Το χρονικό της οικονομικής χρεοκοπίας των κομμάτων

Το χρονικό της χρεοκοπίας των κομμάτων

Στο μικροσκόπιο οι ισολογισμοί από το 2000 και μετά – Οι λειτουργικές δαπάνες του ΠΑΣΟΚ το 2004 αρχίζουν να βγαίνουν εκτός ελέγχου

Του Τασου Tελλογλου

Λίγο πριν από το 1995, ο Θανάσης Τσαλδάρης σε μία συνάντηση με εκπρόσωπο του ΠΑΣΟΚ ζήτησε να ψηφιστεί ένας νόμος που να μη δίνει τη δυνατότητα στους ιδιώτες που χρηματοδοτούσαν τα κόμματα πριν από τις εκλογές να τα εκβιάζουν μετά από αυτές. Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι προσπάθειες για τους πιο πρόσφατους νόμους με την αμιγώς κρατική χρηματοδότηση των κομμάτων. Διαβάζοντας, όμως, κανείς, τους ισολογισμούς που προέκυψαν από το καθεστώς αυτό συναντά αριθμούς που δεν είναι σε θέση να ερμηνεύσει πάντα, με μία πρώτη ματιά. 2000 Στον ισολογισμό του ΠΑΣΟΚ το 2000 (εκλογική χρονιά) δεν υπάρχουν καθόλου έσοδα από κουπόνια οικονομικής ενίσχυσης για τις εκλογές, ενώ στη Ν.Δ. εμφανίζονται έσοδα - έκτακτες ενισχύσεις προεκλογικής περιόδου ύψους 3 δισ. δρχ. Το ποσό αυτό προσεγγίζει την κατηγορία δαπανών του ΠΑΣΟΚ «γενικά έσοδα», ύψους 2,8 δισ. δραχμές. Και τα δύο κόμματα έχουν υπόλοιπα δανείων, περίπου 3,5 δισ. το ΠΑΣΟΚ και 3,7 δισ. η Ν.Δ. Είναι προφανές ότι το μεγαλύτερο μέρος του χρέους έχει δημιουργηθεί πριν από το 2000! 2002 Το ΠΑΣΟΚ εισπράττει από οικονομική εξόρμηση 2 εκατομμύρια ευρώ. Τόσα φαίνεται να εισπράττει και η Ν.Δ. Μόνο η Siemens τo 2001 είχε δώσει 1,6 εκατ. ευρώ στα δύο κόμματα. Στον ισολογισμό του ΠΑΣΟΚ εμφανίζονται έξοδα «τσιμπημένα», όπως εκδηλώσεις - ημερίδες - συνέδρια (2,1 εκατ. ευρώ), γενικά εξοδα 3,02 εκατ. ευρώ, αλλά το μυστικό είναι στις λοιπές δαπάνες, ύψους 8,3 εκατ. ευρώ, από τις οποίες η πλειοψηφία (4,8 εκατ. ευρώ) αφορά «ενίσχυση δημοτικών συνδυασμών» (δημοτικές εκλογές, γαρ). Ηδη από εκείνο τον χρόνο το ΠΑΣΟΚ είναι στα όρια της δυνατότητας να δανείζεται, καθώς παίρνει 16,8 εκατ. ευρώ δάνειο για να εξοφλήσει 16 εκατ. «παλαιών δανείων». Η Ν.Δ. παίρνει 31 εκατ. ευρώ δάνεια για να εξοφλήσει 26,5 εκατ. παλαιών δανείων. Η Ν.Δ. δεν εμφανίζει ενίσχυση δημοτικών συνδυασμών, αλλά για παράδειγμα στις διαφημίσεις ενώ το 2001 (έτος δραχμής) εμφανίζει 750 εκατ. δραχμές δαπάνη (2,2 εκατ. ευρώ), τον χρόνο των δημοτικών εκλογών εκτινάσσεται στα 5,7 εκατ. ευρώ! Το 2001 οι ενισχύσεις των περιφερειακών της οργανώσεων είναι 242 εκατ. δραχμές (800.000 ευρώ), ενώ το 2002 -χρονιά δημοτικών εκλογών- εκτινάσσονται στα 7,4 εκατ. ευρώ, αυξάνονται δηλαδή 10 φορές. 2004 Στον ισολογισμό του 2004 οι λειτουργικές δαπάνες του ΠΑΣΟΚ (χωρίς την εξυπηρέτηση δανείων) αρχίζουν να βγαίνουν εκτός ελέγχου. Ενώ τα εισπραχθέντα έσοδα (με την εκλογική χρηματοδότηση) φθάνουν τα 29 εκατ. ευρώ, τα δάνεια που παίρνει το κόμμα αγγίζουν τα 47 εκατ.! Οι διαφημίσεις εκτινάσσονται στα 11 εκατ. ευρώ, αυξάνονται δηλαδή κατά 6 φορές έναντι του 2002, ισχυρή ένδειξη ότι στην κατηγορία αυτή κρύβονται εκλογικές δαπάνες που δεν πρέπει να περάσουν αλλού. Αν μάλιστα προσθέσει κανείς και τα 7 εκατ. που καταχωρίζονται στην υποκατηγορία των εκλογικών δαπανών «Διαφημίσεις», το ΠΑΣΟΚ δαπανά το 2004 το ιλιγγιώδες ποσό των 18 εκατ. ευρώ για διαφήμιση. Και τα δύο κόμματα φαίνεται να εισπράττουν από εισφορές φίλων (κυρίως «μαύρα λεφτά» από επιχειρήσεις) από 2,5 εκατ. ευρώ (ο Χριστοφοράκος τους δίνει 1,3 εκατ.). Η Ν.Δ. παίρνει 57 εκατ. νέα δάνεια για να πληρώσει 30 εκατ. παλιά δάνεια, ενώ τον προηγούμενο χρόνο που δεν υπήρχαν εκλογές είχε πάρει 30 εκατ. δάνεια. Εμφανίζει λειτουργικές δαπάνες 40 εκατ. ευρώ και εκλογικές 18 εκατ. σε ένα κατά συνθήκη ψεύδος αντίστοιχο με εκείνο του ΠΑΣΟΚ. Το λειτουργικό (όχι εκλογικό) κονδύλι για «διαφημίσεις»προσεγγίζει τα 15 εκατ. ευρώ έναντι 3,4 εκατ. τον προηγούμενο χρόνο (5πλασιασμός) σε μία ισχυρή ενδειξη ότι είναι ψευδεπίγραφο. Τον επόμενο χρόνο (2005) τα έξοδα διαφήμισης είναι μόλις 1,09 εκατ. ευρώ! 2007 Η Ν.Δ. συγκεντρώνει μόλις 1,1 εκατ. ευρώ από τακτική και έκτακτη οικονομική εξόρμηση. Αρχίζει τη χρονιά με υπόλοιπο δανείου 50 εκατ. ευρώ. Εμφανίζει εκλογικές δαπάνες 10 εκατ. και λειτουργικές 51 εκατ., αν αφαιρεθούν οι τόκοι των δανείων. Στο τέλος του χρόνου το έλλειμμά της (που εμφανίζεται ως υπόλοιπο δανείου) έχει αυξηθεί κατά 50%, φθάνοντας τα 74 εκατ. ευρώ. Το ΠΑΣΟΚ συγκεντρώνει μόλις 1 εκατ. ευρώ από εισφορές, ενώ παίρνει 47 εκατ. ευρώ από την Αγροτική Τράπεζα σε έσοδα (εκτός δανείων) 27 εκατ. ευρώ. Ξοδεύει λιγότερα από ό,τι παλιά σε διαφήμιση, 2,6 εκατ. ευρώ (λόγω των πυρκαγιών είχαμε μικρή και φτωχή προεκλογική περίοδο), αλλά 5 εκατ. για μετακίνηση ψηφοφόρων. 2009 Το ΠΑΣΟΚ μαζεύει 2,8 εκατ. ευρώ σε ενισχύσεις, με έσοδα 35,5 εκατ. ευρώ και δάνεια 46,8 εκατ. ευρώ. Εμφανίζει λειτουργικές δαπάνες 42 εκατ. ευρώ και εκλογικές (με ευρωεκλογές και εθνικές) 24 εκατ. ευρώ. Μόνο οι μετακινήσεις ψηφοφόρων στοιχίζουν 13 εκατ. και η διαφήμιση 10 εκατ., η εξυπηρέτηση των δανείων έχει ξεπεράσει την τακτική χρηματοδότηση κατά 6 εκατ. ευρώ (28 εκατ. εξυπηρέτηση, 22 εκατ. τακτική επιχορήγηση), ενώ τακτική και εκλογική είναι το ποσό της εξυπηρέτησης (28 εκατ). Με απλά λόγια, το ΠΑΣΟΚ του Γ. Παπανδρέου για να φτάσει στην εξουσία χρεοκόπησε. Παρ' όλα αυτά, η «πείνα» του για δάνεια είναι τέτοια ώστε ο νέος δανεισμός ξεπερνάει κατά 18 εκατ. ευρώ το ποσό που αποπληρώνει. Η Ν.Δ. συγκεντρώνει το 2009 2,2 εκατ. ευρώ σε ενισχύσεις και δανείζεται 42 εκατ. ευρώ έναντι άλλων εσόδων (τακτική και εκλογική χρηματοδότηση) 35 εκατ. ευρώ. Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ