Ο μύθος του κωδικού 520 (EAN Bar Code) και η μεγάλη εξαπάτηση των ελλήνων καταναλωτών.

Ο μύθος του κωδικού 520 (EAN Bar Code) και η μεγάλη εξαπάτηση των ελλήνων καταναλωτών.

Όλοι μας λίγο ή πολύ, έχουμε την εντύπωση πως όταν ένα προϊόν φέρει στην συσκευασία του ένα κωδικό αριθμό (EAΝ BarCode) που αρχίζει από 520 το προϊόν αυτό είτε συσκευάζεται, είτε παράγεται στην Ελλάδα. Στην πραγματικότητα όμως ένα προϊόν μπορεί να παράγεται και να συσκευάζεται οπουδήποτε εκτός Ελλάδος και εντός ΕΕ αλλά να πωλείται μέσα στην Ελλάδα με κωδικό που αρχίζει από 520!

Με άλλα λόγια ο μύθος του κωδικού (EAN Bar Code) που αρχίζει από 520 και (δήθεν) χαρακτηρίζει Ελληνικά προϊόντα είναι μια μεγάλη απάτη σε βάρος των ελλήνων καταναλωτών – το ίδιο φυσικά ισχύει και με άλλους κωδικούς, άλλων χωρών μέσα στην ΕΕ.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με την σειρά:

Οι μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες που στοχεύουν στην οικονομική άλωση του πλανήτη προσπαθώντας να μετατρέψουν τους εκλεγμένους πολιτικούς διαφόρων χωρών σε υπαλλήλους τους (βλπ. ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον άρθρο 15/10/2010 του οικονομολόγου Β. Βιλιάρδου ΤΟ ΚΑΡΤΕΛ: Η αληθινή εξουσία, η τέταρτη εντολή, οι ιδιαιτερότητες της απελευθέρωσης των αγορών, το άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων, οι ιδιωτικοποιήσεις, οι τιμές καταναλωτή, τα μεγέθη της ΔΕΗ και οι υποψήφιοι αγοραστές της) δεν επιθυμούν κανένα απολύτως περιορισμό στην ανενόχλητη «παραγωγή κερδών». Ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ανενόχλητη «παραγωγή κερδών» είναι η «νόμιμη» φοροαποφυγή, αφού είναι γνωστό πως οι μεγάλες πολυεθνικές συνήθως (αν όχι πάντα), πληρώνουν μόνο τους «αναπόφευκτους» φόρους: Προστιθέμενης αξίας, ασφαλιστικών εισφορών, ειδικούς φόρους, μισθωτών υπηρεσιών, υποχρεωτικών τελών,  κ.α. Ο φόρος επί των κερδών που πληρώνει κάθε «κοινός θνητός» επιχειρηματίας, στην πράξη δεν ισχύει για τις μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες.

Ένας άλλος σημαντικός τομέας είναι η «σήμανση» των συσκευασμένων προϊόντων (τροφίμων και μη τροφίμων) η οποία έθετε ορισμένους «ενοχλητικούς περιορισμούς» που δεν ήταν καθόλου αρεστοί στο καρτέλ των ευρωπαικών και των παγκόσμιων πολυεθνικών. Μέσω των επιρροών των πανίσχυρων λόμπυ στα διάφορα κέντρα αποφάσεων της Ευρωπαικής Ένωσης, διαμορφώθηκε ένα «Κοινοτικό Πλαίσιο» στην σήμανση των διαφόρων συσκευασμένων προϊόντων (τροφίμων και μη τροφίμων) το οποίο τους απαλλάσει πλήρως από κάθε «ενοχλητική» σήμανση η οποία θα απειλούσε την απρόσκοπτη «παγκοσμιοποίηση» της παραγωγής και των κερδών τους.   

Στην σημερινή Ελλάδα που μαστίζεται από μια πρωτοφανή οικονομική κρίση, στην Ελλάδα που ο καταναλωτής ψάχνει απεγνωσμένα να αγοράσει προϊόντα που θα έχουν την ένδειξη «Ελληνικό προϊόν» ώστε να συνεισφέρει, μεταξύ πολλών άλλων, στην μείωση της ανεργίας και του ελλείμματος του εμπορικού ισοζυγίου (το οποίο με την έκταση που έχει, αποθρασύνει τους ήδη θρασύτατους δανειστές – πολυθενικά καρτέλ), βρίσκεται μπροστά σε ένα αδιαπέραστο τείχος αφού το συντριπτικό ποσοστό των πάσης φύσεως και κατηγορίας σημείων πώλησης στην χώρα μας έχει κυριολεκτικά αλωθεί (εξαγοραστεί) από τους δανειστές – πολυεθνικά καρτέλ που τον υποχρεώνουν (θέλει-δεν-θέλει) να αγοράζει τα «δικά τους» προϊόντα για να μεγιστοποιεί συνεχώς την εξάρτηση του από αυτούς!

Ο κωδικός 520 που υποτίθεται πως χαρακτηρίζει έμμεσα κάποια «ελληνική» προστιθέμενη αξία (είτε στην διαδικασία παραγωγής, είτε στην διαδικασία συσκευασίας) δεν σημαίνει απολύτως τίποτα: Χορηγείται από την ιδιωτική εταιρία «GS1 Ελλάς ΑΕ», σε οποιαδήποτε επιχείρηση που έχει έδρα ή είναι απλά εγκατεστημένη στην Ελλάδα, χωρίς να έχει κανένα δικαίωμα οποιασδήποτε μορφής ή κατηγορίας «ελέγχου». Οι πολυεθνικές εταιρίες που έχουν έδρα εκτός Ελλάδος μπορούν επίσης να προμηθεύονται όσους κωδικούς επιθυμούν (ακόμα και να αρχίζουν από 520) και από άλλες, εκτός Ελλάδος χώρες εφ΄όσον είναι ούτως ή άλλως εγγεγραμμένες στο διεθνές σύστημα GS1. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ένα προϊόν μπορεί να παράγεται στην Γερμανία, την Ολλανδία ή την Αυστρία και να κυκλοφορεί ελεύθερα στην Ελλάδα με κωδικό 520!

Πολύ λογικά θα σκεφτεί κανείς «μα ο παραγωγός είναι υποχρεωμένος να γράψει την χώρα παραγωγής στις ενδείξεις της συσκευασίας». Λάθος, τεράστιο λάθος! Ο παραγωγός σήμερα δεν έχει καμμιά απολύτως νομική υποχρέωση να γράψει στην συσκευασία την «χώρα παραγωγής» εφ΄όσον το προϊόν παράγεται σε οποιαδήποτε χώρα-μέλος της ΕΕ (κάτι βέβαια που γνωρίζει ο παραγωγός και όχι ο καταναλωτής αφού δεν αναγράφεται πουθενά), εκτός αν το προϊόν προέρχεται από χώρα εκτός ΕΕ!Μόνο τέσσερις κατηγορίες προϊόντων εξαιρούνται από τον «κανόνα» αυτό (προσωρινά βέβαια αφού επίκειται «εναρμόνηση»):Γάλα, Λάδι, Κρέας και αλιεύματα. Στα προϊόντα αυτά, μέχρι σήμερα, είναι υποχρεωτική η αναγραφή της «χώρας παραγωγής» ακόμα και στην περίπτωση που η χώρα αυτή βρίσκεται μέσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. 

Κάποτε στην Ελλάδα, ο παραγωγός ή ο διακινητής ή ο πωλητής ενός προϊόντος έπρεπε να γράφει επάνω σε κάθε προϊόν (τρόφιμο ή μη τρόφιμο) την χώρα παραγωγής ώστε ο καταναλωτής να γνωρίζει τι ακριβώς αγοράζει. Η υποχρέωση αυτή άρχισε σταδιακά να «ξεφτίζει» με διάφορες «παρεμβάσεις» και «προσαρμογές». Το αποτέλεσμα είναι η σημερινή, απαγοητευτική εικόνα:

Σύμφωνα με την αγορανομική διάταξη 7/2009 (ΦΕΚ 1388/ Β΄/ 13-7-09) «Περί τροποποιήσεως και νέας κωδικοποιήσεως Αγορανομικών Διατάξεων, εκδοθεισών μέχρι και την 14 Μαΐου 2009», η οποία ισχύει από 13-7-09 (με την υπογραφή Γ. Κοντού) όλα «προσαρμόζονται» στο «Κοινοτικό πλαίσιο» με πλήρη «απελευθέρωση» όλων των ενοχλητικών υποχρεώσεων των παραγωγών που είχαν σχέση με την ενημέρωση των καταναλωτών!

Το άρθρο 30 της αγορανομικής διάταξης που αφορά την «Επισήμανση προσυσκευασμένων τροφίμων» απαιτεί (μεταξύ κάποιων άλλων επουσιοδών διατάξεων) την αναγραφή στην ελληνική γλώσσα την ονομασία του τρόφιμου, τα συστατικά που έχει, το περιεχόμενο, την λήξη του και «το όνομα ή την εμπορική επωνυμία και την διεύθυνση του παρασκευαστή ή του συσκευαστή ή ενός πωλητή εγκατεστημένου σε κράτος μέλος της ΕΟΚ». Με άλλα λόγια, ένας «πωλητής» εγκατεστημένος στην ΕΕ αρκεί να αναγράφεται στην ένδειξη του τρόφιμου και δεν απαιτείται πλέον ο καταναλωτής να γνωρίζει την προέλευση του τρόφιμου που θα φάει!

Για να τηρηθούν τα προσχήματα υπάρχει και μια παράγραφος (ζ) που αναφέρει πως πρέπει να γράφεται στην συσκευασία «Ο τόπος παραγωγής ή προέλευσης, στην περίπτωση που η παράλειψή του μπορεί να οδηγήσει τον καταναλωτή σε πλάνη, ως προς τον πραγματικό τόπο παραγωγής ή προέλευσης του τροφίμου» (Με άλλα λόγια δηλαδή, άρμεγε λαγούς, κούρευε χελώνες!)

Για τα γαλακτοκομικά, τα έλαια, το κρέας και τα αλιεύματα ισχύουν μέχρι και σήμερα ρητές υποχρεώσεις αναγραφής της χώρας προέλευσης στις συσκευασίες των προϊόντων αυτών, αλλά πολύ σύντομα επίκειται η κατάργηση και των υποχρεώσεων αυτών! Λίαν συντόμως μια νέα «προσαρμογή στο κοινοτικό πλαίσιο» θα μας υποχρεώνει να καταναλώνουμε κρέας, γάλατα, ελαιόλαδα και αλιεύματα χωρίς να γνωρίζουμε από που προέρχονται!!

Όσο αφορά τα υπόλοιπα προϊόντα που υπάγονται στην τεράστια κατηγορία μη τρόφιμα, το αρθρο 39 της αγορανομικής διάταξης 7/2009 αναφέρεται στις «ενδείξεις σε κάθε είδους συσκευασμένα προϊόντα πλην τροφίμων και ποτών» και απλοποιεί ακόμα περισσότερο τα πράγματα:

Στην συσκευασία δεκάδων χιλιάδων προϊόντων (μη τρόφιμα) πρέπει να αναγράφονται (μεταξύ κάποιων άλλων επουσιοδών διατάξεων) στην ελληνική γλώσσα (α) το ονοματεπώνυμο ή η εμπορική επωνυμία και η διεύθυνση του υπεύθυνου που θέτει το προϊόν σε κυκλοφορία - είτε δηλαδή είναι ο παρασκευαστής, είτε ο εισαγωγέας, είτε ο αντιπρόσωπος, είτε απλά ο πωλητής που είναι εγκατεστημένος σε κάποια χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (β) Τι είναι το προϊόν, δηλαδή το είδος του προϊόντος (γ) την ονομαστική ποσότητα του περιεχομένου (δ) την χώρα παραγωγής, εφόσον δεν πρόκειται περί προϊόντων της Ε.Ε., δηλαδή αν δεν υπάρχει καμμιά ένδειξη για την χώρα που παρασκευάστηκε το προϊόν που αγοράζει ο καταναλωτής, πρέπει να υποθέσει πως προέρχεται από κάποια (άγνωστη στον καταναλωτή) χώρα - μέλος της ΕΕ (ε) διάφορα χαρακτηριστικά, εφόσον επιβάλλονται από ειδικότερες αγορανομικές διατάξεις.

Ο «συνδυασμός» όλων των παραπάνω κάνει «παιχνιδάκι» την παραπλάνηση του ευρωπαίου και του έλληνα καταναλωτή. Ένα απλό παράδειγμα: 

Στην Ελλάδα κυκλοφορεί από την δεκαετία του 60 το ΟΜΟ, ένα απορρυπαντικό που βρέθηκε εδώ και ολόκληρες δεκαετίες σε κάθε ελληνικό σπίτι. Σήμερα το σήμα ΟΜΟ ανήκει σε μια μεγάλη πολυεθνική (Unilever) η οποία εδώ και σχεδόν μια δεκαετία δεν το παράγει πλέον στην Ελλάδα, αλλά κάπου, σε κάποια (άγνωστη στους καταναλωτές) χώρα της Ευρωπαικής Ένωσης. Αυτό όμως δεν την εμποδίζει καθόλου να εμφανίζει επάνω στο προϊόν ένα κωδικό (EAN Bar Code) που αρχίζει από 520 γιατί απλούστατα είναι απόλυτα «νόμιμη» σύμφωνα με την «εθνική» και «κοινοτική νομοθεσία»!

 Μήπως όμως αυτή η «νομιμότητα» παραπλανά ξεδιάντροπα κάθε καλόπιστο έλληνα καταναλωτή; Πως να φανταστεί ο καθένας από εμάς πως ένα πολύ γνωστό, για ολόκληρες δεκαετίες, σήμα ελληνικού απορρυπαντικού, σε μια συσκευασία 100% στην ελληνική γλώσσα, με κωδικό που αρχίζει από 520, δεν είναι τίποτα άλλο από ένα ακόμα 100% εισαγόμενο προϊόν; 

Το παραπάνω παράδειγμα αποτελεί μια μόνο σταγόνα στον ωκεανό της παραπλάνησης των συνειδητοποιημένων ελλήνων καταναλωτών που επιμένουν να ψάχνουν και να «Αγοράζουν Ελληνικά», με χιλιάδες εισαγόμενα προϊόντα να προσπαθούν να τους εξαπατήσουν είτε με διάφορες εικόνες όμορφων ελληνικών νησιών στην (εισαγόμενη) συσκευασία τους είτε με άλλα ανεξάντλητης έμνευσης «ευρήματα»!  

Συμπέρασμα: Οι πανίσχυροι όμιλοι που δεν επιθυμούν κανένα έλεγχο όσον αφορά τον τόπο «παραγωγής» που πρέπει να μεταφέρεται ελεύθερα όπου υπάρχει μεγαλύτερο κέρδος, κάνουν την δουλειά τους και μάλιστα πάρα πολύ καλά (Βλπ. έρευνα αγοράς Μαίου 2012  στις αλυσίδες λιανικής σχετικά με τα υγρά πιάτων). Πρέπει όμως και όσοι Έλληνες επιθυμούν να εξασφαλίσουν εργασία μέσα στην χώρα τους, ασφαλιστική κάλυψη, αξιοπρεπή σύνταξη και μείωση της εξάρτησης τους από ψυχρούς, απρόσωπους και επικίνδυνους τοκογλύφους, να έχουν την δυνατότητα να επιλέγουν εύκολα προϊόντα που παράγονται στην Ελλάδα. Αυτήν την δυνατότητα το «Εθνικό» και «Κοινοτικό» νομικό πλαίσιο τους την αφαιρεί πλήρως, απαλλάσσοντας από κάθε υποχρέωση αναγραφής «ενοχλητικών» ενδείξεων στους μεγάλους πολυεθνικούς ομίλους (και σε κάθε άλλο μικρό ή μεμονωμένο παραγωγό που δεν του είναι όμως εξ ίσου πρακτικά χρήσιμο) ώστε ο τελικός καταναλωτής να αγοράζει στα τυφλά αυτό που του προσφέρεται από τα ήδη «κατειλλημένα» σημεία πώλησης.

Το νομικό όμως πλαίσιο, δεν απαγορεύει την αναγραφή προαιρετικών ενδείξεων – και μία από αυτές είναι η ένδειξη «Ελληνικό προϊόν»!

Ήδη, η ΓΓ Εμπορίου νομοθέτησε (Ν. 4072/2012) το προαιρετικό Σήμα Ελληνικών Προϊόντων, το οποίο δηλώνει την προέλευση του προϊόντος δίνοντάς του με τον τρόπο αυτό προστιθέμενη αξία τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Το σήμα αυτό θα διατίθεται μέσω των διαφόρων κλαδικών φορέων (Συνδέσμων, Ενώσεων Συνεταιρισμών κ.λ.π.)  οι οποίοι συντάσσουνΚανονισμούς Απονομής του Σήματος Ελληνικού Προϊόντος στις διάφορες Βιομηχανίες, μεταποιητικές, συκευαστικές και άλλες επιχειρήσεις που παράγουν μέσα στην Ελλάδα προϊόντα τα οποία έχουν σημαντική προστιθέμενη αξία. Τα γαλακτοκομικά π.χ. που σύντομα θα «απαλλαγούν» από την υποχρέωση να γράφουν ότι εισάγονται από την Γερμανία, την Αυστρία ή την Ολλανδία δεν θα είναι ευκολο να διαχωριστούν από τα αυθεντικά ελληνικά γάλατα με πολλαπλάσια θρεπτική αξία, εκτός αν τα ελληνικά γάλατα φέρουν το (προαιρετικό) Σήμα Ελληνικού Προϊόντος!

Όλες οι οργανωμένες προσπάθειες ευαισθητοποιημένων καταναλωτών (Επιμένων Ελληνικά, Κίνημα Πολιτών Καταναλώνουμε ότι παράγουμε, ΙΝΚΑ κ.α.) πρέπει να προτρέπουν τα μέλη τους και όλους τους Έλληνες καταναλωτές, μέχρι να καθιερωθεί το πιστοποιημένο από τους διάφορους  Συλλογικούς φορείς Σήμα Ελληνικού Προϊόντος,    να μην αγοράζουν προϊόντα που δεν θα έχουν ξεκάθαρη την προαιρετική πλέον ένδειξη «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΙΟΝ» ή κάτι ανάλογο.

Είναι ο πιο απλός και πρακτικός τρόπος να αχρηστευτούν όλες ανεξαιρέτως οι «παραπλανητικές» απάτες διαφόρων «παραγωγών» εναντίον των ανυποψίαστων αλλά συνειδητοποιημένων ελλήνων καταναλωτών!

Επιμένετε να αγοράζετε προϊόντα, κάθε μορφής και κατηγορίας (τρόφιμα ή μη τρόφιμα) μόνο όταν στην συσκευασία τους γράφουν τις λέξεις «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΙΟΝ» ή κάτι ανάλογο! Μην «εμπιστεύεστε» καθόλου τον κωδικό αριθμό (EAΝ Bar Code) που αρχίζει από 520 γιατί είναι πολύ πιθανό να αγοράσετε ένα εισαγόμενο προϊόν ... σαν Ελληνικό! 

Η επιμονή στην ένδειξη «ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΡΟΙΟΝ» (ή κάτι ανάλογο) μέχρι να κυκλοφορήσει και να καθιερωθεί το (ημιεπίσημο)Σήμα Ελληνικού Προϊόντος  αποτελεί την πιο απλή και αποτελεσματική άμυνα απέναντι στο τσουνάμι των μεγαλοαπατεώνων και των κατευθυνόμενων «Κοινοτικών προσαρμογών» που θέλουν να μας μετατρέψουν σε πειθήνια και άβουλα πρόβατα στην (οικονομική – και όχι μόνο) σφαγή!

Λεωνίδας Κουμάκης*

4 Ιουλίου 2012

lk@kbanalysis.com