«Tο μνημόνιο δεν δουλεύει» λέει ο Κρούγκμαν και προτείνει σαν παράδειγμα την Αργεντινή

Διστακτικός απέναντι στην προοπτική μιας «ηρωικής εξόδου» της Ελλάδας από την ζώνη του ευρώ εμφανίζεται ο νομπελίστας Πολ Κρούγκμαν. Σε σύντομο σχόλιο του στην προσωπική ιστοσελίδα του, ο διάσημος Αμερικανός οικονομολόγος ασκεί κριτική σε άρθρο του συναδέλφου του Μαρκ Βάισμπροτ, ο οποίος προτείνει ανοιχτά την ελληνική αποχώρηση από το ευρώ, παραθέτοντας μάλιστα το προηγούμενο της Αργεντινής ως παράδειγμα προς μίμηση για την Αθήνα.

«Συμφωνώ με πολλά από όσα λέει [ο Βάισμπροτ], αλλά δεν είμαι έτοιμος να συστήσω αυτό το βήμα, για δύο λόγους», γράφει ο Κρούγκμαν. «Πρώτον, ενώ συμφωνώ στον παραλληλισμό Ελλάδας και Αργεντινής, δεν πιστεύω ότι πρόκειται για τέλεια παράλληλο: αν και η Αργεντινή είχε «κλειδώσει» το πέσο με το δολάριο, εξακολουθούσε να συναλλάσσεται με πέσος. Αυτό σημαίνει πως το ”ξεκλείδωμα” από το δολάριο ήταν πολύ ευκολότερο, από πρακτικής άποψης, από ότι θα ήταν μια έξοδος από το ευρώ. Και η πρακτική πλευρά της εξόδου μετράει πολύ: μπορεί να κάνει την διαφορά ανάμεσα σε μια σύντομη περίοδο σοκ, και μια παρατεταμένη χρηματοπιστωτική διάλυση».

«Δεύτερον, η Ελλάδα είναι μια συγκριτικά φτωχή χώρα, με ιστορικό εύθραυστης διακυβέρνησης… Έχει λοιπόν πολλά να κερδίσει από την συνέχιση της συμμετοχής της στο ευρωπαϊκό σχέδιο –συγκεκριμένα οφέλη όπως η βοήθεια από τα ταμεία συνοχής, αλλά και λιγότερο συγκεκριμένα, όπως η γενικότερη οικονομική και πολιτική σταθερότητα που προκύπτει από την συμμετοχή σε μια μεγάλη δημοκρατική συμμαχία. Μια έξοδος από το ευρώ θα έκανε πολύ μεγαλύτερη ζημιά στην Ελλάδα, από εκείνη που υπέστη η Αργεντινή υποτιμώντας το πέσο», συμπληρώνει ο Κρούγκμαν.

Κατά τα άλλα όμως συμφωνεί πλήρως με τον συνάδελφο του: «Ο Βάισμπροτ έχει δίκιο όταν λέει πως το πρόγραμμα σωτηρίας της Ελλάδας δεν λειτουργεί, και δεν υπάρχει περίπτωση να λειτουργήσει. Το λιγότερο που πρέπει να γίνει είναι μια αναδιάρθρωση του χρέους που να οδηγεί σε πραγματική συρρίκνωση του, και όχι απλά σε χρονική επιμήκυνση. Όσο περισσότερο η κατάσταση αυτή παραμένει ανεπίλυτη, τόσο λιγότερες ελπίδες έχω πως η Ελλάδα θα καταφέρει να μείνει στο ευρώ, ακόμη και αν το επιθυμεί», καταλήγει ο Κρούγκμαν.
---------------------
May 10, 2011, 10:28 am

Greek Out?

Kudos to Mark Weisbrot for saying the unsayable, and making a case for Greek exit from the euro.
I agree with a lot of what he says, but am still not ready to counsel that step, for a couple of reasons. First, while I agree that Argentina is the right parallel, it’s an imperfect parallel: although Argentina had a supposedly irreversible peg, it still had peso notes in circulation, so the mechanics of exit from the peg were much easier than exiting the euro would be. And the mechanics matter a lot; they could make all the difference between a brief period of shock and an extended financial breakdown.
Second, Greece, as a relatively poor country with a history of shaky governance, has a lot to gain from being a citizen in good standing of the European project — concrete things like aid from cohesion funds, hard-to-quantity but probably important things like the stabilizing effect, economically and politically, of being part of a grand democratic alliance. A euro exit could do much more damage to Greece in the long run that Argentina faced from its devaluation.
That said, Weisbrot is right in saying that the program for Greece is not working; it’s not even close to working. At the very least there must be a debt restructuring that actually reduces the debt burden rather than simply stretching it out. And the longer this situation remains unresolved, the less hope I have that Greece will be able to stay in the euro, even if it wants to.

---------------------

Να σημειωθεί εδώ ότι, κατά τον Βάισμπροτ, η απειλή της ελληνικής κυβέρνησης να φύγει μονομερώς από το ευρώ (την οποία αντιμετωπίζει ως δεδομένη, με βάση το ρεπορτάζ του Spiegel) είναι «το καλύτερο για τους Έλληνες πολίτες». Κατά την γνώμη του μάλιστα η απειλή «θα έπρεπε να είχε διατυπωθεί από καιρό», και η ελληνική κυβέρνηση «πρέπει να είναι προετοιμασμένη για να την υλοποιήσει… Όσο κι αν κοστίσει μια τέτοια κίνηση βραχυπρόθεσμα στην Ελλάδα, είναι πολύ απίθανο πως το κόστος αυτό θα είναι μεγαλύτερο από τα πολλά χρόνια ύφεσης, στασιμότητας και υψηλής ανεργίας που της ”προσφέρουν” σήμερα οι Ευρωπαίοι».

Χρησιμοποιώντας το αργεντίνικο παράδειγμα, ο Βάισμπροτ επιχειρηματολογεί πως μια Ελλάδα χωρίς ευρώ θα μπορούσε να επιστρέψει στην ανάπτυξη πολύ ταχύτερα και να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητα της, ενώ τονίζει πως το επιχείρημα της μεγάλης αύξησης του χρέους, λόγω της υποτίμησης, δεν παίζει κανένα ρόλο, αφού όπως η Αργεντινή, έτσι και η Ελλάδα δεν πρόκειται τελικά να πληρώσει παρά μόνον ένα μικρό κλάσμα των σημερινών υποχρεώσεων της: το Μπουένος Αίρες συγκεκριμένα πλήρωσε μόνον το εν τρίτον του χρέους που είχε σωρεύσει προ της στάσης πληρωμών.

Ο Βάισμπροτ, που διευθύνει το Κέντρο Οικονομικών και Πολιτικών Ερευνών (CEPR), επιτίθεται με σκληρότητα στην «αντίληψη των πιστωτών, που έχουν υιοθετήσει και οι αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ότι μια χώρα που έχει σωρεύσει πάρα πολλά χρέη πρέπει να ”τιμωρηθεί”, ώστε να μην ενθαρρύνεται η ”κακή συμπεριφορά”. Όμως η συλλογική τιμωρία μιας ολόκληρης χώρας για τα παρελθόντα λάθη των ηγετών τους, μπορεί να ικανοποιεί κάποιους από ηθικής πλευράς, αλλά σίγουρα δεν είναι στέρεη βάση πολιτικής», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Εξίσου απορριπτικός είναι ο αναλυτής και με την θεωρία της διάσωσης της Ελλάδας, όπως και της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, διά της «εσωτερικής υποτίμησης» – δηλαδή την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας μέσω των μαζικών απολύσεων και της μείωσης των μισθών.
«Το κοινωνικό κόστος είναι υπερβολικά υψηλό, και η συνταγή σπάνια δουλεύει: η ανεργία διπλασιάστηκε στην Ελλάδα, υπέρ-διπλασιάστηκε στην Ισπανία και υπέρ-τριπλασιάστηκε στην Ιρλανδία, κι όμως η οικονομική ανάκαμψη παραμένει άπιαστο όνειρο», τονίζει.
--------------------

---

May 9, 2011

Why Greece Should Reject the Euro

By MARK WEISBROT

Washington
SOMETIMES there is turmoil in the markets because a government threatens to do what is best for its citizens. This seemed to be the case in Europe last week, when the German magazine Der Spiegel reported that the Greek government was threatening to stop using the euro. The euro suffered its worst two-day plunge since December 2008.
Greek and European Union officials denied the report, but a threat by Greece to jettison the euro is long overdue, and it should be prepared to carry it out. As much as the move might cost Greece in the short term, it is very unlikely that such costs would be greater than the many years of recession, stagnation and high unemployment that the European authorities are offering.
The experience of Argentina at the end of 2001 is instructive. For more than three and a half years Argentina had suffered through one of the deepest recessions of the 20th century. Its peso was pegged to the dollar, which is similar to Greece having the euro as its national currency. The Argentines took loans from the International Monetary Fund, and cut spending as poverty and unemployment soared. It was all in vain as the recession deepened.
Then Argentina defaulted on its foreign debt and cut loose from the dollar. Most economists and the business press predicted that years of disaster would ensue. But the economy shrank for just one more quarter after the devaluation and default; it then grew 63 percent over the next six years. More than 11 million people, in a nation of 39 million, were pulled out of poverty.
Within three years Argentina was back to its pre-recession level of output, despite losing more than twice as much of its gross domestic product as Greece has lost in its current recession. By contrast, in Greece, even if things go well, the I.M.F. projects that the economy will take eight years to reach its pre-crisis G.D.P. But this is likely optimistic — the I.M.F. has repeatedly lowered its near-term growth projections for Greece since the crisis began.
The main reason for Argentina’s rapid recovery was that it was finally freed from adhering to fiscal and monetary policies that stifled growth. The same would be true for Greece if it were to drop the euro. Greece would also get a boost from the devaluation’s effect on the trade balance (as Argentina did for the first six months of recovery), since its exports would be more competitive, and imports would be more expensive.
Press reports have also warned of a sharp increase in Greek debt from devaluation if it were to leave the euro zone. But the fact is that Greece would not pay this debt, as Argentina did not pay two-thirds of its foreign debt after its devaluation and default.
Portugal just concluded an agreement with the I.M.F. that projects two more years of recession. No government should accept this kind of punishment. A responsible leader would point out to the European authorities that they have the money to support Greece with countercyclical policies (like fiscal stimulus), though they are choosing not to.
From a creditors’ point of view, which the European Union authorities have apparently adopted, a country that has accumulated too much debt must be punished, so as not to encourage “bad behavior.” But punishing an entire country for the past mistakes of some of its leaders, while morally satisfying to some, is hardly the basis for sound policy.
There is also the idea that Greece — as well as Ireland, Spain and Portugal — can recover by means of an “internal devaluation.” This means increasing unemployment so much that wages fall enough to make the country more internationally competitive. The social costs of such a move, however, are extremely high and it rarely if ever works. Unemployment has doubled in Greece (to 14.7 percent), more than doubled in Spain (to 20.7 percent) and more than tripled in Ireland (to 14.7 percent). But recovery is still elusive.
You can be sure that the European authorities would offer Greece a better deal under a credible threat of leaving the euro zone. In fact, there are indications that they may have already moved in response to last week’s threat.
But the bottom line is that Greece cannot afford to settle for any deal that does not allow it to grow and make its way out of the recession. Loans that require what economists call “pro-cyclical” policies — cutting spending and raising taxes in the face of recession — should be off the table. The attempt to shrink Greece’s way out has failed. If that’s all that the European authorities have to offer, then it is time for Greece, and perhaps others, to say goodbye to the euro.

Mark Weisbrot is the co-director of the Center for Economic and Policy Research.

--------------------