Β. Βιλιάρδος - ΕΛΛΑΔΑ, ΕΝΩΠΙΟΙ ΕΝΩΠΙΩ

ΕΛΛΑΔΑ, ΕΝΩΠΙΟΙ ΕΝΩΠΙΩ: Είναι Παρασκευή βράδυ, όταν ο καινούργιος, ικανότατος πρωθυπουργός της χώρας ανακοινώνει, μέσα από ένα τηλεοπτικό διάγγελμα του, την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη – με τη συμφωνία και με τη βοήθεια των πρώην «εταίρων» της “Κατά τον Αϊνστάιν, «ο ορισμός της ηλιθιότητας είναι το να επιχειρείς για δεύτερη φορά το ίδιο πείραμα, ελπίζοντας και αναμένοντας να έχεις διαφορετικό αποτέλεσμα». Για παράδειγμα, το να βάζεις τρεις κουταλιές ζάχαρη στον καφέ, διαπιστώνοντας ότι είναι πολύ γλυκός και να επιμένεις στην ίδια συνταγή (τρεις κουταλιές ζάχαρη), περιμένοντας να είναι, αυτή τη φορά, πικρός. Στην περίπτωση της Ελλάδας, να ελπίζεις ανόητα ότι, με την ίδια συνταγή (κυβέρνηση, πολιτικά κόμματα κλπ.), θα καταφέρεις να διορθώσεις τα σφάλματα της χώρας σου - ή/και ότι, με την ίδια μέθοδο (μνημόνια, ΔΝΤ, αποικιοκρατικές συμβάσεις), θα ξεφύγεις από την συνεχιζόμενη καταστροφική ύφεση που προκλήθηκε. Απλούστερα ότι, με την ίδια «συνταγή» και με τα ίδια «διεφθαρμένα, σάπια υλικά», θα επανέλθει ως εκ θαύματος η χώρα σε πρωτογενή πλεονάσματα, θα μειωθεί η τρομακτική ανεργία, θα αναβιώσουν οι επιχειρήσεις, θα αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα, θα υπάρξουν πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών και θα ακολουθήσει ανάπτυξη - με την παράλληλη καταπολέμηση της διαπλοκής και της διαφθοράς, χωρίς να λεηλατηθεί η δημόσια και η ιδιωτική περιουσία.” Σενάριο Είναι Παρασκευή βράδυ όταν ο καινούργιος, ικανότατος, για πρώτη φορά ανιδιοτελής και συνετός πρωθυπουργός της Ελλάδας ανακοινώνει, μέσα από ένα αναλυτικό, δραματικό τηλεοπτικό διάγγελμα του, την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη – με τη συμφωνία των «εταίρων» της, οι οποίοι είναι πρόθυμοι για τα παρακάτω: (α)  να αποδεχθούν τη μετατροπή του συνόλου των δημοσίων και ιδιωτικών χρεών της σε δραχμές, έτσι ώστε να συμμετέχουν σε μία ενδεχόμενη υποτίμηση, η οποία θα μείωνε έμμεσα, «πληθωριστικά» δηλαδή, τις απαιτήσεις τους - οπότε να προσπαθήσουν να αποφευχθεί, επεμβαίνοντας μέσω της ΕΚΤ στην αγορά συναλλάγματος,   (β) να συμφωνήσουν σε μία μερική διαγραφή (haircut) των διακρατικών χρεών (μέχρι στιγμής, η Ελλάδα έχει λάβει 126 δις € από τις χώρες της Ευρωζώνης), της τάξης των 80 δις €, έτσι ώστε το δημόσιο χρέος να μην ξεπερνάει το 100% του ΑΕΠ, (γ) να συνεχίσουν να ενισχύουν τις τράπεζες της, για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, εντός του οποίου θα εξασφαλισθεί η μη κατάρρευση τους, καθώς επίσης (δ)  να παραμείνει η Ελλάδα μέλος της Ευρωπαϊκή Ένωσης, παρά την έξοδο της από την Ευρωζώνη - χωρίς όμως να είναι υποχρεωμένη να τηρεί τις απορρέουσες από τη σύμβαση δεσμεύσεις (απαγόρευση δασμών κλπ.), για ένα χρονικό διάστημα πέντε ετών.     Όλα αυτά βέβαια σε αντάλλαγμα, για τον οδυνηρό εκβιασμό της εξόδου, η οποία δεν θα έπρεπε να οδηγήσει την Ελλάδα στην αυτοκτονία – ούτε τους Έλληνες στον «Καιάδα», παρά το ότι οι ευθύνες τους δεν είναι αμελητέες. “Σε όσους αναρωτιούνται γιατί συμφώνησαν οι «εταίροι» μας με αυτούς τους όρους”, αναφέρει χαρακτηριστικά ο καινούργιος πρωθυπουργός, “θα θέλαμε να τους ενημερώσουμε ότι, πήραμε το ρίσκο μίας άμεσης στάσης πληρωμών εντός του ευρώ (είναι δικαίωμα μας), με το να μην αποδεχτούμε καμία νέα δόση από τη δανειακή σύμβαση – γεγονός που θα τους κόστιζε τουλάχιστον ένα τρις €, συν τις απροσδιόριστες αλυσιδωτές αντιδράσεις εντός της Ευρωζώνης και σε ολόκληρο τον πλανήτη (όπου, μόνο οι μειώσεις των χρηματιστηριακών αξιών, η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης και οι χρεοκοπίες τραπεζών, θα ανερχόταν σε πολλά τρις €). Άλλωστε δικαιούμαστε μία τέτοια «αποζημίωση», αφού συμβάλλαμε στο να γίνει το ευρώ το δεύτερο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα – με τη θυσία των εξαγωγών μας, λόγω της ανόδου της ισοτιμίας του κοινού νομίσματος, η οποία προκάλεσε, μεταξύ άλλων, την αποβιομηχανοποιηση της πατρίδας μας (ενώ η λαθρομετανάστευση, με τη «βοήθεια» της συνθήκης του Δουβλίνου, μας οδηγεί στα όρια της καταστροφής). Εκτός αυτού, η Γερμανία κέρδισε τεράστια ποσά από τη διατήρηση της σχετικά χαμηλής ισοτιμίας του ευρώ απέναντι στο δολάριο (σε σχέση με το μάρκο, το οποίο θα είχε ανατιμηθεί σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα την κατάρρευση των εξαγωγών της), ενώ συνεχίζει να κερδίζει – αφού δανείζεται με σχεδόν μηδενικά επιτόκια, τόσο το κράτος, όσο και οι επιχειρήσεις της. Φυσικά η αποβολή κάποιας χώρας από την Ευρωζώνη δεν είναι η σωστή λύση, ούτε για τις ίδιες, ούτε για την Ευρώπη, ούτε για τη Δύση, ούτε για την παγκόσμια ειρήνη – πόσο μάλλον όταν πολλές άλλες θα ακολουθήσουν ή, έστω, θα το υποθέσουν, με οδυνηρά επακόλουθα για το μέλλον του πλανήτη. Εν τούτοις, δεν μπορούμε να παρακαλούμε, να υποκύπτουμε διαρκώς σε εκβιασμούς, να εξευτελιζόμαστε ή να περιμένουμε λογική και κατανόηση, από εκεί που δεν υπάρχει. Άλλωστε είμαστε βέβαιοι ότι, εάν τακτοποιήσουμε σωστά «τα του οίκου μας», δεν πρόκειται να βρεθούμε σε αδιέξοδα – είτε με το ευρώ, είτε με τη δραχμή”.  Συνεχίζοντας, ο νέος πρωθυπουργός ενημερώνει σχετικά με το ότι, οι τράπεζες θα παραμείνουν κλειστές για ένα μικρό χρονικό διάστημα, κατά τη διάρκεια του οποίου δεν θα είναι εφικτές ούτε οι ηλεκτρονικές συναλλαγές. Όλοι οι λογαριασμοί θα παγώσουν, έτσι ώστε να μετατραπούν από ευρώ σε δραχμές, με ισοτιμία 1:1 – ενώ οι Έλληνες θα είναι υποχρεωμένοι να ανταλλάξουν τα χρήματα, τα οποία έχουν στο σπίτι τους, με δραχμές. Το χρηματιστήριο θα κλείσει για λίγες ημέρες, έτσι ώστε να αποφευχθούν αγοραπωλησίες μετοχών σε καθεστώς πανικού,ενώ μέχρι να εκτυπωθούν νέα κέρματα και χαρτονομίσματα, οι συναλλαγές θα γίνονται μόνο ηλεκτρονικά. Στη συνέχεια, οι τραπεζικές αναλήψεις δεν θα επιτρέπεται να ξεπερνούν ένα συγκεκριμένο ποσόν της τάξης των 50 € ημερησίως, έτσι ώστε να μην απειληθούν με χρεοκοπία οι τράπεζες, λόγω του αναμενόμενου bank run.   Οι συντάξεις, τα επιδόματα ανεργίας, καθώς επίσης όλες οι άλλες πληρωμές του δημοσίου, θα εκτελούνται από αμέσως σε δραχμές – ενώ θα απαγορεύεται η ελεύθερη έξοδος των κεφαλαίων στο εξωτερικό, για την οποία θα απαιτείται προηγούμενη έγκριση. Για την εισαγωγή προϊόντων θα χρειάζεται συνάλλαγμα (ευρώ ή δολάρια), το οποίο θα αγοράζεται έναντι δραχμών, με αίτηση στις τράπεζες – σε μία ισοτιμία, η οποία θα καθορισθεί από την ελεύθερη αγορά. Ο πρωθυπουργός συνεχίζει την ανακοίνωση του, ενημερώνοντας τους Έλληνες ότι, η Ευρωζώνη έχει λάβει τα παρακάτω μέτρα - έτσι ώστε να αποφευχθεί η μετάδοση της κρίσης στις υπόλοιπες αδύναμες οικονομίες της:   (α)  Παροχή απεριόριστης ρευστότητας εκ μέρους της ΕΚΤ στις κεντρικές τράπεζες, έτσι ώστε να είναι θωρακισμένες απέναντι στην προβλεπόμενη επίθεση των Ευρωπαίων καταθετών (bank run), οι οποίοι θα θελήσουν πανικόβλητοι να αποσύρουν τις καταθέσεις τους – φοβούμενοι την «τύχη» της Ελλάδας. Οι τοπικές κεντρικές τράπεζες έχουν φροντίσει να έχουν οι εμπορικές τράπεζες αρκετά μετρητά στα ταμεία τους, για να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση των καταθετών τους. Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιείται το πρόγραμμα έκτακτης παροχής ρευστότητας (ELA), το οποίο επιτρέπει στις κεντρικές τράπεζες την «εκτύπωση» χρημάτων - με δική τους ευθύνη, φυσικά μετά από έγκριση της ΕΚΤ. Με κριτήριο τις ιδιωτικές καταθέσεις των Ελλήνων (170 δις €), των Ιταλών (1,414 τρις €) και των Ισπανών (1,655 τρις €), οι οποίες ενδεχομένως θα αποσύρονταν στο μεγαλύτερο μέρος τους, η ΕΚΤ έχει υπολογίσει την ασφάλεια των κεντρικών τραπεζών, απέναντι σε ένα bank run, σε ένα ύψος μεγαλύτερο των 3 τρις € - επειδή ο πανικός δεν θα περιορισθεί στην Ιρλανδία, στην Πορτογαλία, στην Ισπανία και στην Ιταλία, αλλά θα επεκταθεί στη Γαλλία, στο Βέλγιο, στην Κύπρο και αλλού. Εδώ είναι μάλλον σκόπιμο να αναφέρουμε ότι, οι τράπεζες δεν διατηρούν στα ταμεία τους τις αποταμιεύσεις των πελατών τους, αλλά μόνο ένα ελάχιστο εγγυητικό ποσόν. Εκτός αυτού, σε αντίθεση με τις καταθέσεις, οι οποίες είναι δυνατόν να αναληφθούν βραχυπρόθεσμα, τα δάνεια των τραπεζών είναι μακροπρόθεσμα – οπότε δεν είναι σε θέση να τα απαιτήσουν αμέσως από τους πελάτες τους, επιχειρήσεις ή νοικοκυριά, για να ανταπεξέλθουν σε μία ενδεχόμενη μαζική απόσυρση των καταθέσεων.   (β) Αύξηση των κεφαλαίων του ταμείου χρηματοπιστωτικής σταθερότητας (ESM), το οποίο ξεκινάει τη λειτουργία του τον Ιούλιο του 2012, τουλάχιστον στο 1 τρις € - από τα 500 δις € που έχουν συμφωνηθεί. Παράλληλα, ο «εφοδιασμός» του με μία τραπεζική άδεια, παρά τις αντιρρήσεις των Γερμανών, έτσι ώστε να μπορεί να δανείζεται απεριόριστα από την ΕΚΤ. Η κίνηση αυτή έχει θεωρηθεί απαραίτητη, για να μπορέσει το ταμείο να ανταποκριθεί στα προβλήματα της εξόδου της Ελλάδας. (γ)  Αγορά ομολόγων του δημοσίου των ασθενέστερων κρατών (Ισπανία, Ιταλία κλπ.) εκ μέρους της ΕΚΤ ή/και του ESM, έτσι ώστε να συμπιεσθούν τα επιτόκια δανεισμού, τα οποία διαφορετικά θα εκτοξεύονταν στα ύψη. (δ)  Ενίσχυση των εμπορικών τραπεζών, οι οποίες θα χρειάζονταν «φρέσκα» χρήματα (ίδια κεφάλαια) για να επιβιώσουν - παράλληλα με τα δάνεια της ΕΚΤ. Τα χρήματα αυτά θα προέρχονται από το ESM, όπου όμως θα πρέπει να αλλάξουν οι μέχρι σήμερα ισχύοντες κανόνες - αφού το ESM επιτρέπεται να ενισχύει τα κράτη, αλλά όχι τις τράπεζες τους. Ίσως οφείλουμε να σημειώσουμε εδώ ότι, συζητείται ήδη η ίδρυση ενός νέου ευρωπαϊκού ταμείου σταθερότητας, το οποίο θα μπορούσε να βοηθάει ειδικά τις προβληματικές τράπεζες της Ευρωζώνης – παρέχοντας παράλληλα εγγυήσεις για τις καταθέσεις των πολιτών των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, με στόχο να μη προκαλούνται bank run. (ε)  Έλεγχος της ελεύθερης διακίνησης των κεφαλαίων, έτσι ώστε να μην είναι δυνατόν να μεταφέρουν τις καταθέσεις τους οι Ιταλοί, για παράδειγμα, στις γερμανικές τράπεζες ή σε άλλες χώρες του εξωτερικού – υποχρεώνοντας τις τοπικές τράπεζες σε χρεοκοπία. Βέβαια, τέτοιου είδους κανόνες είναι αντίθετοι με τις βασικές αρχές της ΕΕ, ενώ θα ήταν δυνατόν να πανικοβάλλουν ακόμη περισσότερο τους καταθέτες. Εν τούτοις, η «φυγάδευση» των κεφαλαίων από τις χώρες του νότου, σε αυτές του βορά και ειδικά στη Γερμανία, μπορεί να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα στην Ευρωζώνη - τα οποία είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν διαφορετικά. (στ) Επί πλέον βοήθεια στην Ελλάδα, με στόχο τη σταθεροποίηση του νέου νομίσματος της (επέμβαση στις αγορές συναλλάγματος), το οποίο διαφορετικά θα κινδύνευε με μία τεράστια, άμεση υποτίμηση.  Φυσικά η προετοιμασία όλων των παραπάνω μέτρων είχε γίνει ήδη, «πίσω από τις πλάτες» της Ελλάδας – η οποία σχεδιαζόταν να εκβιαστεί στην έξοδο, χωρίς την παραμικρή αποζημίωση, εάν είχε καθυστερήσει (πέρα από τον Ιούνιο) να προβεί σε στάση πληρωμών.   Συνεχίζοντας το διάγγελμα του, ο πρωθυπουργός αναφέρει ότι, έχουν ληφθεί τα απαιτούμενα μέτρα για την εξασφάλιση των εισαγωγών ενέργειας και λοιπών βασικών προϊόντων, έτσι ώστε να μην υπάρξει πρόβλημα κατά τους τρεις επόμενους μήνες – όπου όμως η Ελλάδα οφείλει να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, για να μπορέσει να ανταπεξέλθει στο μέλλον μόνη της. Φυσικά το ΔΝΤ έχει εκδιωχθεί, το μνημόνια έχει πάψει να ισχύει και η δανειακή σύμβαση υποτέλειας έχει διαφοροποιηθεί – με τα επιτόκια δανεισμού να μην ξεπερνούν το 0,5% επάνω από το βασικό της ΕΚΤ (1,5% συνολικά) και τις μέχρι τότε δόσεις αποπληρωμής (Πίνακας Ι) να έχουν περιορισθεί αισθητά, μετά τη νέα διαγραφή των 80 δις €. ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Υποχρεώσεις πληρωμής χρεολυσίων μετά το PSI plus, σε δις € Έτος Χρεολύσια 2012 8,6 2013 12,9 2014 25,4 2015 16,5 2016 13,4 2017 7,4 2018 5,5 2019 7,8 2020 5,7 Πίνακας: Β. Βιλιάρδος Ειδικά όσον αφορά τα χρεολύσια 2014-2016, τα οποία θα ήταν αδύνατον ποτέ να πληρωθούν, λόγω του τεράστιου ύψους τους, έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα, έτσι ώστε να μειωθούν σε εφικτά επίπεδα. Περαιτέρω, ο πρωθυπουργός επιχειρεί να αιτιολογήσει την απόφαση του στους πολίτες της χώρας του, γνωρίζοντας πάρα πολύ καλά ότι, εάν αντιδράσουν αρνητικά ή/και εάν δεν συμμετέχουν ενεργά στην επανεκκίνηση της οικονομίας της πατρίδας τους, το τολμηρό εγχείρημα του δεν πρόκειται να έχει αίσιο τέλος – παρά τα ανταλλάγματα, τα οποία έχει εξασφαλίσει, με τις επιτυχημένες διαπραγματεύσεις της εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη. ΟΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ   Ο πρωθυπουργός εξηγεί ότι, υπήρχαν δύο μόνο τρόποι εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη: είτε να εξέλθει οικιοθελώς από την ΕΕ και, κατ’ επέκταση, από τη ζώνη του κοινού νομίσματος, είτε να υιοθετηθεί μονομερώς ένα εθνικό νόμισμα, λόγω αδυναμίας δανεισμού, σε συνδυασμό με το (παράνομο) σταμάτημα της παροχής ρευστότητας στη χώρα από την ΕΚΤ – γεγονός που θα σήμαινε την de facto καταγγελία της σύμβασης της Ευρωζώνης.  “Δυστυχώς η Ελλάδα”, τονίζει χαρακτηριστικά, “παρά το ότι αντιμετωπίζει τα μικρότερα προβλήματα, σε σχέση με τις άλλες χώρες της ΕΕ, έχει επιλεχθεί από τη Γερμανία ως η ιδανικότερη χώρα, για τον παραδειγματισμό των υπολοίπων – ενδεχομένως στα πλαίσια των σχεδίων της ισχυρότατης αυτής «οικονομικής μηχανής», να ηγηθεί όλων των άλλων κρατών”. Για να τεκμηριώσει δε τη θέση του, παρουσιάζει στους Έλληνες τον Πίνακα ΙΙ, σύμφωνα με τον οποίο το συνολικό χρέος της Ελλάδας είναι σχεδόν ίσο με αυτό της Γερμανίας – ενώ τα δημόσιο και ιδιωτικά περιουσιακά στοιχεία των Ελλήνων είναι, σε αντίθεση με τα άλλα κράτη, πολλαπλάσια των χρεών της.  ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: ΑΕΠ σε δις € και συνολικά χρέη 2011, δημόσια και ιδιωτικά, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, χωρίς τις τράπεζες Χώρα ΑΕΠ Επιχειρήσεις Νοικοκυριά Δημόσιο Σύνολο Ιρλανδία 170 245 123 109 477 Πορτογαλία 186 149 106 106 361 Ισπανία 1.182 192 87 67 346 Βέλγιο* 407 175 53 95 323 Γαλλία 2.160 150 61 87 298 Ιταλία 1.728 110 50 121 281 Ελλάδα** 218 74 71 124 269 Γερμανία 2.790 80 60 83 223 *  Το διπλάσιο ΑΕΠ από την Ελλάδα, με τον ίδιο αριθμό εργαζομένων! ** Μετά από την αφαίρεση των 100 δις € χρέους (PSI), χωρίς την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.   Πηγή: MM (IMF), World Factbook Πίνακας: Β. Βιλιάρδος Τέλος, ο πρωθυπουργός αναφέρεται στις δύο διαφορετικές προτάσεις, οι οποίες του παρουσιάστηκαν από τη Γερμανία και τις οποίες απέρριψε: (α)  Διπλό νόμισμα: Η εναλλακτική αυτή λύση προήλθε από τον οικονομολόγο της Deutsche Bank, ο οποίος πρότεινε την εισαγωγή ενός δεύτερου νομίσματος (G-Euro), για την πληρωμή των υποχρεώσεων του δημοσίου – ουσιαστικά ένα είδος «ομολόγου», με τη μορφή ενός ειδικού χαρτονομίσματος. Κατά την άποψη του οικονομολόγου, το παράλληλο νόμισμα θα υποτιμούταν αμέσως, περίπου κατά 50% - με αποτέλεσμα να γίνουν πιο φθηνά τα ελληνικά προϊόντα στις διεθνείς αγορές και να ανακτηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας, χωρίς το σοκ που θα προκαλούσε μία ξαφνική έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη (γεγονός για το οποίο δεν υπάρχει ουσιαστικά προηγούμενη εμπειρία, αφού η Ευρωζώνη δεν είναι μία απλή νομισματική ένωση ανεξάρτητων μεταξύ τους χωρών). Πρακτικά λοιπόν, οι πληρωμές του Ελληνικού δημοσίου με το παράλληλο νόμισμα θα έχαναν το 50% της αγοραστικής αξίας τους – ενώ δεν θα εξοφλούταν με αυτό μόνο τα τιμολόγια των προμηθευτών του δημοσίου, αλλά και οι μισθοί των δημοσίων υπαλλήλων, οι συντάξεις, τα επιδόματα ανεργίας κλπ. Πάντοτε κατά τον πρωθυπουργό, το πιθανότερο αποτέλεσμα θα ήταν να προκληθούν τεράστιες κοινωνικές αναταραχές και εξεγέρσεις στην Ελλάδα - αφού τα εισοδήματα (μισθοί, συντάξεις κλπ.) θα περιορίζονταν κατά 50%, ενώ όλες οι υπόλοιπες τιμές (όπως περίπου συμβαίνει και με την εσωτερική υποτίμηση, εάν γίνει μέσα σε ένα μικρό χρονικό διάστημα), θα παρέμεναν στο ίδιο ύψος. Επειδή δε το ιδιωτικό χρέος θα συνέχιζε να είναι σε ευρώ (δάνεια, τόκοι κλπ.), όλοι όσοι οφειλέτες θα είχαν εισοδήματα στο παράλληλο νόμισμα, θα χρεοκοπούσαν σχεδόν ακαριαία. Επομένως, αν και το παράλληλο νόμισμα θα μπορούσε να λειτουργήσει διαφορετικά μακροπρόθεσμα, όπως συμβαίνει και με την εσωτερική υποτίμηση, αφού οι τιμές των προϊόντων, τα ενοίκια κλπ. θα προσαρμόζονταν σταδιακά, θα λειτουργούσε βραχυπρόθεσμα πολύ πιο καταστροφικά, από την υιοθέτηση της δραχμής – οπότε δεν αποτελούσε σε καμία περίπτωση λύση. (β)  Δημιουργία ειδικών οικονομικών ζωνών: Η Γερμανία, με στόχο να βοηθηθεί η ανάπτυξη (η δική της μάλλον και όχι η δική μας), μέσω των νέων επενδύσεων, πρότεινε τη δημιουργία ζωνών χαμηλής φορολόγησης και περιορισμένου κόστους, χωρίς εργασιακές συμβάσεις και με περιορισμένες κοινωνικές εισφορές, κατά το παράδειγμα της Κίνας. Επίσης, τη δημιουργία μίας εταιρείας ειδικού σκοπού, κατά το παράδειγμα των (ληστρικών) ιδιωτικοποιήσεων στην Ανατολική Γερμανία, στην οποία θα μεταφέρονταν όλα τα περιουσιακά στοιχεία του δημοσίου – έτσι ώστε να «διευκολυνθούν» οι αποκρατικοποιήσεις. “Φυσικά και οι δύο αυτές προτάσεις θεωρήθηκαν προσβλητικές και εγκληματικές για μία πολιτισμένη ευρωπαϊκή χώρα, όπως η Ελλάδα”, τόνισε ο πρωθυπουργός, “η οποία δεν θα ήθελε να καταλυθούν εντελώς τα δικαιώματα των εργαζομένων και νακινεζοποιηθεί η παραγωγή, αλλά ούτε και να λεηλατηθεί η δημόσια περιουσία – η οποία ανήκει σε όλους τους Έλληνες”. Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ  Συνεχίζοντας ο πρωθυπουργός, αναφέρθηκε στο θέμα του μνημονίου, για το οποίο υπήρξε η παρακάτω τοποθέτηση του, στις συζητήσεις εντός της κυβέρνησης – πριν ακόμη αποφασισθεί η έξοδος της Ελλάδας: “Μνημόνιο και δανειακή σύμβαση είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα – όπου η αποδοχή της δανειακής σύμβασης, δεν σημαίνει απαραίτητα την υποταγή στο μνημόνιο και στο ΔΝΤ, αλλά την εξασφάλιση της αποπληρωμής των οφειλών της Ελλάδας (δόσεις, επιτόκιο, εγγυήσεις), απέναντι στους διεθνείς πιστωτές της. Επομένως, είναι εντελώς ανόητες οι όποιες αναφορές σε καταγγελία της δανειακής σύμβασης - η οποία φυσικά θα έπαυε να υπάρχει, εάν δεν παίρναμε τα χρήματα. Από την άλλη πλευρά, το αποτέλεσμα των εκλογών θα μπορούσε να είναι καθοριστικό για τον απεγκλωβισμό της Ελλάδας από το ΔΝΤ, από το μνημόνιο και από τις καταστροφικές «συνταγές» του. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μία ολοκληρωμένη στρατηγική, με εναλλακτικά σενάρια (Β, Γ κλπ.), συμπεφωνημένη από τα μεγάλα τουλάχιστον κόμματα, πριν ακόμη από τις εκλογές – σε σχέση με τη δανειακή σύμβαση, με το μνημόνιο και με τα κατάλληλα μέτρα για την οικονομία, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.     Η αναδιαπραγμάτευση τώρα της δανειακής σύμβασης, ιδιαίτερα όσον αφορά την κατάλυση της εθνικής κυριαρχίας, δεν είναι εκτός πραγματικότητας. Επόμενος στόχος πρέπει να είναι η επίτευξη χαμηλότερων επιτοκίων, καθώς επίσης η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής - έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η τήρηση της σύμβασης, χωρίς να διακινδυνεύεται η χρεοκοπία ή/και η απώλεια του εθνικού πλούτου και χωρίς να καταστραφεί ακόμη περισσότερο η Ελληνική οικονομία.  Άλλωστε όλοι οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί γνωρίζουν ότι, το μνημόνιο και οι δανειακές συμβάσεις που υπεγράφησαν, είναι εκτός των πλαισίων της νομιμότητας – είναι παράνομες. Δυστυχώς αυτήν την αποικιοκρατική σύμβαση υποτέλειας αποδέχθηκαν εκείνοι οι πολιτικοί, οι οποίοι ζητούσαν ξανά την ψήφο των Ελλήνων - όχι απλά για να κυβερνήσουν, αλλά για να μην αποκαλυφθεί τι ακριβώς υπέγραψαν και για να μην τιμωρηθούν. Τέλος, η επιλογή δεν είναι μόνο ευρώ ή δραχμή, αλλά το εάν θα ανήκει η χώρα στην Ευρώπη - κάτι που ενέχει ποιοτικά (οικονομικά, κοινωνικά, γεωπολιτικά,  κλπ.), εντελώς διαφορετικούς κινδύνους”. ΕΠΙΛΟΓΟΣ “Ας μην πανικοβαλλόμαστε”, ολοκλήρωσε το διάγγελμα του ο πρωθυπουργός, μετά τη μικρή αναφορά στις προηγούμενες συζητήσεις, τονίζοντας ότι “η έξοδος από το Ευρώ, παρά το ότι δεν την επιθυμεί κανένας Έλληνας, αφού είναι εξαιρετικά επώδυνη και άδικη για την πατρίδα μας, δεν είναι η συντέλεια του κόσμου – πόσο μάλλον όταν δεν είναι μονομερής, όταν έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα στήριξης της χώρας και αφού δεν θα υποχρεωθεί σε νέους εξευτελισμούς εκ μέρους της Γερμανίας και των μπράβων των τοκογλύφων”. “Ας μην ξεχνάμε ότι”, συνέχισε, “η Ελλάδα είναι μία πολύ πλούσια χώρα, η οποία έχει κάνει μεν αρκετά λάθη, αλλά δεν κατάστρεψε τον πλανήτη – όπως η Γερμανία στους δύο παγκοσμίους πολέμους. Σίγουρα η δραχμή θα μας δημιουργήσει πάρα πολλά προβλήματα – πόσο μάλλον όταν ολόκληρη η παγκόσμια οικονομία είναι εγκλωβισμένη σε ένα καθοδικό σπιράλ θανάτου, από το οποίο πολύ δύσκολα θα ξεφύγει. Ειδικότερα, η Ευρωζώνη έχει τεράστια προβλήματα – με τον τραπεζικό κλάδο να είναι υπερχρεωμένος, με την Ιρλανδία αθεράπευτα χρεοκοπημένη, με την Ισπανία στα πρόθυρα της καταστροφής, με την Ιταλία, τη Γαλλία και το Βέλγιο να νοσούν σοβαρά και με τη Γερμανία να επιμένει στην αδιέξοδη πολιτική λιτότητας, χωρίς αναπτυξιακά σχέδια. Από την άλλη πλευρά, η ζήτηση στις Η.Π.Α. μειώνεται συνεχώς, ενώ το έλλειμμα και τα χρέη της υπερδύναμης είναι εκτός ελέγχου. Το συνολικό χρέος της Μ. Βρετανίας έχει ξεπεράσει το 550% του ΑΕΠ της, με το δημόσιο χρέος, παρά τα μηδενικά περιουσιακά της στοιχεία (έχει ιδιωτικοποιήσει τα πάντα) να πλησιάζει το 100% - οπότε θα υποχρεωθεί ξανά σε αύξηση της ποσότητας χρήματος, παράλληλα με τη μείωση των επιτοκίων, σε πληθωρισμό δηλαδή, για να μπορέσει να ξεφύγει από τη συνεχώς μειούμενη ανάπτυξη. Η Βραζιλία, λεηλατημένη προ πολλού από το ΔΝΤ, είναι πλέον ένας από τους ακριβότερους χώρους εγκατάστασης επιχειρήσεων, ενώ απειλείται με επιβράδυνση της ανάπτυξης της - λόγω της Κίνας, η οποία είναι ο σημαντικότερος πελάτης της όσον αφορά τις πρώτες ύλες και τη σόγια. Στην Αργεντινή επανέρχονται τα προβλήματα, ειδικά μετά την επιβολή φόρου 15% στις εξαγωγές, καθώς επίσης την προσπάθεια εθνικοποίησης των ενεργειακών επιχειρήσεων.      Ο τομέας των πρώτων υλών της Ν. Αφρικής υποφέρει επίσης, λόγω της παγκόσμιας μείωσης της ανάπτυξης. Το νόμισμα της Ινδίας ευρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, ένεκα του δημοσίου και ιδιωτικού χρέους της, σε συνδυασμό με την πτώση του κλάδου των υπηρεσιών – ενώ ο ρυθμός ανάπτυξης της Κίνας επιβραδύνεται ανησυχητικά. Το δημόσιο χρέος της Ιαπωνίας έχει ξεπεράσει το 230% του ΑΕΠ της, με αποτέλεσμα να υποτιμηθεί ξανά από τις εταιρείες αξιολόγησης – με τη Ρωσία, η οποία εξαρτάται σχεδόν ολοκληρωτικά από την εξαγωγή ενέργειας, να ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό για το μέλλον της. Ίσως λοιπόν η Ελλάδα, η οποία δυστυχώς βρέθηκε πρώτη στο μάτι του κυκλώνα, να είναι τυχερή, μέσα στην ατυχία της. Αρκεί φυσικά να αναγνωρίσει τα λάθη της, να ανακτήσει την υπερηφάνεια και την αυτοπεποίθηση της, να αναπληρώσει όλα όσα δεν έκανε στο παρελθόν και να αντιμετωπίσει με θάρρος τη νέα πρόκληση – ατενίζοντας με πίστη και με αισιοδοξία το μέλλον. Άλλωστε, θέλει αρετή και τόλμη η ελευθερία - όπως γνωρίζουμε όλοι εμείς οι Έλληνες, πολύ καλύτερα από τους άλλους λαούς”. Βασίλης Βιλιάρδος  (copyright) Αθήνα, 27. Μαΐου 2012   viliardos@kbanalysis.com