Υφαλοκρηπίδα και Πτήσεις στο Αιγαίο

Υφαλοκρηπίδα και Πτήσεις στο Αιγαίο 

 του Γιαννακόπουλου Βασίλη 

  

 Παρά την υπογραφή 21 συμφωνιών σε θέματα χαμηλής πολιτικής, η ελληνο-τουρκική συνάντηση επιβεβαίωσε την αγεφύρωτη διαφορά των εκατέρωθεν θέσεων, αναφορικά με τα θέματα υψηλής πολιτικής. 

Υφαλοκρηπίδα 

 Ως γνωστόν, η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας συνιστά τη μόνη αποδεκτή διαφορά νομικής φύσης από ελληνικής πλευράς. Περίπου 40 ημέρες πριν την επίσκεψη του Τούρκου πρωθυπουργού  στην Αθήνα, ο Έλληνας αναπληρωτής εξωτερικών Δημήτρης Δρούτσας, σε συνέντευξή του, είχε δηλώσει «στόχος μας παραμένει η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας στο Αιγαίο»1. Λίγες ημέρες αργότερα επανέλαβε ότι «η Αθήνα επιδιώκει να δώσει ώθηση στη διαδικασία των διμερών διερευνητικών συνομιλιών, με στόχο την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, εάν δεν τα καταφέρουμε σε εύλογο χρόνο, πρέπει να πάμε το θέμα στο 

Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης». Τη θέση αυτή υποστήριξε και ο Έλληνας πρωθυπουργός, 

στις 14 Μαΐου, απευθυνόμενος στον Τούρκο ομόλογό του. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, πληροφορηθήκαμε από τον κ. Ερντογάν ότι ήδη έχουν πραγματοποιηθεί 44 συναντήσεις, στο πλαίσιο των διμερών διερευνητικών επαφών, για το θέμα αυτό. 

 Για τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Αχμέτ Νταβούτογλου «η οριοθέτηση της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας είναι μόνο μία από τις εκκρεμείς διαφορές στο Αιγαίο»2. Η Τουρκία εμμένει στη διμερή επίλυση της διαφοράς, που θα προκύψει μέσα από τις διμερείς διερευνητικές επαφές (πολιτική επίλυση). Η Άγκυρα επενδύει 

στην «πολιτική επίλυση», προκειμένου να αποκτήσει δικαιώματα υφαλοκρηπίδας δυτικά των νήσων του Ανατολικού Αιγαίου. Δηλαδή, περισσότερα δικαιώματα και διεκδικήσεις απ’ όσα θα τις προσέφερε μια πιθανή προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Για το λόγο αυτό, 

αφενός δεν αποδέχεται τη «νομική επίλυση» του θέματος και αφετέρου κάνει χρήση του όρου της «ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας», υποστηρίζοντας ότι τα νησιά του Αιγαίου δεν δικαιούνται υφαλοκρηπίδα. Η θέση αυτή της Τουρκίας υποστηρίχθηκε από τον Τούρκο πρωθυπουργό, ο οποίος δήλωσε ότι «στο Διεθνές Δικαστήριο πάνε όσοι δεν μπορούν από μόνοι τους να λύσουν τα προβλήματά τους». Επιπρόσθετα, άφησε να εννοηθεί ότι «αν ευοδωθούν οι διερευνητικές επαφές και προκύψει κοινά αποδεκτή λύση, τότε θα επιλυθεί και το θέμα του casus belli». Δηλαδή, «διευκρίνισε το αυτονόητο».  

 Η ελληνική πλευρά αντιλαμβανόμενη ότι η πολύχρονη στρατηγική της Τουρκίας για το θέμα της υφαλοκρηπίδας αφενός αλλοιώνει το υφιστάμενο status quo του Αιγαίου και αφετέρου ωθεί την Ελλάδα σε υπερβολικά εξοπλιστικά προγράμματα, που με τη σειρά τους λόγω του τεράστιου κόστους δημιουργούν περαιτέρω παρενέργειες στην ελληνική κοινωνία, επιχείρησε να προτείνει για άλλη μια φορά τη «νομική λύση». Οι θέσεις όμως της Άγκυρας είναι συγκεκριμένες και πάγιες. Αυτό επιβεβαιώθηκε και κατά το διήμερο των ελληνο- τουρκικών επαφών στην Αθήνα. 

 Παραβιάσεις του Εθνικού Εναέριου Χώρου και παραβάσεις των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας από τις πτήσεις του τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών στο Αιγαίο 

 Ο Τούρκος πρωθυπουργός παραδέχθηκε ότι πραγματοποιούνται παραβιάσεις και παραβάσεις, και προέτρεψε «να μην πετούν ελληνικά και τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη υπεράνω του Αιγαίου» ή «να πετούν χωρίς να φέρουν οπλικά συστήματα».  

 Από την πλευρά του, ο Έλληνας πρωθυπουργός τόνισε ότι «το θέμα θα μπορούσε να λυθεί αν η Τουρκία έδινε σχέδια πτήσης, έτσι, δεν θα υπήρχαν αναχαιτίσεις».  

 Για λόγους ασφάλειας της διεθνούς αεροπορίας εντός του FIR Αθηνών, η Τουρκία οφείλει να υποβάλει σχέδια πτήσεως. Η ελληνική Πολεμική Αεροπορία αναχαιτίζει, σύμφωνα με τις διατάξεις του ICAO (International Civil Aviation), κάθε αεροσκάφος που εισέρχεται στο FIR Αθηνών χωρίς υποβολή σχεδίου πτήσεως. Αυτό που θα πρέπει να τονισθεί για το 

συγκεκριμένο θέμα είναι η εμμονή της Άγκυρας για ανατροπή του status quo στο Αιγαίο, προκειμένου «να ελέγξει την περιοχή ανατολικά του 25ου μεσημβρινού» και να πιέσει την Αθήνα προκειμένου «να αποδεχθεί την πολιτική λύση», για το θέμα της υφαλοκρηπίδας.  

 Η εμμονή της Άγκυρας επιβεβαιώθηκε έμπρακτα κατά την πρώτη ημέρα των ελληνο- τουρκικών επαφών, καθώς, στις 09:20 της 14ης Μαΐου, έξι τουρκικά μαχητικά αεροσκάφη εισήλθαν στο FIR Αθηνών, χωρίς να καταθέσουν σχέδια πτήσεως. Πραγματοποίησαν μία παράβαση των Κανόνων Εναέριας Κυκλοφορίας στο FIR Αθηνών και στη συνέχεια 

παραβίασαν τον Εθνικό Εναέριο Χώρο της Λήμνου και της Λέσβου. Μάλιστα, τα δύο αεροσκάφη ήσαν οπλισμένα. Παρόλα αυτά, ο κ. Ερντογάν προέτρεψε τα ελληνικά ΜΜΕ «να μην αναπαράγουν ειδήσεις για παραβιάσεις του εναέριου χώρου, γιατί έτσι δεν μεταδίδουν τα 

σωστά μηνύματα». Με άλλα λόγια, συνέστησε στα ελληνικά ΜΜΕ «να αυτολογοκρίνονται». 

Στη συνέχεια, προκειμένου να επιδείξει διαλλακτικότητα, ανέφερε ότι «θα εξετάσει την πρόταση Παπανδρέου για την υποβολή σχεδίων πτήσεων» και πρόσθεσε «Δεν είμαστε οι δύο χώρες σε εμπόλεμη κατάσταση. Μέχρι τώρα λειτουργούμε μέσω του ΝΑΤΟϊκού σταθμού, 

που μεταφέρει εκατέρωθεν τις πληροφορίες για τις υπερπτήσεις μας. Δεν βλέπω, όμως, γιατί να μην αλληλοενημερωνόμαστε για τις πτήσεις μας, ταυτόχρονα με την ενημέρωση προς το ΝΑΤΟ». 

«Στο Δια Ταύτα...» 

 Αυτό που προκύπτει από τη διήμερη ελληνο-τουρκική συνάντηση στην Αθήνα, αναφορικά με τα θέματα υψηλής πολιτικής, είναι ότι η Άγκυρα συνεχίζει να υποστηρίζει τις πάγιες θέσεις της και να εφαρμόζει την πολύχρονη στρατηγική της, προκειμένου να αποκτήσει περισσότερα δικαιώματα υφαλοκρηπίδας, από αυτά που απορρέουν απ’ το 

Διεθνές Δίκαιο, αλλά και να αναλάβει τον έλεγχο του ανατολικού Αιγαίου (αλλαγή του status quo του Αιγαίου). Ως «όπλα» για τις επιδιώξεις της συνεχίζει να χρησιμοποιεί κυρίως: 

· Το “casus belli” (αιτία πολέμου), ώστε να «στερήσει» από την Ελλάδα το αναφαίρετο δικαίωμα της επέκτασης των χωρικών της υδάτων μέχρι τα 12 ν.μ., όπως προβλέπεται από το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, κυρωτικού της Σύμβασης του Δικαίου της Θάλασσας, και όπως έχει πράξει η Τουρκία από το 1964 στον Εύξεινο Πόντο και την Ανατολική Μεσόγειο, όπου προέκτεινε τα χωρικά της ύδατα στα 12 ν.μ. 

· Την «πολιτική λύση» στο θέμα της οριοθέτησης της υφαλοκρηπίδας, ώστε η λύση που θα προκύψει να είναι «ελεγχόμενη» και να ικανοποιεί τα συμφέροντα της Άγκυρας. Ενδεχόμενη προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης θα εξέθετε την Τουρκία, καθώς θα προέκυπτε «νομική λύση», που θα απέρρεε από το Διεθνές Δίκαιο. 

· Τις πτήσεις των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών υπεράνω του 

Αιγαίου, ώστε να «πιέσει» την Ελλάδα και να δεχθεί σε κάποια χρονική στιγμή την προτεινόμενη από την Άγκυρα «πολιτική λύση». 

· Τις «αβλαβείς διελεύσεις» των πλοίων του Πολεμικού Ναυτικού της 

Τουρκίας, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της θαλάσσιας περιοχής του Αιγαίου, που λόγω της αυξημένης συχνότητάς τους θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως «επιβλαβείς», «προκλητικές» και «επικίνδυνες». 

· Τη θεωρία των «γκρίζων ζωνών», από τα μέσα της δεκαετίας του '90, ώστε να αμφισβητηθεί η ελληνική κυριαρχία των νησιών που δεν αναφέρονται ονομαστικά στις Συνθήκες, με τις οποίες παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα.  

· Την αποστρατικοποίηση των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, χωρίς 

καμία διάκριση, παραβλέποντας σκοπίμως ότι τα ελληνικά αυτά νησιά διέπονται από διαφορετικά καθεστώτα, όσον αφορά στους εξοπλισμούς. 

  Η υφιστάμενη ελληνική οικονομική κρίση δίνει πλεονέκτημα στην Τουρκία, έναντι των επιδιώξεών της για «συνδιαχείριση του Αιγαίου». Το γεγονός αυτό συνιστά και το σκοπό της διήμερης επίσκεψης του Τούρκου πρωθυπουργού Ταγίπ Ερντογάν, με την πολυπληθή συνοδεία των 10 Τούρκων υπουργών και 100 επενδυτών, στην Αθήνα. 

  Τα βήματα της Άγκυρας στο Αιγαίο είναι μικρά και σταθερά. Πάντα, σε κάθε βήμα της, η Τουρκία φροντίζει έτσι ώστε «το διακύβευμα για την Ελλάδα να είναι περιορισμένο», 

προκειμένου να μην προκληθεί δυναμική αντίδραση από ελληνικής πλευράς. Η τακτική αυτή θα συνεχίζεται για όσο χρονικό διάστημα η Αθήνα «αρνείται» να καθορίσει «κόκκινες γραμμές», για τις οποίες βέβαια θα έχει προαποφασίσει ότι θα τις υποστηρίξει. 

http://www.geostrategy.gr/