Η ΕΛΙΤΟΒΑΡΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑ: Εάν ο καπιταλισμός δεν μπορέσει να εξασφαλίσει στους ανθρώπους την ελπίδα για το μέλλον, τότε θα καταρρεύσει, χωρίς εμφανή απόγονο – ενώ όσο πιο πολύ καθυστερείται η δημιουργική καταστροφή του, τόσο πιο εκκωφαντική θα είναι
"Αυτό που θεωρούμε ως αναγκαίο καθήκον μας, εξαρτάται από τις συνθήκες που επικρατούν στο στενότερο και ευρύτερο περιβάλλον μας. Αν και το καλό όμως είναι σταθερό, διαρκές, αναλλοίωτο, το κακό αλλάζει συνεχώς - ενώ λαμβάνει πάντοτε νέες, άγνωστες μορφές και εκφάνσεις" (Keynes)
ΠΕΡΙ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ
Απλά και μόνο η λέξη φοροδιαφυγή δημιουργεί έντονα συναισθήματα αποστροφής στους έντιμους, νομοταγείς και συνεπείς Πολίτες – αντίθετα, τους αφήνει σχεδόν αδιάφορους σε σχέση με αυτούς που ευημερούν, εκμεταλλευόμενοι όλους εκείνους τους άθλιους νόμους, οι οποίοι έχουν ψηφισθεί με στόχο να τους επιτρέπουν τη νόμιμη αποφυγή της πληρωμής φόρων.
Με στόχο να αναφερθούμε περιληπτικά στο παραπάνω θέμα, υπενθυμίζουμε τον Πίνακα Ι, ο οποίος μας δίνει μία αμυδρή εικόνα, σε σχέση με το μέγεθος της φοροδιαφυγής – αν και είναι ουσιαστικά αδύνατη η μέτρηση της αφού, εάν μπορούσαμε να την μετρήσουμε, θα ήταν μάλλον αυτονόητη η καταπολέμηση της.
Χώρα
|
Σκιώδης οικονομία (% ΑΕΠ)
|
Συνολική φορολόγηση (% ΑΕΠ)
|
Δαπάνες προϋπολογισμού (% ΑΕΠ)
|
Μέγεθος σκιώδους οικονομίας (δις $)
|
Απώλειες φόρων (δις $)
|
Αργεντινή
|
25,3%
|
26,1%
|
24,7%
|
93,28
|
24,34
|
Αυστραλία
|
14,0%
|
30,8%
|
34,3%
|
129,48
|
39,88
|
Αυστρία
|
9,7%
|
42,9%
|
49,0%
|
36,49
|
15,65
|
Βραζιλία
|
39,0%
|
34,4%
|
41,0%
|
814,28
|
280,11
|
Κύπρος
|
28,0%
|
39,2%
|
42,8%
|
7,01
|
2,75
|
Δανία
|
17,7%
|
49,0%
|
51,8%
|
54,94
|
26,92
|
Γαλλία
|
15,0%
|
44,6%
|
52,8%
|
384,0
|
171,26
|
Γερμανία
|
16,0%
|
40,6%
|
43,7%
|
529,55
|
214,99
|
Ελλάδα*
|
27,5%
|
35,1%
|
46,8%
|
83,84
|
29,43
|
Ινδία
|
22,2%
|
18,6%
|
27,2%
|
383,84
|
71,39
|
Ιταλία
|
27,0%
|
43,1%
|
48,8%
|
553,88
|
238,72
|
Ιαπωνία
|
11,0%
|
28,3%
|
37,1%
|
604,76
|
171,14
|
Κίνα
|
12,7%
|
18,0%
|
20,8%
|
746,58
|
134,38
|
Η.Π.Α.
|
10,8%
|
24,1%
|
34,0%
|
1.876,75
|
452,83
|
* Υπολογισμός με προηγούμενο ΑΕΠ, περί τα 240 δις €, σε δολάρια
Πηγή: The Tax Justice Network
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Όπως φαίνεται από τον Πίνακα Ι, η σκιώδης οικονομία, η παραοικονομία όπως αποκαλείται συνήθως, το σύνολο του τζίρου δηλαδή όσων φοροδιαφεύγουν, είναι δυστυχώς σημαντική σε όλες τις χώρες – ενώ εξαρτάται σχετικά λιγότερο από το ποσοστό της φορολόγησης και περισσότερο από τις μεθόδους καταπολέμησης της (ανασταλτικές, όπως η εδραίωση φορολογικής συνείδησης και κατασταλτικές, όπως η εισπρακτική δράση της οικονομικής αστυνομίας).
Σε πολλές τώρα ανεπτυγμένες χώρες, όπως για παράδειγμα στη Γερμανία και στις Η.Π.Α., τόσο η σκιώδης οικονομία, όσο και φοροδιαφυγή, διατηρούνται μεν περιορισμένες, αλλά «αντισταθμίζονται» σε μεγάλο βαθμό από τη φοροαποφυγή – αφού οι μεγάλες επιχειρήσεις δεν πληρώνουν σχεδόν καθόλου φόρους, είτε επιλέγοντας την εγκατάσταση τους σε νόμιμους φορολογικούς παραδείσους (οι μικρές αδυνατούν να τις μιμηθούν, λόγω μεγέθους), είτε εκμεταλλευόμενες τα "νομικά παράθυρα" που έχουν φροντίσει να υπάρχουν.
Αναλυτικότερα οι πολυεθνικές επιχειρήσεις εξασφαλίζουν, μέσω των «λόμπι» τους, καθώς επίσης του «γενναιόδωρου» χρηματισμού των πολιτικών, τεράστιες φοροαπαλλαγές – με αποτέλεσμα να πληρώνουν ελάχιστους φόρους επί του τζίρου τους, μειώνοντας συνεχώς τη φορολογική βάση των κρατών (εις βάρος δυστυχώς των εργαζομένων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίοι καλούνται να αναπληρώσουν τη διαφορά).
Σε σχέση πάντοτε με τη φοροδιαφυγή, η έλλειψη Κράτους Δικαίου, καθώς επίσης η εγκληματική ατιμωρησία ορισμένων επίορκων πολιτικών, αφενός μεν «παράγει» περισσότερους φοροφυγάδες, αφετέρου δεν προάγει τη φορολογική συνείδηση των πολιτών – χωρίς την οποία είναι μάλλον αδύνατη η καταπολέμηση της.
Ανεξάρτητα από αυτά, η σκιώδης οικονομία (παραοικονομία) στην Ελλάδα σήμερα, υπολογίζεται από τους διεθνής οργανισμούς στο 27,5% του ΑΕΠ μας. Με το ΑΕΠ του 2012 να ανέρχεται στα 190 δις € περίπου, η παραοικονομία είναι της τάξης των 52,25 δις € (190 δις € Χ 27,5%). Με τους συνολικούς φόρους τώρα να είναι ίσοι με το 35,1% του ΑΕΠ, η συνολική φοροδιαφυγή τοποθετείται στα 18,34 δις € (52,25 δις € Χ 35,1%) ή στο 9,63% του ΑΕΠ του 2012 (Πίνακας ΙΙ).
ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ: Συνολικό ποσόν παραοικονομίας στην Ελλάδα και συνολική φοροδιαφυγή, σε δις €
ΑΕΠ 2012
|
Παραοικονομία ως ποσοστό του ΑΕΠ
|
Συνολικό ποσόν παραοικονομίας
|
Φόροι
|
Φοροδιαφυγή
|
190,00
|
27,5%
|
52,25
|
35,1%
|
18,34
|
Πηγή: The Tax Justice Network
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Περαιτέρω εάν υποθέσουμε ότι, η σκιώδης οικονομία στην Ελλάδα περιορίζεται στο ύψος της γερμανικής, κατά 11,5% δηλαδή στο 16% του ΑΕΠ, τότε θα ανερχόταν στα 30,4 δις € - οπότε θα εισπράττονταν επί πλέον φόροι στα 21,85 δις € που θα μειωνόταν, ίσοι με 7,67 δις €.
Ο στόχος λοιπόν της μείωσης της φοροδιαφυγής στη χώρα μας δεν μπορεί να είναι υψηλότερος από τα 7,67 δις € - σταδιακά βέβαια και υπό την προϋπόθεση πως θα εφαρμοσθούν οι γερμανικές μέθοδοι πάταξης της, όπως για παράδειγμα η νυχτερινή εισβολή στα σπίτια των υπόπτων (βιβλίο μας), οι διωγμοί "επί δικαίων και αδίκων", η αγορά παράνομων CD's κλπ. Παράλληλα φυσικά θα όφειλε να ενισχυθεί σημαντικά η οικονομική αστυνομία - όπως στη Βαυαρία, στην οποία απασχολούνται περί τα 15.000 άτομα.
Το ποσόν τώρα των 7,87 δις €, το οποίο ενδεχομένως θα εξοικονομούσε η πατρίδα μας, δεν θα εισέρρεε σε καμία περίπτωση εξ ολοκλήρου στα δημόσια ταμεία - όπως δυστυχώς μας παραπλανούν ορισμένοι "αδιάφθοροι" πολιτικοί μας, οι οποίοι δίνουν πρώτοι το καλό παράδειγμα, σεβόμενοι έντιμα τις προεκλογικές τους δεσμεύσεις και υποσχέσεις.
Αναλυτικότερα, από τη μία πλευρά θα έκλειναν αρκετές μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες δυστυχώς επιβιώνουν (φυτοζωούν) φοροδιαφεύγοντας (με αποτέλεσμα να μειωθούν τα έσοδα του δημοσίου, να αυξηθούν οι δαπάνες λόγω ανεργίας κοκ.), ενώ από την άλλη θα καλυπτόταν το μερίδιο τους στην αγορά από τις πολυεθνικές εταιρείες - οι οποίες αφενός μεν απασχολούν πολύ λιγότερους εργαζομένους, αφετέρου δε πληρώνουν ελάχιστους φόρους.
Ολοκληρώνοντας ίσως οφείλουμε να τονίσουμε ότι, η υπερβολική φορολόγηση και ιδίως η άδικη, «εκτρέφουν» τη φοροδιαφυγή,με όλα όσα δεινά κάτι τέτοιο συνεπάγεται - ενώ η γενεσιουργός αιτία της φοροδιαφυγής είναι χωρίς καμία αμφιβολία ηδιαφθορά (ειδικά η πολιτική), η καταπολέμηση της οποίας σαφώς προηγείται.
Τέλος. η πάταξη της φοροδιαφυγής δεν συνίσταται από κανέναν οργανισμό εν μέσω περιόδων ύφεσης – επειδή αφενός μεν εντείνει τις πιέσεις στην ήδη δοκιμαζόμενη οικονομία, αφετέρου, σε συνδυασμό με την πολιτική διαφθορά, φοβίζει τους όποιους επενδυτές (με αποτέλεσμα δυστυχώς να αποφεύγουν τις επενδύσεις).
Ο ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ
Όταν ξεκινάει ένας καινούργιος χρόνος είναι λογικό να υπάρχει σχετικός ενθουσιασμός - ελπίδα ιδιαίτερα για ένα καλύτερο μέλλον σε όλους τους ανθρώπους, πόσο μάλλον όταν έχουν προηγηθεί πολύ άσχημα, συνεχώς επιδεινούμενα έτη.
Στα πλαίσια αυτά και επιθυμώντας να μην ξεφύγουμε πολύ από τον κανόνα, με δραματικές, απαισιόδοξες ίσως προβλέψειςγια την πατρίδα μας, θα επικεντρωθούμε σε ένα και μόνο θέμα:
στην τεράστια ευγνωμοσύνη που οφείλει η Γερμανία στην Ελλάδα για εκείνες τις υπηρεσίες της οι οποίες, μέσα από την οδύνη και τις περιπέτειες των Ελλήνων, βοήθησαν το Βερολίνο να αναδειχθεί στην Ουάσιγκτον της Ευρώπης.
Ειδικότερα, πριν από την ευρωπαϊκή κρίση χρέους (η οποία εγκαινιάσθηκε από την Ελλάδα μέσα από την πρόσκληση που απέστειλε ο τότε πρωθυπουργός στο ΔΝΤ, με συνεργό του τον υπουργό του Τιτανικού, της εγκληματικής διόγκωσης των ελλειμμάτων του προϋπολογισμού, της εκτόξευσης των επιτοκίων δανεισμού και της τελικής χρεοκοπίας), η Γερμανία ήταν μία «πεπερασμένη» δύναμη της Ευρώπης, η οποία μοιραζόταν το «θρόνο» με τη Γαλλία - χωρίς κανένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό και υπό τη σκιά των Η.Π.Α.
Μετά το 2010 όμως, όπου η πάμπλουτη αλλά ανόητη Ελλάδα έφερε στην επιφάνεια το πρόβλημα της υπερχρέωσης της Δύσης, η Γερμανία κατάφερε να ηγηθεί ολόκληρης της Ευρώπης - εκτοπίζοντας τη Γαλλία και υποχρεώνοντας όλους τους υπόλοιπους «εταίρους» της να υποταχθούν στην οικονομική πολιτική της (η οποία μετατρέπει τις πρώην ελεύθερες ευρωπαϊκές χώρες, τη μία μετά την άλλη, σε δορυφόρους και προτεκτοράτα της).
Παράλληλα, κατόρθωσε έξυπνα να διασώσει τις τράπεζες της από τις ζημίες που τους είχαν προκαλέσει οι Η.Π.Α., να επαναφέρει την οικονομία της σε αναπτυξιακή τροχιά (με τη βοήθεια των εξαγωγών και της χαμηλής ισοτιμίας του ευρώ που της εξασφαλίζουν οι ελλειμματικοί «εταίροι» της), να εκμηδενίσει τα επιτόκια δανεισμού της, να κερδίσει τεράστια ποσά από τόκους, παρέχοντας απλά και μόνο εγγυήσεις σε χώρες όπως η Ελλάδα, να αντιγράψει τις μεθόδους του ΔΝΤ, να κυριαρχήσει στην ΕΚΤ, να αντιστρέψει τη ροή των κεφαλαίων, από το Νότο κάποτε προς το Βορά σήμερα και τόσα πολλά άλλα, τα οποία είναι δύσκολο να εκφράσει κανείς με μερικές μόνο γραμμές ενός κειμένου.
Στη συνέχεια, κατέφερε να πείσει πως οι γερμανικές εκλογές είναι τόσο σημαντικές για την Ευρώπη και τον πλανήτη, όσο οι αμερικανικές - με το Βερολίνο να διαδέχεται τις Βρυξέλλες και με την καγκελάριο να εμφανίζεται ηγετικά σε όλες τις τηλεοράσεις και τα ΜΜΕ των «εταίρων» της.
Όλα αυτά επειδή η καγκελάριος φαίνεται ότι κατανόησε πρώτη πως, η στρατιωτική πειθαρχία, στην οποία εξαναγκάζεται ο γερμανικός λαός με τη βοήθεια του φόβου και της τρομοκράτησης του, δεν ωφελεί μόνο κατά τη διάρκεια συμβατικών πολέμων - όπως ο πρώτος και ο δεύτερος παγκόσμιος.
Είναι το ίδιο πολύτιμη και σε εποχές οικονομικών πολέμων, επειδή αυτός ο ιδιόμορφος, δύστυχος λαός, υποφέρει τα βασανιστήρια και τα δεινά, όσο κανένας άλλος στον πλανήτη - γεγονός που τεκμηριώνεται μεταξύ άλλων από το ότι, δεν έφερε καμία αντίρρηση στο πάγωμα των μισθών που υποχρεώθηκε, μετά το 2000 και για δέκα ολόκληρα χρόνια.
Ολοκληρώνοντας, θεωρούμε πως το 2012 ήταν αναμφίβολα η καλύτερη χρονιά στην ιστορία της Γερμανίας - γεγονός που αφενός μεν το οφείλει, χωρίς καμία αμφιβολία, στην Ελλάδα και στις τελευταίες κυβερνήσεις της (οι οποίες επέλεξαν τη διεθνή επαιτεία αντί της αξιοπρέπειας, παραδίδοντας αμαχητί την εθνική μας κυριαρχία), αφετέρου θα το πληρώσουμε ίσως πάρα πολύ ακριβά.
ΥΓ: Πολλοί θεωρούν επιτυχία το ότι, η Ισπανία δεν έχει καταφύγει ακόμη στο μνημόνιο - αν και δύσκολα μπορεί να ισχυρισθεί κανείς κάτι τέτοιο, με την ανεργία να υπερβαίνει το 25%, με μία τεράστια τραπεζική κρίση και με μία καταρρακωμένη αγορά ακινήτων.
Δυστυχώς όμως, τα γεγονότα θα τους διαψεύσουν - αφού ευρίσκεται ήδη σε καθεστώς εσωτερικής στάσης πληρωμών, με το δημόσιο να αδυνατεί να εξοφλήσει τους προμηθευτές του, παρά την απ' ευθείας ενίσχυση των ισπανικών τραπεζών από το ESM.
Η ΕΛΙΤΟΒΑΡΗΣ ΕΥΗΜΕΡΙΑ
Στο ξεκίνημα του αιώνα μας, η παγκόσμια οικονομία ήταν ποσοτικά πέντε φορές μεγαλύτερη, από αυτήν στα μέσα του προηγούμενου αιώνα – με αποτέλεσμα να είμαστε απολύτως πεπεισμένοι ότι, η ανάπτυξη θα συνεχίζεται στο διηνεκές.
Δυστυχώς δε πιστεύουμε, εσφαλμένα προφανώς, πως η ανάπτυξη δεν θα συνεχίσει μόνο στις πιο φτωχές περιοχές του πλανήτη, οι οποίες το έχουν απόλυτη ανάγκη (αν και κατά πολλούς απειλούν να «διεμβολίσουν» τη δική μας «ευημερία»!), αλλά, επίσης, στις πολύ πλούσιες, δυτικές οικονομίες.
Εάν ο ρυθμός ανάπτυξης όμως συνεχίσει ως έχει, τότε η παγκόσμια οικονομία, στο τέλος του αιώνα μας (2100), θα είναι 80 φορές μεγαλύτερη από αυτήν του 1950 – γεγονός μάλλον απίθανο, με κριτήριο αν μη τι άλλο τις πεπερασμένες δυνατότητες του πλανήτη μας.
Σε κάθε περίπτωση ένα σύστημα, το οποίο στηρίζεται σε μία διαρκώς αυξανόμενη Ζήτηση, είναι, τουλάχιστον οικολογικά, «αναλφάβητο». Όπως απέδειξε δε η τεράστια οικονομική κρίση που βιώνουμε σήμερα, χαρακτηρίζεται «διαρθρωτικά» ή «δομικά» επικίνδυνο – αφού η συνεχής αύξηση της Ζήτησης δεν είναι εφικτή, χωρίς μία διαρκώς αυξανόμενη(υπερ)χρέωση.
Περαιτέρω, όταν τα χρέη γίνονται «τοξικά», τότε το σύστημα καταρρέει – γεγονός που βιώνουμε από τις αρχές του 2008, όπου οι κυβερνήσεις των κρατών της Δύσης έχουν διαθέσει πολλά τρισεκατομμύρια, για να διασώσουν τις τράπεζες και να επανεκκινήσουν την παγκόσμια οικονομία.
Εν τούτοις, η χρηματοδοτούμενη από τα κράτη και έμμεσα από τη φορολογία των πολιτών, διάσωση, δημιούργησε μία νέα φούσκα – η οποία θα προκαλέσει μία καινούργια, «δριμύτερη» κρίση του συστήματος.
Συνεχίζοντας, κατά μήκος ολόκληρης της Ευρωζώνης, το ένα κράτος μετά το άλλο βυθίζεται σε δημόσια χρέη, τα οποία είναιαδύνατον να εξυπηρετηθούν, όσους «φορολογικούς διωγμούς» και αν «εξαπολύσουν» οι εκάστοτε κυβερνήσεις – με αποτέλεσμα να ευρίσκονται όλες σχεδόν οι χώρες αντιμέτωπες με υποτιμήσεις της πιστοληπτικής τους ικανότητας, οι οποίες αυξάνουν γεωμετρικά το κόστος του δανεισμού τους και, εξ αυτού, το δημόσιο χρέος τους.
Η πολιτική λιτότητας τώρα που επιβάλλεται, η μείωση των δημοσίων δαπανών δηλαδή, σε συνδυασμό με την αύξηση των φόρων, όπως φαίνεται όχι μόνο δεν επιλύει το πρόβλημα, αλλά, αντίθετα, το επιδεινώνει – με αποτέλεσμα να προκαλούνται όλο και μεγαλύτερες κοινωνικές αναταραχές, οι οποίες απειλούν να «γκρεμίσουν» το σύστημα στο χάος.
Οι αντιδράσεις αυτές των διαφόρων κοινωνιών, από τις Η.Π.Α. (occupy-Wall-Street) έως τη Μ. Βρετανία, την Ισπανία, την Ελλάδα κοκ., δεν μπορούν να χαρακτηρισθούν μόνο «πολιτικές» - αφού υποκινούνται από την αδυναμία του Κράτους Δικαίου να συνεχίσει να είναι Δίκαιο, βοηθώντας τα θύματα της κρίσης να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα τους.
Η ευημερία για λίγους, η οποία παράγεται δυστυχώς σήμερα από το καπιταλιστικό σύστημα, έτσι όπως έχει (δυσ)εξελιχθεί (μονοπωλιακό και «ελιτοβαρές», με την έννοια ότι ωφελεί μόνο την εκάστοτε ελίτ), μία ευημερία που «εξαγοράζεται» με τη λεηλασία του οικολογικού περιβάλλοντος, καθώς επίσης με την ανθρώπινη αδικία, δεν μπορεί να αποτελέσει εκείνη τη βάση, επάνω στην οποία θα μπορούσε να στηριχθεί μία πολιτισμένη κοινωνία.
Το βασικό ελάττωμα του καπιταλισμού, έτσι όπως έχει αποδειχθεί σήμερα, είναι το ότι θεωρεί τους πολίτες απλά και μόνο καταναλωτές – ενώ πιστεύει πως η ευημερία είναι ταυτόσημη με το εισόδημα.
Όμως, η ευημερία σε έναν «πεπερασμένο» πλανήτη δεν μπορεί να ταυτίζεται με τη συνεχώς μεγαλύτερη κατανάλωση - ούτε με τα διαρκώς υψηλότερα χρέη, τα οποία απαιτούνται για τη συντήρηση αυτής της απίστευτα καταστροφικής καταναλωτικής συμπεριφοράς.
Αντίθετα, εάν ο όρος «ευημερία» έχει κάποια λογική, τότε θα έπρεπε να στοχεύει στην καλύτερη ποιότητα της ζωής μας - η οποία προϋποθέτει, μεταξύ άλλων, τις καλές σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους και με τις άλλες κοινωνίες, καθώς επίσης μία οικολογική συνείδηση.
Από την άλλη πλευρά, η ευημερία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ελπίδα – ελπίδα για το μέλλον τόσο το δικό μας, όσο και αυτό των παιδιών μας.
Εάν λοιπόν το σημερινό σύστημα, ο καπιταλισμός δηλαδή, δεν μπορέσει να εξασφαλίσει στους ανθρώπους αυτήν την ελπίδα, τότε θα καταρρεύσει, χωρίς δυστυχώς εμφανή «απόγονο» – ενώ όσο πιο πολύ καθυστερείται τεχνητά η δημιουργική καταστροφή του, τόσο πιο «εκκωφαντική» θα είναι.
Βασίλης Βιλιάρδος (copyright)
Αθήνα, 03. Ιανουαρίου 2013
Αναρτήσεις
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου