ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ ΚΑΙ ΚΥΠΡΟΣ

	ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ  :: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΑΨΗΣ

Ο Παράδεισος είναι... φορολογικός!

Το συνολικό μέγεθος του τραπεζικού τομέα στο Λουξεμβούργο είναι περίπου 20 φορές το ΑΕΠ της χώρας, ενώ στην Κύπρο «μόλις» 7. Ωστόσο, και με όλα τα λάθη της, η Μεγαλόνησος αισθάνεται ότι μόνο αυτή τιμωρείται και μάλιστα με εκβιαστικό τρόπο

24/3/2013

Το έχουν ονομάσει το μεγαλύτερο κτίριο του κόσμου αλλά και τη μεγαλύτερη απάτη. Είναι ένα διώροφο κτίσμα στα νησιά Cayman και αποτελεί την έδρα 12.784 εταιρειών σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους πάλι με πληθυσμό 22.000 κατοίκων έχουν την έδρα τους πάνω από 800.000 εταιρείες.

Το έχουν ονομάσει το μεγαλύτερο κτίριο του κόσμου αλλά και τη μεγαλύτερη απάτη. Είναι ένα διώροφο κτίσμα στα νησιά Cayman και αποτελεί την έδρα 12.784 εταιρειών σε ολόκληρο τον κόσμο. Στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους πάλι με πληθυσμό 22.000 κατοίκων έχουν την έδρα τους πάνω από 800.000 εταιρείες. Ο λόγος φυσικά για τους φορολογικούς παραδείσους που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο της διεθνούς κοινότητας τα τελευταία χρόνια, καθώς αποτελούν καταφύγιο για το οργανωμένο έγκλημα, τους φοροφυγάδες και διεφθαρμένους κρατικούς λειτουργούς. Μόνο που αυτοί οι παράδεισοι δεν βρίσκονται κατ' ανάγκη σε εξωτικά μέρη, αλλά ευδοκιμούν πλέον και στην Ευρώπη.

Πρόσφατα στην Αγγλία, για παράδειγμα, έγινε σάλος όταν αποκαλύφθηκε ότι η «Αμαζον», με πωλήσεις κοντά στα 3 δισεκατομμύρια λίρες και πάνω από 2.000 εργαζομένους, πλήρωνε μηδενικούς φόρους. Στην πραγματικότητα τα χρήματα πήγαιναν σε μια μητρική εταιρεία στο Λουξεμβούργο, η οποία με λιγότερα από 150 άτομα εμφάνιζε τζίρο πάνω από 7 δισεκατομμύρια ευρώ. Αντιθέτως, η αγγλική «θυγατρική» εμφανιζόταν με τζίρο μόλις 147 εκατομμυρίων λιρών.

Το ότι η μητρική εταιρεία ήταν στο Λουξεμβούργο ενδιαφέρει και εμάς - ή μάλλον την Κύπρο. Το Λουξεμβούργο, βλέπετε, θα μπορούσε να θεωρηθεί ο μεγάλος ανταγωνιστής της Κύπρου ή ο πρώτος διδάξας στην προσέλκυση ξένων κεφαλαίων με αντάλλαγμα εχεμύθεια και χαμηλή φορολογία. Και χωρίς πολλές πολλές ερωτήσεις: αναζητώντας στο Ιντερνετ πληροφορίες γι' αυτό το κομμάτι, μόλις έβαζα τις λέξεις Λουξεμβούργο και τράπεζες στον υπολογιστή μου, έβγαινε διαφήμιση για να ανοίξω δωρεάν «on line» λογαριασμό στο Μεγάλο Δουκάτο!

Ετσι στο Λουξεμβούργο το συνολικό μέγεθος του τραπεζικού τομέα είναι περίπου 20 φορές το ΑΕΠ της χώρας, ενώ στην Κύπρο είναι «μόλις» 7 φορές. Τα νούμερα έχουν σημασία, γιατί φαίνεται ότι στην Ευρώπη ισχύουν δύο μέτρα και δύο σταθμά - κάποιοι θα μιλούσαν για συμβόλαια οικονομικού θανάτου με υπογραφή Σόιμπλε. Γιατί βέβαια για μεν το Λουξεμβούργο δεν βάζει κανείς θέμα ως προς το μέγεθος του τραπεζικού του συστήματος, το αντίστοιχο μέγεθος στην Κύπρο ωστόσο θεωρήθηκε «συστημικός» κίνδυνος και η οδηγία της τρόικας είναι να μειωθεί στον μέσο όρο της Ευρωζώνης - κοντά στο 200% του ΑΕΠ, παρεμπιπτόντως όσο και της Ελλάδας. Επαιξε προφανώς ρόλο η κρίση και πάλι όμως στην περίπτωση της Ιρλανδίας, της οποίας επίσης έπεσαν έξω οι τράπεζες, κανείς δεν έβαλε θέμα μεγέθους παρ' όλο που και εκεί είναι 7 φορές όσο το ΑΕΠ της. Και δεν έχουν και τη δικαιολογία του ελληνικού κουρέματος, που στοίχισε στις κυπριακές τράπεζες κοντά 5 δισεκατομμύρια, σχεδόν όσα της ζήτησαν να κουρέψει από τις καταθέσεις.

Με αυτά τα δεδομένα, δεν είναι καθόλου παράξενο που η Κύπρος αντιδρά οργισμένα στην απόφαση του Eurogroup. Πόσω μάλλον που για το νησί η ανάπτυξη του τραπεζικού τομέα ήταν σανίδα σωτηρίας μετά την τουρκική εισβολή, που επέτρεψε να πετύχει ρυθμούς ανάπτυξης κοντά στο 5% στις δεκαετίες του '80 και του '90. Επίτευγμα βέβαια στο οποίο συνέβαλαν και τα ρωσικά κεφάλαια που ήρθαν μετά την πτώση των κομμουνιστικών καθεστώτων.

Αλλά αυτή είναι η μία πλευρά της εικόνας. Η άλλη πλευρά είναι η προσέλκυση μαύρου χρήματος και η προσφερόμενη κάλυψη σε αμφιλεγόμενες ή παράνομες πρακτικές. Η «Torcaso» του Aκη Τσοχατζόπουλο ήταν μια «offshore» με έδρα την Κύπρο. Και σε μια σειρά σκανδάλων υπερτιμολόγησης στην Ελλάδα οι ενδιάμεσες εταιρείες έχουν οι περισσότερες και με εντυπωσιακή συχνότητα έδρα την Κύπρο. Σε πρόσφατο σκάνδαλο με ιατρικά υλικά, για παράδειγμα, που αποκάλυψε το ΣΔΟΕ, η κυπριακή εταιρεία αγόραζε έναν δακτύλιο προς 420 ευρώ και το πουλούσε στον έλληνα εισαγωγέα προς 3.850 ευρώ - έβγαζε κέρδος σχεδόν 1000% δηλαδή! Περιττό να πούμε ότι και η κυπριακή και η ελληνική εταιρεία ανήκαν και στον ίδιο Eλληνα ιδιοκτήτη. Κάτι το οποίο δεν ήταν καθόλου εύκολο να αποδειχθεί, καθώς στην Κύπρο για τις εταιρείες που έχουν δραστηριότητα αποκλειστικά εκτός Κύπρου προστατεύεται η ανωνυμία των ιδιοκτητών τους.

Είναι αυτός λόγος για να τιμωρηθεί η Κύπρος; Και αντιστρόφως, είναι αυτού του είδους η οικονομική ανάπτυξη που πρέπει να επιδιώκει; Ο πειρασμός είναι μεγάλος. Για κάθε 1% κέρδος στον τραπεζικό τομέα, το όφελος στην οικονομία είναι 7 φορές μεγαλύτερο. Κι έτσι κι αλλιώς, μετά την εισβολή, δεν υπήρχαν εύκολες εναλλακτικές λύσεις. Η ανακάλυψη κοιτασμάτων αερίου ασφαλώς δημιουργεί καινούργιες δυνατότητες. Ως τότε ωστόσο και με όλα τα λάθη της η Κύπρος αισθάνεται ότι μόνο αυτή τιμωρείται και μάλιστα με απόλυτα εκβιαστικό τρόπο.

Εντός του ευρώ
Λύση εντός της Ευρωζώνης αποφάσισε να αναζητήσει η Κύπρος. Στην πραγματικότητα θέμα αποχώρησης από το ευρώ, παρά τις φωνές που ακούστηκαν σε Ελλάδα και Κύπρο, δεν ετέθη ποτέ. Για τον απλό λόγο ότι θα σήμαινε πολύ μεγαλύτερο κούρεμα των καταθέσεων και οριστικό τέλος στο τραπεζικό σύστημα τουλάχιστον ως προς την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Το ερώτημα είναι αν οι χειρισμοί που έγιναν βοήθησαν την Κύπρο ή έκαναν το πρόβλημα ακόμα μεγα­λύ­τερο. Γιατί αυτή η εβδομάδα της αβεβαιότητας ήταν ό,τι χειρότερο για όλους. Επέτρεψε βέβαια στον κ. Αναστασιάδη να μοιραστεί το πολιτικό κόστος και να πετύχει ευρύτερες συναινέσεις. Τελικώς όμως πόσο βοήθησε την Κύπρο; Αυτό φυσικά θα εξαρτηθεί και από την τελική αποτίμηση της λύσης - αν θα γίνουν δεκτές οι εναλλακτικές προτάσεις των Κυπρίων και αν θα θεωρηθεί λογικό τα χρήματα των ασφαλιστικών ταμείων να χρηματοδοτούν τους υψηλούς τόκους και το αφορολόγητο των ξένων επενδυτών. Είναι ωστόσο φανερό -τόσο από την πλευρά της Γερμανίας όσο και από την πλευρά της Κύπρου- ότι σε αυτή τη διαπραγμάτευση οι εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες αποδείχθηκαν πολλές φορές ισχυρότερες από το κοινό συμφέρον!