Τα «αλληγορικά» εδάφια του Κορανίου

Τα «αλληγορικά» εδάφια του Κορανίου

Posted on Μαΐου 1, 2010

Το Κοράνι έχει διάφορα σημεία που στον σύγχρονο άνθρωπο προκαλούν τουλάχιστον σκεπτικισμό: έχει εδάφια που λένε ξεκάθαρα ότι η γη είναι επίπεδη, ότι ο Μουχάμμαντ έσχισε στα δυο τη σελήνη, ότι ο Αλλάχ κάνει τους ανθρώπους να λοξοδρομούν και μετά τους τιμωρεί γι’ αυτό κ.α. Έχει επίσης και σημεία τελείως ακατανόητα, και έννοιες που σε άλλες θρησκείες σημαίνουν κάτι, αλλά στο Ισλάμ τίποτα (π.χ. ότι ο Ιησούς είναι ο Λόγος του Θεού). Όλα αυτά τα σημεία προκαλούν πονοκέφαλο στους απολογητές του Ισλάμ, καθώς φέρνουν ερωτήσεις τόσο από άλλους μουσουλμάνους όσο και από ανθρώπους επικριτικούς προς το Ισλάμ. Και δεν είναι οι μόνοι που πονοκεφαλιάζουν μ’ αυτά: Προφανώς κι ο ίδιος ο Μουχάμμαντ προβληματιζόταν, αφού από την αρχή της ‘αποκάλυψής’ του το Κοράνι δημιουργούσε υποψίες και αμφιβολίες σε πολλούς που το άκουγαν, και μάλιστα Εβραίους. Τότε «κατέβηκε» στη Μεδίνα από τον Αλλάχ ένας βολικός στίχος, ο εξής:

3:7 Είναι Εκείνος που έστειλε κάτω σε σένα το Βιβλίο, όπου άλλα εδάφια είναι φανερά (που έχουν μόνο μια σημασία) κι αποτελούν το θεμέλιο του Βιβλίου, και άλλα είναι αλληγορικά (που έχουν παραπάνω σημασίες). Είναι εκείνοι που οι καρδιές τους είναι διεστραμμένες, αναζητούν το διχασμό (των πιστών) και ψάχνουν για κρυμμένες έννοιες (που συμφωνούν με τα κακά πάθη τους), στην αλληγορική πλευρά των στίχων. Κι όμως κανείς δεν γνωρίζει τις κρυμμένες έννοιές τους, παρά μόνο ο ΑΛΛΑΧ. Κι όσοι πάλι έχουν καλά θεμέλια στη γνώση (είναι θετικοί) λένε: Πιστεύομε σ’ Αυτό (στα φανερά κι αλληγορικά εδάφια). Ό,τι περικλείεται στο Βιβλίο έρχεται απ’ τον Κύριό μας» και κανείς δεν θα συλλάβει την έννοια απ’ το Βιβλίο, παρά μόνο οι άνθρωποι που έχουν κατανόηση.

Ο στίχος αυτός, που οπωσδήποτε έλυσε κάποια προβλήματα για τον Μουχάμμαντ, χρησιμοποιείται και σήμερα γενικώς και αορίστως από απολογητές του Ισλάμ, όταν βρίσκονται σε δύσκολη θέση με κάποια εδάφια. Αλλά ας δούμε πώς ερμηνεύουν τον στίχο αυτό παραδοσιακοί και έγκυροι εξηγητές του Κορανίου, τα ταφσίρ (εξηγήσεις) των οποίων δέχονται οι μουσουλμάνοι.

Ταφσίρ του Ibn Kathir

http://www.tafsir.com/default.asp?sid=3&tid=7700

The Mutashabihat and Muhkamat Ayat

Ο Αλλάχ δηλώνει ότι στο Κοράνι, υπάρχουν στίχοι που είναι Muhkamat, τελείως ξεκάθαροι και απλοί, και αυτοί είναι τα θεμέλια του Βιβλίου, που είναι κατανοητοί από όλους. Και υπάρχουν στο Κοράνι στίχοι που είναι Mutashabihat, όχι εντελώς σαφείς για πολλούς, ή μερικούς ανθρώπους.

(Και άλλοι όχι και τόσο σαφείς) καθώς έχουν πολλά νοήματα, μερικά που συμφωνούν με τους Muhkam και μερικοί που φέρουν άλλες κυριολεκτικές ενδείξεις, παρότι αυτά τα νοήματα μπορεί να μην είναι επιθυμητά.

Οι «ξεκάθαροι και απλοί» στίχοι είναι αυτοί που εξηγούν τις εντολές που ακυρώνουν άλλες, τα επιτρεπτά, τα απαγορευμένα, τους νόμους, τα όρια, τις υποχρεώσεις και τις εντολές που πρέπει να πιστεύονται και να εφαρμόζονται. Τα όχι και τόσο ξεκάθαρα περιλαμβάνουν τους ακυρωμένους στίχους, τις παραβολές, τους όρκους, και αυτά που πρέπει να πιστεύονται, αλλά όχι να εφαρμόζονται.

(Έτσι όσο γι’ αυτούς που στην καρδιά τους υπάρχει παρέκκλιση) σημαίνει, αυτούς που είναι παραπλανημένοι και παρεκκλίνουν από την αλήθεια στο ψεύδος.

(ακολουθούν αυτό που δεν είναι απόλυτα σαφές επ’ αυτού) σημαίνει, αναφέρονται στους [στίχους] Mutashabih, επειδή μπορούν να αλλοιώσουν τα νοήματά τους ώστε να τα προσαρμόσουν με τις ψευδείς ερμηνείες τους καθώς οι διατυπώσεις των Mutashabihat συμπεριλαμβάνουν τόσο ευρεία έκταση νοημάτων.

Όσο για τους στίχους Muhkam, δεν μπορούν να αλλοιωθούν επειδή είναι σαφείς και, έτσι, συνιστούν κατηγορηματική απόδειξη εναντίον των παραπλανημένων ανθρώπων… ζητούν να παραπλανήσουν αυτούς που τους ακολουθούν προσποιούμενοι ότι αποδεικνύουν τις καινοτομίες τους βασιζόμενοι στο Κοράνι – στο Mutashabih μέρος του – αλλά, αυτή είναι απόδειξη ενανντίον τους και όχι υπέρ τους. Για παράδειγμα, οι χριστιανοί μπορούν να ισχυριστούν ότι [ο Isa είναι θεϊκός επειδή] το Κοράνι δηλώνει ότι είναι το Πνεύμα του Αλλάχ και ο Λόγος του, τον οποίο έδωσε στη Μαρία, ενώ στο μεταξύ αγνοούν τις δηλώσεις του Αλλάχ,

(Αυτός [ο Isa] δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένας δούλος (του ΑΛΛΑΧ), που τον περιβάλαμε με τη χάρη μας) [43:59], και,

(Πραγματικά, η κατάσταση του Ιησού μπροστά στον ΑΛΛΑΧ είναι όμοια μ’ εκείνη του Αδάμ. Τον έπλασε από χώμα και έπειτα του είπε «Γενηθήτω’ κι έγινε.

Υπάρχουν άλλα εδάφια που υποστηρίζουν σαφώς ότι ο Ιησούς δεν είναι τίποτ’ άλλο παρά ένα από τα πλάσματα του Αλλάχ και ότι είναι δούλος και αγγελιαφόρος του Αλλάχ, ανάμεσα σε άλλους αγγελιαφόρους.[1]

Tafsir al-Jalalayn

http://quran.com/3/7

Είναι Εκείνος που σου αποκάλυψε το Βιβλίο, μέσα στο οποίο υπάρχουν εδάφια [που είναι] σαφή, ευκολονόητα σε αποδείξεις, κι αποτελούν το θεμέλιο του Βιβλίου, την αρχική βάση για αποφάσεις, και άλλα αλληγορικά, η σημασία των οποίων δεν είναι γνωστή, όπως τα εδάφια που ανοίγουν (είναι πρώτα σε) κάποια κεφάλαια. [2]

Ταφσίρ του Ibn Abbas

http://www.altafsir.com/Tafasir.asp?tMadhNo=2&tTafsirNo=73&tSoraNo=3&tAyahNo=7&tDisplay=yes&UserProfile=0&LanguageId=2

(Αυτός είναι που σου αποκάλυψε (Μουχάμμαντ), την Αγία Γραφή), που σου έστειλε τον Γαβριήλ με την Αγία Γραφή (όπου είναι σαφείς αποκαλύψεις) που παρουσιάζουν τα νόμιμα και τα παράνομα τα οποία δεν έχουν καταργηθεί και τα οποία θα εφαρμόζονται. (Αυτά είναι η ουσία του βιβλίου) είναι το θεμέλιο του Βιβλίου καθώς είναι το μεγαλύτερο θέμα σε κάθε βιβλίο. Είναι όλα που πρέπει να διενεργηθούν. Ένα παράδειγμα αυτού είναι η ρήση του Αλλάχ: (Πες: Ελάτε, θα σας διαβάσω αυτά που ο Κύριός σας έκανε ιερό καθήκον για σας …) [6:151]. (Και άλλοι (που είναι) αλληγορικοί) ασαφείς στη σημασία τους για τους Εβραίους, όπως η χρήση των γραμμάτων του αλφαβήτου σύμφωνα με την αριθμητική τους αξία (hisab al-Jumal), σε τέτοιες περιπτώσεις όπως Alif. Lam. Mim, Alif. Lam. Mim. Sad, Alif. Lam Mim. Ra· Και Alif. Lam. Ra· Επίσης λέγεται ότι (άλλοι (που είναι) αλληγορικοί) σημαίνει: άλλα εδάφια που έχουν καταργηθεί και δεν είναι πλέον σε αυτά που πρέπει να εφαρμόζονται. (Αλλά εκείνοι) οι Εβραίοι Ka’b Ibn al-Ashraf, Huyayy Ibn Akhtab και Judayy Ibn Akhtab (στων οποίων τις καρδιές είναι αμφιβοίλα) σκεπτικισμός, αντίθεση και απόκλιση από την καθοδήγηση (επιδιώκουν, αληθώς, αυτό το οποίο είναι αλληγορικός ) στο Κοράνι ((για να προκαλέσουν) διαφωνίες) επιδιώκοντας τη δυσπιστία, αποδίδον τας συνεταίρους στον Αλλάχ, και εμμένοντας σταθερά στο λάθος στο οποίο βρίσκονται (με το να ζητούν να το εξηγήσουν) να καθορίσουν το μέλλον αυτού του έθνους, έτσι ώστε η κυριαρχία να επανέλθει πίσω σε αυτούς. (Κανείς δεν γνωρίζει την εξήγηση του) το μέλλον αυτού του έθνους (εκτός από τον Αλλάχ).[3]

Ο Ιμπν Αμπάς, από τους Σαχάμπα (συντρόφους) του Μουχάμμαντ, περιγράφει και το πλαίσιο στο οποίο “αποκαλύφθηκε” ο στίχος, ότι δηλαδή κάποιοι Εβραίοι ξενίζονταν με τα δυσνόητα ή και ακατανόητα σημεία του Κορανίου και έδιναν δικές τους εξηγήσεις σ’ αυτά. Τους αποδίδει μάλιστα και την πρόθεση, ότι ήθελαν να κυριαρχήσουν και πάλι πάνω στους Άραβες (προφανώς, όπως “κυριαρχούσαν” την εποχή που δεν υπήρχαν οι μουσουλμάνοι).

Σε γενικές γραμμές, οι μουσουλμάνοι απολογητές προσπαθούν να κουκουλώσουν τα «δύσκολα» σημεία του Κορανίου με διάφορες απατηλές εξηγήσεις:

1) ότι αναφέρονταν σε κάποια συγκεκριμένη εποχή ή περίπτωση και μόνο (κυρίως τα επιθετικά)

2) Ότι δεν είναι δυνατόν να ισχύουν γενικά επειδή το Κοράνι έχει μέσα κι άλλα με αντίθετο νόημα (συνήθως έτσι «δικαιολογούν» ό,τι δείχνει βία προς αλλόθρησκους και καταναγκασμό στη θρησκεία, επικαλούμενοι «ειρηνικά» εδάφια τα οποία όμως είναι ακυρωμένα από μεταγενέστερα βίαια, όπως τον «στίχο του σπαθιού»)

3) ότι δεν λένε αυτό που φαίνεται ότι λένε, αλλά κάτι άλλο, και ότι κανείς «δεν μπορεί να εξηγήσει το Κοράνι χωρίς ταφσίρ.» Όταν και τα ταφσίρ επιβεβαιώσουν ότι το Κοράνι λέει αυτά που ο μουσουλμάνος θέλει να κουκουλώσει, τότε επιστρατεύεται το άλλο «επιχείρημα» ότι οι εξηγητές δεν είναι αλάνθαστοι (βέβαια γίνονται δεκτοί ως σωστοί όταν η ερμηνεία που δίνουν βολεύει τους απολογητές), ή ότι υπάρχει και κάποιος άλλος εξηγητής που λέει το αντίθετο, ή που δεν αναφέρει αυτό που αναφέρει ο εξηγητής που τους ξεσκεπάζει. Και

4) ότι τα «δύσκολα» εδάφια είναι αλληγορικά.

Μερικοί απολογητές προσπαθούν να χαρακτηρίσουν ως «αλληγορικό» το σχίσιμο της σελήνης από τον Μουχάμμαντ, ή το ότι η γη είναι επίπεδη, διδασκαλία που εξάγεται από περισσότερα από ένα κορανικά εδάφια. Όμως οι εξηγητές του Κορανίου δεν έχουν την ίδια γνώμη: Για παράδειγμα, στο asbāb an-nuzūl αναφέρεται ότι πολλοί σαχάμπα είπαν ότι πραγματικά ο Μουχάμμαντ έσχισε στα δυο τη σελήνη, και οι Κουραϊσίτες τον κατηγόρησαν για μαγεία ενώ ο Αλλάχ επιβεβαίωσε ότι σχίστηκε η σελήνη. Δεν υπάρχει τίποτα αλληγορικό εδώ, λοιπόν.[4] Επίσης σχετικά με τη γη που ο Αλλάχ «την άπλωσε επίπεδη», σύμφωνα με το ταφσίρ αλ-Τζαλαλαΰν «αυτό σε μια κυριολεκτική ανάγνωση υποδεικνύει ότι η γη είναι επίπεδη, πράγμα που είναι η γνώμη της πλειονότητας των λογίων του [αποκεκαλυμμένου] Νόμου, και δεν είναι μια σφαίρα, όπως θεωρούν οι αστρονόμοι (ahl al-hay’a), έστω και αν αυτό [το τελευταίο] (δηλ. το ότι η γη είναι σφαιρική) δεν έρχεται σε αντίθεση με κανένα από τους στύλους του Νόμου.»[5]Βλέπουμε δηλαδή ότι «η πλειονότητα των λογίων’ δεν βλέπει τίποτα αλληγορικό στο εδάφιο: η γη είναι επίπεδη και όχι μια σφαίρα, επειδή έτσι λέει το Κοράνι.

Επίσης, όπως είδαμε πιο πριν: «οι στίχοι που εξηγούν τις εντολές που ακυρώνουν άλλες, τα επιτρεπτά, τα απαγορευμένα, τους νόμους, τα όρια, τις υποχρεώσεις και τις εντολές που πρέπει να πιστεύονται και να εφαρμόζονται [όπως π.χ. σφάξτε τους παγανιστές, βάλτε τους Εβραίους και χριστιανούς να πληρώσουν φόρο, επιτρέπεται ο γάμος με κορίτσια τόσο μικρά που ακόμη δεν έχουν περίοδο, οι γυναίκες έχουν ελαττωματική μνήμη και γι’ αυτό χρειάζονται δύο γυναίκες μάρτυρες αντί για έναν άντρα σε δικαιοπραξίες, οι γυναίκες να παίρνουν μικρότερο μερίδιο από την κληρονομιά συγκριτικά με τους άντρες, οι άντρες πλάστηκαν απ’ τον Αλλάχ ανώτεροι απ’ τις γυναίκες, στον Μουχάμμαντ επιτρέπεται το σεξ με όποια γυναίκα θέλει] δεν είναι ποτέ αλληγορικοί. Παράλληλα δεν μπορούν να είναι αλληγορικοί στίχοι πουυποστηρίζονται σαφώς από αντίστοιχα χαντίθ, όπως αυτό με τις επτά επίπεδες γαίες. Έτσι τελικά, η χρήση του επιχειρήματος για τους «αλληγορικούς στίχους» δεν προσφέρει μεγάλη υπηρεσία στους απολογητές του Ισλάμ.

Δεν ξέρουμε αν «οι άνθρωποι που έχουν κατανόηση» βγάζουν άκρη από τα ακατανόητα γράμματα στην αρχή κάποιων κεφαλαίων του Κορανίου, πάντως κάποιοι άλλοι ισχυρίζονται ότι προέρχοναι από κώδικες που ο Μουχάμμαντ αντέγραψε χωρίς να γνωρίζει τη σημασία τους, και οι ίδιοι τα αποκρυπτογράφησαν. Ας δούμε μια τέτοια ενδιαφέρουσα προσπάθεια ερμηνείας των «ακατανόητων» γραμμάτων.

http://greekmurtadeen.wordpress.com/2010/05/01/quran-allegories/