Κινδυνεύει η Ισπανία με διάσπαση;

Οι περιφερειακές εκλογές στον υπερατλαντικό Καναδά σπανίως φωτίζονται από τους παγκόσμιους προβολείς.

Η νίκη την οποία κατήγαγε όμως αυτή την εβδομάδα το αυτονομιστικό Parti Quebecois είχε μεγάλη απήχηση στην Ισπανία, όπου αναζωπυρώνονται οι αυτονομιστικές τάσεις τόσο των Βάσκων όσο και των Καταλανών.

Οι εξελίξεις στην Ισπανία ενδιαφέρουν με τη σειρά τους ιδιαίτερα το Σκοτικό Εθνικό Κόμμα, το οποίο έχει υποσχεθεί ότι θα προκηρύξει δημοψήφισμα το 2014 για τις μελλοντικές σχέσεις της Σκοτίας με το Ηνωμένο Βασίλειο.

Παράλληλα με την κρίση στην ευρωζώνη και τα επιδεινούμενα δημόσια οικονομικά της Ισπανίας, -ίσως και εξαιτίας αυτών- η Μαδρίτη δείχνει να οδεύει προς μια συνταγματική κρίση που –κατά τους πλέον απαισιόδοξους- θα μπορούσε να οδηγήσει έως και τη διάλυση της Ισπανίας.

Την ερχόμενη Τρίτη, οι Καταλανοί γιορτάζουν την εθνική τους γιορτή (Diada). Κι αυτό γίνεται σε μια χρονιά που η ανεξαρτησία της επαρχίας υποστηρίζεται από ποσοστό μεγαλύτερο του 50% του πληθυσμού. Ανάμεσά τους, ο Ζόρντι Πουζόλ, που ηγήθηκε της αυτόνομης κυβέρνησης της Καταλονίας από το 1980 ως το 2003, και ο Πεπ Γκουαρντιόλα, πρώην προπονητής της Μπαρτσελόνα.

Τον ερχόμενο μήνα δε, οι Βάσκοι πηγαίνουν στις κάλπες, με τον αυτονομιστικό συνασπισμό Bildu να αγωνίζεται στήθος με στήθος για την πρώτη θέση με το μετριοπαθές Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα (PNV).

Ύστερα από μια δεκαετία απαγόρευσής του λόγω δεσμών με την ΕΤΑ, οι αυτονομιστές κέρδισαν στις περυσινές βουλευτικές και δημοτικές εκλογές περισσότερες έδρες από το PNV.

Ο λόγος που παραχωρήθηκε αυτονομία στις ισπανικές επαρχίες ήταν για να μην αποκατασταθούν τα ιστορικά δικαιώματα των Καταλανών και των Βάσκων που αφαίρεσε ο Φράνκο.

Η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι, όμως, απειλεί τώρα να ανακτήσει τον έλεγχο των επαρχιών με το πρόσχημα ότι δεν εκπληρώνουν τους (έτσι κι αλλιώς ανέφικτους) δημοσιονομικούς στόχους.

Με εξαίρεση τη Χώρα των Βάσκων και τη Ναβάρα, που εισπράττουν τους δικούς τους φόρους, η χρηματοδότηση των περιφερειακών κυβερνήσεων είναι σε κάθε περίπτωση στη διακριτική ευχέρεια της Μαδρίτης.

Οι Καταλανοί ζητούν τώρα ίση μεταχείριση με τους Βάσκους, με το επιχείρημα ότι κατά κεφαλή μεταβιβάζουν στη Μαδρίτη δέκα φορές περισσότερους πόρους απ’ ό,τι οι Βάσκοι.

Οι εθνικιστές που διοικούν την καταλανική κυβέρνηση αντιμετωπίζουν ένα δίλημμα: Η κυβέρνηση Ραχόι αντιτίθεται ιδεολογικά σε οποιαδήποτε επέκταση του δημοσιονομικού φεντεραλισμού.

Οποιαδήποτε κυβέρνηση στη Μαδρίτη, όμως, έχει ανάγκη από την καταλανική «επιδότηση» για να πληρώσει τις συντάξεις ενός γηράσκοντος πληθυσμού.

Οι εκδηλώσεις της Diada αναμένεται να είναι μαζικές και μαζικά αυτονομιστικές. Δεν θα τις παρακολουθήσουν μόνο οι Σκοτσέζοι, οι Φλαμανδοί και οι κάτοικοι του Κεμπέκ, αλλά και οι Βάσκοι, που βλέπουν την αδιάλλακτη κυβέρνηση Ραχόι να εξυπηρετεί τους στόχους τους.

(Πηγή: Financial Times με πληροφορίες από ΑΜΠΕ)