πελάτες της. Η ενημέρωση της Coca-Cola Τρία Έψιλον προς το καταναλωτικό κοινό ήταν άμεση, συνεχής και με απόλυτη διαφάνεια (ανακοινώσεις / δελτία τύπου της στις 21 και στις 24 Φεβρουαρίου) Η Coca-Cola Τρία Έψιλον λειτουργεί εδώ και 43 χρόνια στην Ελλάδα με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στο καταναλωτικό κοινό. Η ποιότητα και ασφάλεια των προϊόντων της αποτελούν τη σημαντικότερη υποχρέωσή της απέναντι στα εκατομμύρια των Ελλήνων που την τιμούν με την εμπιστοσύνη τους».

 

Συμπέρασμα: Το συμπέρασμα όλων αυτών, είναι μερικές (εύλογες πιστεύουμε) απορίες: Αν ένα διάσημο αναψυκτικό το οποίο καταναλώνουν εκατοντάδες εκατομμύρια καταναλωτές εδώ και ολόκληρες δεκαετίες σε πολλές δεκάδες χώρες του κόσμου ήταν αντικειμενικά «επικίνδυνο» για την δημόσια υγεία δεν θα έπρεπε να είχαμε κάπως πιο «χειροπιαστές», κάπως πιο «πειστικές» αποδειξεις; Μήπως ο τεράστιος πλούτος και η τρομακτική επιτυχία αποτελούν μαγνήτη των πάσης φύσεως και κατηγορίας «αρπακτικών» που μυρίζονται αίμα (δηλαδή χρήμα) και συρρέουν με τα πιο πιθανά και απίθανα «σενάρια»;

Για να είμαστε πάντως δίκαιοι, θεωρούμε πως πάντα υπάρχει η πιθανότητα ανθρώπινου λάθους σε μια γιγαντιαία παραγωγική διαδικασία. Την δεκαετία του 1990 η γνωστή μας «Perrier» (ανήκει στην πανίσχυρη πολυεθνική Nestle) απέσυρε από την διεθνή αγορά 160 εκατομμύρια φιάλες (!) του φυσικού ανθρακούχου νερού «Perrier» για ένα επικίνδυνο για την δημόσια υγεία σφάλμα της παραγωγικής διαδικασίας. Το σφάλμα αυτό στοίχησε αστρονομικά ποσά σε πληρωμένες «ανακοινώσεις» και σε αρνητική ή δυσφημιστική δημοσιότητα, αλλά «πληρώθηκε» χωρίς κανένα δισταγμό. Είναι λοιπόν δυνατόν, είναι ανθρώπινο, κάποια «παρτίδα» (μικρή ή μεγάλη) ενός προϊόντος ευρύτατης κυκλοφορίας να έχει ένα σοβαρό πρόβλημα στην παραγωγική του διαδικασία.

Θυμάμαι πως σε μια επίσκεψη μου (1998) στο μεγαλύτερο οινοποιείο της Αμερικής (και του κόσμου), των αδελφών Ernest and Julio Gallo, μια πινακίδα μου έκανε τρομερή εντύπωση. Ήταν αναρτημένη στην μικρή είσοδο των εμφιαλωτηρίων απ΄όπου περνούσαν όλοι οι εργαζόμενοι της παραγωγικής διαδικασίας. Η πινακίδα αυτή έγραφε «Μαζί με κάθε φιάλη που βγαίνει από το εμφιαλωτήριο, ταξιδεύει η φήμη και το μέλλον της επιχείρησης». Και βέβαια μιλάμε για 700 εκατομμύρια φιάλες κρασιού ετησίως με τα πλέον σύγχρονα μηχανήματα εμφιάλωσης και συσκευασίας!

Παρ΄όλα αυτά, ένα πρόβλημα (μικρό ή μεγάλο) είναι σχεδόν βέβαιο πως «εντοπίζεται» πριν από κάθε άλλον από την ίδια την επιχείρηση που το παράγει. Η επιχείρηση αυτή, όσο μεγαλύτερη είναι, τόσο μεγαλύτερη αποφασιστικότητα δείχνει στην άμεση «απόσυρση» του προβλήματος, ακόμα και με αστρονομικό τίμημα. Αυτό τουλάχιστον μας διδάσκει η εμπειρία δεκαετιών από την ενασχόληση μας με την ελληνική και την παγκόσμια αγορά τροφίμων και ποτών!

Λεωνίδας Κουμάκης*

 17 Απριλίου 2012

kb@kbanalysis.com